Else Beekman
Met meer dan honderd artistieke ‘kerststallen’ waarin zeker tweeduizend exclusieve figuurtjes te bewonderen zijn op een oppervlakte van vijfduizend vierkante meter, kun je wel stellen dat in de provincie Málag de grootste kerststal ter wereld is te bezoeken.
Wie bij een kerststal denkt aan een miniatuurstalletje van hout of plastic met een stuk of 6 poppetjes, een kribbe en wat boerderijdiertjes komt hier volledig bedrogen uit. In Spanje zijn de mensen die kerststalfiguren maken en de werken samenstellen ware kunstenaars. Er zijn zelfs complete kunststromingen in ontstaan. Feitelijk vormt wat in Spanje een kerststal wordt genoemd een uiterst gedetailleerd miniatuurlandschap dat je de gelegenheid biedt om in een ver verleden te duiken.
Spaanse kerststaltraditie
Spanje heeft een lange traditie op het gebied van kerststallen maken. Elk jaar vanaf medio december kun je de meest uiteenlopende typen kerststallen bewonderen. Van enorme, openbare kerststallen in kathedralen, kerken en gemeentehuizen tot particuliere kerststallen in woningen of garages van hobbyisten. Die hobbyisten steken al hun vrije tijd in het maken en ensceneren van de figuurtjes. Vaak construeren ze hun persoonlijke interpretatie van complete dorpen, steden en landschappen uit vervlogen tijden. Allerlei vroegere en soms ook verdwenen beroepen worden uitgebeeld, zoals hoefsmeden of timmerlieden, in een omgeving van moestuinen, bakkerijen en groentewinkels en straattafereeltjes waar inwoners de hoofdrol spelen. Vanzelfsprekend vormt het kersttafereel in de stal rond de geboorte van Jezus een hoogtepunt in elke ‘belén’.
Honderd kerstallen op vijfduizend vierkante meter
In Museo de Belenes wordt de permanente expositie van deze kunst gecombineerd met tijdelijke tentoonstellingen. Dit alles op een oppervlak van ruim vijfduizend vierkante meter. Hier staan ruim honderd ‘kerststallen’ met duizenden beeldjes van erkende kunstenaars op dit gebied. In de binnenruimte staan de kerststallen en hangen diorama’s (kleine driedimensionale opstellingen te zien door een venster) aan de muur en in de buitenruimte van het museum speelt het platteland van Andalusië de hoofdrol.
Droom van oprichter
De initiatiefnemer en oprichter van het Museo de Belenes, Antonio Díaz, is rond de zevende verjaardag van zijn museum erg blij met de heropening ervan. ‘Het kerststalmuseum is een droom die werkelijkheid is geworden’, zo zei hij in de Spaanse media. ‘We hebben er ruim tien jaar aan gewerkt en na ruim anderhalf jaar van beperkte openingstijden door de pandemie, kunnen eindelijk de deuren weer open.’ Begin 2024 passeerde zijn museum de mijlpaal van 200.000 bezoekers. Díaz was erg tevreden over het feit dat “die inzet voor de traditie van het kriststallen bouwen zoveel mensen heeft bereikt”.
Het museum
De kerststallen zijn te bewonderen in een modern gebouw dat werd ontworpen door architect Alfonso Mora en technisch architect José Manuel Caro. Het museum telt zeven zalen waar de kerststallen staan opgesteld. Enkele hiervan zijn van de hand van de kunstenaars Antonio Bernal uit Córdoba of de Madrileen José Luis Mayo. Er is ook een kerststal die de acht Andalusische provincies verbeeldt van de kunstenaar Vicente Martínez del Puerto de Santa María.
Minutieus nagemaakte beeldjes
Ondanks dat het gaat om het grootste museum op dit gebied, is de bijzondere inhoud waar mensen op afkomen vaak piepklein. Minutieus nagemaakte figuurtjes, details en gereedschappen in de handen van die kleine figuurtjes tot houtsnippers van timmerlieden aan toe. Je raakt er niet uitgekeken want elke keer ontwaar je weer nieuwe details. Dit maakt het tegelijkertijd – voor wie niet zo van het Kerstverhaal houdt – een duikje in de Spaanse geschiedenis, een soort mini-Madurodam van Andalusië. Dit maakt het museum ook erg leuk voor (kleine) kinderen!
Wereldreis in miniatuur
Al voeren Spanje en Andalusië de boventoon, 19 kerststallen staan voor verschillende landen in de wereld: van het Amerikaanse continent, met figuurtjes uit de Verenigde Staten of Peru, tot Azië, met voorbeelden uit China, de Filippijnen, Japan en Thailand, via Duitsland, Ierland, Israël, het Verenigd Koninkrijk en Oeganda. “Ze zijn aan het museum geschonken door de familie Ruiz Villena uit Madrid. Deze kerststallen maakten deel uit van de privécollectie van Milagros Villena Alonso. Zij verzamelde de beeldjes op reizen, via vrienden. Na haar dood namen haar kinderen contact op met de stichting voor hun donatie aan het museum”, legt Díaz uit.
Toegang en openingstijden
Het museum is dagelijks geopend van 10h tot 14h en van 16h tot 19:30h. De entree kost voor volwassenen 6,50 euro, kinderen tot 4 jaar zijn gratis en van 4 tot 12 jaar kost een kaartje 4,50 euro. 65-plussers betalen 5,50 euro. Op zaterdagen is het museum doorlopend geopend van 10 tot 20 uur. Op 24 en 31 december en op 5 januari is het museum open van 10 tot 14 uur. Klik hier voor meer informatie.
Combineer een bezoek met andere bijzondere dingen in omgeving
Buiten het museum zijn er meer bijzondere dingen in de nabije omgeving te doen.
- Geniet bijvoorbeeld van de Andalusische keuken in restaurante El Belén.
- Bezoek de zoutlagune Laguna De Fuente De Piedra. Vergeet je verrekijker niet want je kunt er flamingo’s en bijzondere watervogels spotten.
- Bekijk de prehistorische grafmonumenten die in 2016 tot Werelderfgoed van Unesco zijn verklaard: Conjunto Arqueológico Dólmenes de Antequera ,
- Maak een wandeling door een indrukwekkend karstisch natuurpark waar de natuur in samenwerking met de tijd fantastische stenen beelden heeft gecreëerd in Centro de visitantes Torcal Alto, eveneens Werelderfgoed.
- Bezoek het mausoleum van de beroemde bandolero Josemaria El Tempranillo in Alameda.
- Combineer een bezoek aan het Museo de Belenes met de wereldberoemde kloofwandeling Caminito del Rey
- Observeer vier wolvenroedels in hun natuurlijke gedrag in Lobo Park vlakbij Antequera. Een rondleiding door dit wolvenpark leert je veel over deze bjzondere dieren en voor de kleintjes is er een leuke kinderboerderij.