Sinds de aankondiging van de transportstaking in Spanje een paar dagen geleden, hebben supermarkten te maken met een grotere toestroom van klanten. Dat niet alleen, degenen die boodschappen doen, slaan ook flink in.
Een wandeling door een gemiddelde supermarkt toont het resultaat van dit gedrag op dinsdag al aan. Veel vakken op de groente- en fruitafdeling zijn leeg, diepvriesgroenten en zonnebloemolie zijn nauwelijks nog verkrijgbaar. Ook bij de graanproducten, meel en in mindere mate gebak, melk en rijst zien de schappen er leeg uit.
“Op korte termijn geen tekorten”
Toch verzekeren supermarkten dat er geen gebrek aan voorraad is en dat ze de situatie onder controle hebben. Ze manen tot kalmte en ontkennen dat er op korte termijn tekorten zullen ontstaan.
De voorzitter van de consumentenvakbond UCE benadrukt dat de psychologie bij het maken van de boodschappenlijst een “enorme impact” heeft. Er hoeft maar weinig te gebeuren om mensen groots te laten inslaan. We herinneren ons allemaal nog wel de lege schappen van het toiletpapier aan het begin van de lockdown in Spanje. Uiteindelijk is er destijds nooit sprake geweest van tekorten op welk gebied dan ook.
“Er is geen aanbodprobleem”
“Er is geen aanbodprobleem, dus het aanleggen van voorraden en hamstergedrag zijn niet gerechtvaardigd. Wel bevordert het hogere productprijzen”, waarschuwt hij.
De tekorten waar al sprake van was vóór de aankondiging van de transportstaking zijn allereerst het gevolg van de oorlog in Europa’s grootste graanschuur. De transportstakingen die sinds maandag verspreid door Spanje worden nageleefd bemoeilijken wel de aanvoer van specifieke lokale producten.
Berichten op sociale media vergroten angst
Op veel plekken in Spanje begonnen mensen voor het weekend al te hamsteren. Toen was de staking van vrachtwagenchauffeurs nog maar net aangekondigd. Uit angst voor een lege koelkast en voorraadkastjes rennen velen naar de winkel om de lege schappen voor te zijn. Zich niet beseffend dat ze zelf die lege schappen in de hand werken. Bovendien werd die angst volgens RTVE ten onrechten gevoed door foto’s van lege schappen en waarschuwende audioboodschappen op social media.
Hierin waarschuwden niet nader genoemde bronnen ook voor brandstoftekorten. Met lange rijen bij tankstations tot gevolg. In een van de audioberichten zegt een vrouw dat een persoon “betrokken bij Repsol en benzinestations” haar heeft verteld dat ze ·op vrijdag stoppen met het bevoorraden van benzinestations, vrachtwagens en anderen die benzine vervoeren. Die berichten wakkeren de paniek nog verder aan met nog meer hamstergedrag tot gevolg.
“Geen bevoorradingsproblemen bij onze tankstations”
RTVE schrijft dat zowel Repsol als de Spaanse Confederatie van Werkgevers van Tankstations (CEEES) benadrukken dat “er zullen geen bevoorradingsproblemen zijn bij onze tankstations”, aldus een woordvoerder van Repsol. “De stations werken normaal. Er zal al die dagen benzine zijn’, voegt hij eraan toe.
Ook andere Spaanse transportwerkgevers hebben ontkend dat er tekorten zijn te verwachten en zeggen dat levering is “gegarandeerd” en dat hamsteren niet nodig is. Dulsé Díaz voegt toe dat de staking niet wordt gesteund door het Nationaal Comité voor het Vervoer van Goedren. Dit vertegenwoordigd “zo’n 60.000 bedrijven en 265.000 vrachtwagens, 80% van de vloot”. Díaz is plaatsvervangend secretaris-generaal van de Spaanse Confederatie voor Goederenvervoer (CETM).
Degene die de staking voor onbepaalde tijd heeft uitgeroepen, is het Platform voor de Verdediging van de Transportsector. Dit is echter geen meerderheidsorganisatie. Het neerleggen van werk door hun leden kan geen staking worden genoemd, omdat het niet van de vakbonden uitgaat.
Komt er een tekort an voedingsmiddelen?
RTVE heeft naar aanleiding van vragen van consumenten ook uitgezocht of een tekort aan levensmiddelen is te verwachten in Spanje door gebrek aan aanvoer. De drie belangrijkste verenigingen voor goederenvervoer over de weg (CETM, FENADISMER en ASTIC) reageren duidelijk: “Er is geen risico op tekorten”. De huidige lege schappen zijn vooral het gevolg van het hamstergedrag van consumenten.
“De voedselvoorziening in Spanje is verzekerd”
Ook van het ministerie van Landbouw, Visserij en Voedselvoorziening (MAPA) komt geruststelling. Per e-mail verzekert het ministerie dat “de voedselvoorziening in Spanje is verzekerd”. Minister Planas benadrukte eveneens nog op vrijdag in La Hora de la 1 dat de Spaanse “agrifoodsector” “zeer machtig is” in relatie tot internationale markten.
RTVE vroeg eveneens Mercamadrid (het grootste distributieplatform voor vers voedsel in Spanje) naar deze kwestie en kreeg te horen dat “er op dit moment geen voedseltekort is en dat dat de komende dagen ook niet zal gebeuren.”