Volgens cijfers van Agroseguro, koepelorganisatie voor verzekeraars uit de landbouwsector, is tot juni dit jaar voor een recordbedrag aan schade ingediend. Dat was 800 miljoen euro, versus ruim 600 miljoen euro in heel 2019 en in 2020 en 740 miljoen euro in 2018. Op hun beurt ontvingen de verzekeraars dit jaar een bedrag van 638 miljoen euro aan risicopremies, waardoor zij genoodzaakt worden de premies te verhogen en financiële hulp te vragen aan het Consortio de Compensación, het Spaanse noodrampenfonds.
2021 rampjaar voor boeren
In de afgelopen tien jaar moesten verzekeraars acht keer aanspraak maken op dit fonds. Dit jaar echter spant de kroon als het om rampspoed voor de Spaanse boeren gaat. Het extreme weer is in 2021 zelfs schadelijker gebleken dan langdurige perioden van droogte.
In januari verwoestte sneeuwstorm Filomena bijna 400 duizend hectare landbouwgrond voor de fruit-, groente-, amandel- en olijventeelt. Alleen daarvan al liep de schade op tot 339 miljoen euro. Daarna tastte ook de vorst de fruit- en wijnteelt aan in Castilië la Mancha, La Rioja, el Duero en Galicië. Met de hagelbuien die daarna nog volgden, was de schade op 31 mei al opgelopen tot zo’n 711 miljoen euro en alleen al in de maand juni kwam daar nog eens 72 miljoen euro bij.
Volgens Agroseguro doen in de afgelopen jaren hevige hagelbuien zich steeds vroeger in het jaar voor, houden niet alleen langer aan maar bestrijken ook een steeds groter gebied. Ook andere meteorologische fenomenen als de gota fría (zware regen- en onweersbuien) en extreme temperatuursverschillen komen steeds vaker voor in Spanje.
Toch blijft gemiddeld genomen extreme droogte nog de voornaamste oorzaak van landbouwschade. Voorheen werd gemiddeld eens in de vijf jaar een langdurige periode van droogte geregistreerd (2004-2005, 2011-2012), nu is dat al eens in de twee jaar (2016-2017, 2018-2019).
Financieel vangnet niet groot genoeg
Naast financiële steun uit het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (Política Agrícola Común), is een agrarische verzekering het enige middel voor boeren om de winstgevendheid van hun economische activiteit te waarborgen. Ondanks dat de verzekeringen steeds duurder worden, laten de cijfers zien hoe trouw de Spaanse landbouwers blijven aan hun bedrijf: tien jaar geleden telde Spanje 490 duizend landbouwers, nu zijn dat er nog steeds 420 duizend. Tussen 2016 en 2020 steeg het totale verzekeringsbedrag dat zij betaalden van 13 miljard euro naar meer dan 15 miljard euro.
Verzekeringsmaatschappijen eisen dat er een overheidsinstrument komt dat de winstgevendheid van landbouwers veiligstelt, iets wat nu duidelijk nog niet het geval is. Er moeten meer financiële middelen beschikbaar komen om boeren te ondersteunen in geval van rampspoed.
Ook vanuit de sector zelf is de roep om deze steun groot omdat de gevolgen van de klimaatverandering volgens de sector niet alleen op het bord van de boeren moet komen. Ook is de sector van meet af aan al van mening dat premieboetes moeten worden afgeschaft op het moment dat de opgelopen schade door externe factoren is ontstaan.