Else Beekman
Tienduizenden mensen kwamen zaterdag in het centrum van Valencia bijeen in de tweede demonstratie tegen de aanpak van de ramp van 29 oktober door Carlos Mazón, de president van de Generalitat. Een maand na de verwoestende gota fría, waarbij minstens 222 mensen omkwamen en vier vermisten achterbleven, eisen de demonstranten het aftreden van Mazón. “Geen vergeving, geen vergetelheid”, klonk het uit veler kelen.
Een rode banner met het gezicht van Mazón ondersteboven leidde de mars die vertrok vanaf het stadhuisplein van Valencia. De opkomst was zo groot dat mensen vast kwamen te zitten in de straten rond het centrum. Deze keer eindigde de optocht niet bij het regeringsgebouw om schade aan erfgoed te voorkomen; drie weken eerder bekladden demonstranten daar nog de muren met modder.
Geld komt niet aan
“Het geld komt niet bij de slachtoffers, ze verdelen het onder hun eigen mensen”, klaagt Mar Bueno, mede woordvoerder van de platformen die samen de demonstratie in Valencia hebben georganiseerd. Haar kritiek verwijst naar het Consell dat de salarislimieten voor nieuwe aanstellingen ophief. Ook Beatriu Cardona benadrukt: “We gaan niet stoppen tot er rechtvaardigheid en herstel is, in naam van de overledenen.” In de getroffen gebieden zijn nog steeds vier personen vermist, worden modder en auto’s verwijderd en worden leerlingen elders ondergebracht omdat hun scholen nog ontoegankelijk zijn. Openbaar vervoer functioneert door de schade nog niet volledig, en in sommige gemeenten gebruiken mensen nog steeds mondmaskers en flessenwater vanwege de vervuiling door de modder en kapotte rioleringen.
Vier vermisten nog steeds zoek
Tijdens de demonstratie werd ook aandacht gevraagd voor de vier personen die een maand na de DANA-ramp nog steeds zijn vermist. Ondanks intensieve zoekacties is er nog steeds geen spoor van José Javier Vicent uit Pedralba, Elisabet Gil uit Cheste, Francisco Ruiz Martínez uit Montserrat, en een onbekende man. José Javier Vicent verdween samen met zijn dochter tijdens de overstromingen; haar lichaam werd gevonden, maar hij blijft vermist. Francisco Ruiz Martínez werd voor het laatst gezien terwijl hij zijn kleinkinderen probeerde te redden, en Elisabet Gil verdween samen met haar moeder, van wie het lichaam inmiddels wel is gevonden. De hoop om hen levend terug te vinden, neemt met de dag af.
‘Mazón moet aftreden’
Pedro García, een inwoner van Valencia, wil één ding: het aftreden van Mazón. “Hij kreeg talloze waarschuwingen over het gevaar van regen, maar hij gelooft niet in klimaatverandering en stelde een onervaren persoon aan als noodcoördinator.” Teresa Sabell, 70 jaar, beklaagt de bureaucratische chaos en de langzame wederopbouw: “Het voelt als een herhaling van de Gürtel-affaire.”
Aan het einde van de demonstratie werd een minuut stilte gehouden, gevolgd door dezelfde noodsirene die op 29 oktober klonk. De demonstranten benadrukten dat veel slachtoffers nog steeds niet over de basisvoorzieningen beschikken: geen stromend water, geen vervoer, geen toegang tot scholen. “We zullen niet stoppen tot er recht is gedaan.”
Media-aandacht voor de nasleep van de ramp
Een maand na de catastrofe blijft de verwoesting in de regio goed zichtbaar. Een situatie die ook de aandacht heeft getrokken van verschillende mediaproducties. TV3 zendt zondagavond de documentaire ‘Un dia que durarà anys’ uit. Daarin wordt de nasleep van de ramp in het getroffen gebied getoond. De beelden tonen hoe de dorpen die het zwaarst door het noodweer zijn getroffen, nog jaren nodig zullen hebben om hun infrastructuur en de economie te herstellen.
