Grootouders zorgen met hun pensioen samen met zij die wel werk hebben voor een gezamenlijk inkomen. Vrouwen nemen zorgtaken op zich voor de kleine kinderen en hulpbehoevende ouderen en jongeren worden minder passief en activistischer. Dit concluderen 11 sociologen, economen en politicologen in het onderzoek ‘La sombra de la crisis. La sociedad Española en el horizonte de 2018’, dat donderdag werd gepubliceerd door Centro Reina Sofia.
In een ‘sandwich-familie’ redden grootouders met hun pensioen hun kinderen en kleinkinderen die gedwongen door de barre economische omstandigheden bij ze in zijn getrokken. Familie wordt steeds meer de noodzakelijke achtervang omdat de sociaaldemocratische welvaartsstaat langzaam verandert in de richting van een neoliberaal model dat vergelijkbaar is met dat in de Verenigde Staten, aldus zeggen de onderzoekers in hun rapport.
De kloof tussen politici en burgers wordt groter, de middenklasse verdwijnt en de sociale polarisatie tussen rijk en arm, de ongelijkheid van inkomen en de armoede nemen toe. Het gevolg hiervan is wel dat jongeren actiever in hun protest worden en ook veeleisender. Vrouwen krijgen later kinderen en zijn later zelfstandig.
De onderzoekers stellen een reeks van initiatieven voor om de grootste sociale risico’s te vermijden. Er moeten van overheidswege maatregelen genomen worden om de zorg en bescherming van de meest getroffen huishoudens te garanderen en sociale uitsluiting te voorkomen. Het socio-economische model van Spanje is ook in crisis en het zou een ‘politiek zeer ernstige fout zijn’ dit te negeren.