Judith Goeree
In Spanje gebruiken miljoenen stellen, gezinnen en samenwonenden een gezamenlijke bankrekening. Je betaalt er boodschappen mee, vaste lasten en online aankopen. Het is simpel en praktisch. Maar Banco de España waarschuwt dat veel rekeninghouders geen idee hebben wat er gebeurt als één van de rekeninghouders overlijdt. Een gezamenlijke rekening kan dan van de ene op de andere dag worden geblokkeerd, waardoor je plotseling geen toegang meer hebt tot je eigen geld. Zelfs niet voor iets eenvoudigs als pinnen in de supermarkt of het betalen van een online bestelling.
Wie een gezamenlijke rekening gebruikt, doet er daarom goed aan te weten welke stappen een bank zet bij overlijden en hoe je voorkomt dat je zonder geld komt te zitten.
Wat gebeurt er met je rekening als je partner overlijdt?
Veel gebruikers gaan ervan uit dat de overblijvende partner automatisch toegang houdt tot het saldo. In de praktijk werkt dat vaak anders. Zodra een bank bericht krijgt van een overlijden, kan zij de rekening tijdelijk blokkeren. Dat doen banken omdat het saldo vanaf dat moment behoort tot de nalatenschap. De bank moet vaststellen wie de erfgenamen zijn, welk deel van het geld aan wie toebehoort en of de erfbelasting wordt geregeld. Tot die informatie compleet is, wordt de rekening soms geheel of gedeeltelijk stilgezet. Dat betekent dat pinbetalingen worden geweigerd, automatische incasso’s niet doorgaan en ook kleine dagelijkse uitgaven niet langer mogelijk zijn.
Twee soorten gezamenlijke rekeningen
Spaanse banken onderscheiden twee typen gezamenlijke rekeningen. De meeste stellen gebruiken een indistinta-rekening, ook wel any-to-sign account genoemd. Daarbij kan elke houder zelfstandig betalingen doen, zonder toestemming van de ander. Deze vorm is het meest praktisch voor huishoudens. Toch kan ook deze rekening na overlijden geblokkeerd worden, omdat de bank eerst de nalatenschap moet afhandelen.
De tweede vorm is de conjunta-rekening, die werkt volgens het all-to-sign-principe. Voor elke betaling is toestemming van alle houders nodig. Deze rekening komt nauwelijks voor bij gewone huishoudens. Ze wordt vooral gebruikt door verenigingen, bedrijven, beheerders van nalatenschappen en situaties waarin partijen bewust gezamenlijk volledige controle willen houden.
Wat betekent dit voor jou als rekeninghouder?
Voor een gewone gebruiker is het vooral belangrijk om te weten dat zelfs een dagelijkse pinbetaling niet gegarandeerd is zodra de bank op de hoogte is van een overlijden. Dat kan betekenen dat automatische betalingen voor hypotheek, energie of verzekeringen ineens niet meer worden uitgevoerd. In een periode die vaak al emotioneel en praktisch zwaar is, kan dat snel voor problemen zorgen.
Vermogensbelasting buitenlanders: Spaans belastingplafond geldt nu ook voor niet-residenten
Onzekerheid over wie eigenaar is van het saldo
Een ander punt dat Banco de España benadrukt, is dat mede-houderschap niet automatisch betekent dat alle houders eigenaar zijn van het saldo. De herkomst van het geld kan bepalend zijn. Wie het geld heeft gestort, kan een rol spelen bij de verdeling binnen de nalatenschap. Dat leidt in de praktijk regelmatig tot vertraging en discussie tussen erfgenamen.
Wat kun je doen om problemen te voorkomen?
Banken en consumentenorganisaties adviseren rekeninghouders om nu al maatregelen te nemen. Controleer eerst welk type rekening je hebt en vraag het contract op als dat niet duidelijk is. Houd daarnaast altijd een persoonlijke rekening aan, zodat jij of je partner bij overlijden direct toegang heeft tot geld. Leg vast wie welke bedragen stort, zeker wanneer de bijdragen ongelijk zijn.
Wanneer een rekeninghouder overlijdt, vraagt de bank altijd om een aantal vaste documenten. Hoe sneller die worden aangeleverd, hoe sneller de blokkade meestal wordt opgeheven. Het gaat om:
- Overlijdensakte
- Certificado de Últimas Voluntades (bewijs of er een testament is en bij welke notaris het ligt)
- Testament óf Declaración de Herederos (verklaring erfgenamen)
- Erfbelastingdocumenten (Modelo 650, bewijs betaling of vrijstelling)
Bij twijfel is het verstandig advies te vragen aan de bank of een jurist, vooral wanneer er meerdere erfgenamen zijn of wanneer het saldo hoog is.
Waarom deze waarschuwing nu relevant is
Steeds meer families in Spanje melden dat zij onverwachts geen toegang meer hadden tot een gezamenlijke rekening na overlijden van een partner. Dat leidde soms tot betalingsproblemen en langdurige onzekerheid. Banco de España benadrukt daarom opnieuw dat de juridische status van een gezamenlijke rekening niet altijd overeenkomt met wat mensen denken. Een gezamenlijke rekening is handig tijdens het leven, maar kan bij overlijden juist voor grote praktische problemen zorgen. De Spaanse Bank adviseert daarom iedereen om financiële zaken al bij leven goed te regelen.
Bronnen: Business Insider, Ideal
Spanjaarden bewaren weer massaal geld in huis na grote stroomstoring