Ook het programma ‘Salvados’ keert terug naar Valencia om de persoonlijke verhalen van de getroffen inwoners vast te leggen. Presentator Gonzo bezoekt diverse gemeenschappen om de emoties en uitdagingen van de bewoners te laten zien. Uit deze media-aandacht blijkt hoelang en zwaar de weg naar herstel nog zal zijn. Ook benadrukt het dat er nog veel werk te doen is om de situatie van de getroffen mensen te verbeteren.
De infrastructuur een maand na de ramp
De infrastructuur in Valencia heeft zware schade opgelopen door de DANA. Al is er aanzienlijke vooruitgang geboekt in het herstel van de schade, het is nog lang niet voltooid. In de eerste uren van de overstromingen zaten een kwart miljoen mensen zonder stroom en verwoestten de modderstromen en het water tientallen kilometers aan wegen en spoorlijnen. De reparatiekosten hiervoor zijn geschat op 3 miljard euro. Inmiddels zijn de hoofdwegen, zoals de A-3 en A-7, weer volledig operationeel, evenals 16 van de 19 provinciale wegen. De spoorlijnen blijven echter een probleem. Van de in totaal getroffen trajecten is inmiddels 226 kilometer hersteld, maar 100 kilometer blijft nog buiten gebruik. Het herstel verloopt gestaag, maar er zal nog veel inspanning nodig zijn voordat de regio volledig hersteld is.
Wat moet er nog gebeuren?
Tijdens de demonstratie in Valencia wezen deelnemers ook op de trage hulpverlening en herstelwerkzaamheden in de getroffen dorpen. Ondanks dat er onophoudelijk wordt gewerkt om de normaliteit te herstellen, is voor veel mensen van normaliteit nog lang geen sprake. Veel schade moet nog worden gerepareerd. Daarbij zijn talloze bedrijven en scholen nog gesloten. Afgelopen donderdag konden scholieren in Benetússer terug naar school. Militairen van de UME, betrokken bij de wederopbouw, verwelkomden de leerlingen. Inmiddels hebben al 38.000 leerlingen in de getroffen gebieden hun schoolactiviteiten hervat, maar er zijn nog altijd bijna 10.000 leerlingen zonder beschikbare klaslokalen. In veel gebieden krijgen leerlingen nu les in tijdelijke modules.
De DANA liet in totaal 22 dorpen achter zonder school en verwoestte tal van bedrijven. Er zijn nieuwe hulppakketten goedgekeurd voor schoolmateriaal, ondernemers en zelfstandigen om de verliezen te compenseren. In Picaña konden autoriteiten donderdag een tijdelijke voetgangersbrug openen, gebouwd door het leger, om de twee delen van het dorp weer te verbinden. Hoewel er aanzienlijke vooruitgang is geboekt, blijft er nog veel werk aan de winkel om de regio weer volledig op te bouwen.
Een teken van hoop: Valencia Maratón
Een dag na de demonstratie om de regering ter verantwoording te roepen over hun aanpak na de DANA-ramp en een maand na de overstromingen vindt vandaag de eerste grote gebeurtenis in Valencia plaats: de Valencia Maratón. Met 35.000 ingeschreven lopers is dit een sportief hoogtepunt én een evenement dat de hoop terugbrengt na de tragedie. Voor de start van de marathon werden de slachtoffers herdacht met een minuut stilte en volgde een eerbetoon. Van elke deelnemer is een extra bedrag gevraagd. De opbrengsten van de marathon gaan naar de wederopbouw van sportclubs en faciliteiten in de getroffen gemeenschappen. Deze extra emotioneel beladen marathon staat symbool voor de veerkracht van Valencia en de vastberadenheid om ondanks alles door te gaan met het vizier op de toekomst gericht.
Lees ook: Trage respons op DANA-ramp legt falen Spaanse staat bloot