Else Beekman
De atmosfeer boven Spanje zit vast in een krachtige ‘hittefabriek’ en doet meteorologen vrezen voor een extra zware zomer. De combinatie van een DANA boven de Atlantische Oceaan en een stabiel hogedrukgebied erboven zorgen opnieuw voor extreme hitte in Spanje.
Het probleem is niet dat de hitte de hele zomer blijft hangen, maar dat het volgens weerdeskundigen misschien nog erger wordt. De eerste helft van juni bracht al temperaturen die normaal zijn voor juli of augustus, vooral in het zuiden van Spanje. Daar werd zelfs de 40 °C‑grens werd overschreden. Modellen van ECMWF geven aan dat de temperatuur op ongeveer 1 500 m hoogte (850 hPa) de komende dagen ruim 5°C boven normaal blijft, met kans op uitschieters richting 10°C boven het gemiddelde.
Blokkade in de atmosfeer
Volgens AEMET-onderzoeker J.J. Alemán zit de atmosfeer ‘vast in een extreme hittegenerator’. Deze stagnatie wordt veroorzaakt door een combinatie van een hoogtedepressie (DANA) ten westen van het Iberisch Schiereiland en een krachtig hogedrukgebied erboven. Die situatie remt de natuurlijke dynamiek van warme én koele luchtstromen, waardoor de hitte keer op keer terugkeert.
Alemán zegt op Twitter: “Dit is echt extreem: In plaats van dat het weer terugkeert naar een normaal evenwicht, lijkt de atmosferische dynamiek boven het Iberisch Schiereiland volledig vast te lopen in een soort hittefabriek”. Daarbij toont hij de temperatuurontwikkeling op ongeveer 1500 meter hoogte boven Spanje tot nu toe, en de voorspelling voor de komende 15 dagen en voegt toe: “laten we hopen dat die niet uitkomt”.
Wat staat Spanje te wachten?
De komende dagen blijft vrijwel heel Spanje onder invloed van warme luchtlagen op circa 1.500 meter hoogte (850 hPa). Daarbij komen temperaturen die ruimschoots boven de 20°C liggen. In grote delen wordt zelfs 24 tot lokaal 28°C bereikt.
In Zuid-Spanje blijven de maxima op veel plaatsen boven de 36°C, met uitschieters boven de 40°C, vooral landinwaarts. Deze temperaturen zijn bijzonder hoog voor de tweede helft van juni en versterken de bezorgdheid over een langdurige hitteperiode. Volgens AEMET blijft dit warme weerbeeld in elk geval tot in de volgende week aanhouden.
Korte pauze dankzij DANA?
Aan het begin van volgende week nadert een nieuwe DANA vanuit de Atlantische Oceaan. Die kan lokaal voor onweersbuien en temperatuurverlaging zorgen, vooral in het noorden en oosten. Maar al rond donderdag wordt verwacht dat een volgende hittegolf toeslaat, met zeer warme dagen tot mid-juli.
Lange termijn en klimaatcontext
Volgens langetermijnmodellen is deze hittegolf geen geïsoleerd incident, maar een teken van structureel warmere zomers in Spanje. We zagen dit al eerder in juni 2021, en de huidige patroonvorming, met blokkades op 850 hPa en zonkracht op hoogte, doet denken aan die systemen.
Wat kun je doen?
- Vermijd de zon op het heetst van de dag, blijf binnen of zoek schaduw.
- Drink voldoende water, minstens 2–3 liter per dag, ook zonder dorst.
- Check kwetsbare mensen zoals ouderen of jonge kinderen extra goed.
- Blijf weersupdates volgen, vooral in gebieden met kans op onweer.
Krijgen we een officiële hittegolf in Spanje?
Hoewel AEMET al gewaarschuwd heeft voor extreme hitte en in diverse regio’s oranje waarschuwingsniveaus gelden, is er formeel nog geen sprake van een officiële hittegolf. Daarvoor moet gedurende minstens drie dagen een groot deel van het land uitzonderlijk hoge temperaturen registreren. Meteorologen geven echter aan dat deze situatie zich waarschijnlijk binnen enkele dagen zal voordoen. Daarmee zou juni 2025 de eerste officiële hittegolf van dit jaar kunnen opleveren.
Recordtemperaturen in Middellandse Zee: dit merk je ervan in Spanje