Else Beekman
Langs de kust van de Costa del Sol kampen gemeenten al jaren met de overvloedige aanwezigheid van de invasieve alg ‘Rugulopteryx okamurae’. Deze algen zijn afkomstig uit Azië en hebben zich razendsnel verspreid langs het Andalusische kustgebied en veroorzaken problemen voor zowel de biodiversiteit als de lokale economie.
Toch gloort er hoop aan de horizon: de alg zou nu een tweede leven kunnen krijgen als een duurzame bron van mest voor de landbouw.
Negatief voor lokale ecosystemen
De ‘Rugulopteryx okamurae’ kwam vermoedelijk als verstekeling mee met ballastwater van schepen en heeft zich sinds 2015 razendsnel verspreid langs de Spaanse kust. De alg verdringt inheemse soorten en heeft inmiddels grote delen van de zeebodem overgenomen. Dit heeft negatieve gevolgen voor het lokale ecosysteem omdat veel oorspronkelijke flora en fauna gedwongen zijn te verplatsen of uit te sterven. Bovendien veroorzaken de grote hoeveelheden aangespoelde algen aanzienlijke overlast voor kustgemeenten en stranden langs de Costa del Sol.
Grote financiële impact
De financiële impact is enorm: de stad Marbella heeft dit jaar al meer dan 800.000 euro uitgegeven aan het opruimen van de algen. Op sommige dagen moesten gemeentewerkers 75 ton aangespoelde ‘Rugulopteryx okamurae’ verwijderen. In naburige gemeenten zoals Estepona is de situatie niet veel beter. Vorig jaar alleen al werden daar ruim 3.400 ton algen van de stranden gehaald, een zware financiële last voor de lokale overheid. In januari 2024 heeft Benalmádena in slechts twee weken tijd ongeveer 50 ton van deze algen verwijderd van stranden zoals Santa Ana, Las Gaviotas en Playa Bonita. In juli 2024 spoelden tijdens een enkele nacht nog eens 12 ton algen aan op de stranden van Los Melilleros, Santa Ana en Arroyo. Dat vereiste opnieuw nieuw aanzienlijke opruimwerkzaamheden.
Van bedreiging naar kans
Toch is er een lichtpuntje. Het Andalusische onderzoeksinstituut IFAPA werkt samen met het bedrijf Valoriza om de mogelijkheden te onderzoeken van dit type alg als compostmateriaal. De overvloedige ‘Rugulopteryx okamurae’ zou namelijk verwerkt kunnen worden in compost voor landbouwgewassen, zoals granen. Zo zou dan enerzijds de impact op het milieu van de alg verminderen en anderzijds waarde gecreëerd worden uit een afvalmateriaal.
In de komende maanden gaan IFAPA en Valoriza-medewerkers testen uitvoeren om de algen samen met zuiveringsslib te composteren. Deze compost willen ze daarna inzetten als meststof bij proefvelden met graangewassen. Als deze testen succesvol zijn, zou de problematische alg mogelijk bijdragen aan een duurzamere landbouw in Andalusië.
Algen in mestmiddel om kurkeiken gezonder te maken
De inspanningen van IFAPA en Valoriza om de algen te composteren voor landbouwgebruik zijn niet de enige hoopgevende initiatieven. Ook onderzoekers in Tarifa hebben algen als natuurlijk mestmiddel ingezet in een innovatieve benadering. In dit geval willen ze er kurkeiken die lijden onder de ‘seca’, een ziekte die bomen doet afsterven, mee helpen. Deze methode heeft geleid tot een verbetering van 15% in de gezondheid van de bomen en biedt een veelbelovende oplossing voor zowel de landbouw als het behoud van inheemse flora.