Else Beekman
In de nacht van maandag op dinsdag zijn de stranden van Benalmádena aan de Costa del Sol overspoeld met meer dan twaalf ton Aziatische algen. Dit is de grootste hoeveelheid aangespoelde invasieve alg in de geschiedenis van de stad. De kusten in het westen van Andalusië richting de Straat van Gibraltar en de westkust van Cádiz hebben al langer met deze algensoort te maken.
De getroffen stranden zijn Los Melilleros, Santa Ana en de strand van Arroyo de la Miel, die allemaal populair zijn bij toeristen en omgeven door hotels.
Spoedige reinigingsactie
De gemeentelijke reinigingsploegen van Benalmádena hebben vanaf de vroege ochtend hard gewerkt om de stranden schoon te maken voordat de eerste badgasten arriveerden. De machines en het personeel van de gemeente begonnen hun werk in de nacht en zetten hun inspanningen voort tot na 10.30 uur ’s ochtends. Hierbij kregen zij steun van strandwachten en reddingspersoneel om incidenten te voorkomen.
Volgens een eerste schatting moet er ongeveer twaalf ton aan algen worden verwijderd. De reinigingswerkzaamheden zullen worden hervat zodra de stranden weer leeg zijn, aangezien verwacht wordt dat er nog meer algen op de kust zullen aanspoelen door veranderende stromingen en hevige golfslag. Dinsdag wapperde de rode vlag aan deze stranden vanwege hoge golven en gevaarlijke stromingen. Vanaf een uur of zes ’s middags mocht niemand daarom meer de zee in.
Impact op het toerisme en milieu
Hoewel de Aziatische algen niet gevaarlijk zijn voor mensen en zwemmen mogelijk blijft, kunnen grote hoeveelheden wel hinderlijk zijn. Daarnaast hebben deze invasieve soorten een negatieve impact op het mariene ecosysteem. Ze beschadigen namelijk waardevolle inheemse plantensoorten zoals posidonia (zeegras).
Voor het begin van het zomerseizoen meldde de gemeente Benalmádena al dat de aanwezigheid van Aziatische algen, die in 2020 en 2021 sporadisch was, inmiddels bijna constant is geworden. De afgelopen maanden werd gemiddeld honderd ton algen per maand verwijderd.
Economische uitdagingen
De voortdurende aanvoer van algen vormt een aanzienlijke economische en technische uitdaging voor de gemeente. Die moet in deze zomermaanden de stranden schoon en aantrekkelijk houden voor toeristen. Het huidige jaarlijkse budget voor strandreiniging bedraagt 660.412 euro, inclusief schoonmaak van toiletten, reddingsdiensten en onderhoud van strandmeubilair en balustrades. Daarnaast is er een variabel budget van ongeveer 60.000 euro voor extra schoonmaakwerkzaamheden.
Vanwege de toenemende frequentie en hoeveelheid van de algen heeft de gemeente besloten om het budget met 200.000 euro te verhogen. Deze kostenstijging blijkt nu al meer dan noodzakelijk te zijn.
Rugulopteryx okamurae: de invasieve Aziatische alg
De Rugulopteryx okamurae, een invasieve Aziatische alg, zorgt in de zomer voor overlast door intensievere zonbestraling en hogere temperaturen. Deze omstandigheden bevorderen de algengroei, wat een nadelig effect heeft op het toerisme. Toeristen vinden de geur onaangenaam en de grote hoeveelheden algen hinderlijk tijdens het zwemmen en spelen in de branding.
Vissers ervaren ook problemen door deze alg. In de Straat van Gibraltar ligt de visvangst stil tot een diepte van 40 meter, omdat sleepnetten vol algen zitten. De algen hebben zich verspreid van Portugal tot Marbella en nu ook Benalmádena en vormen een groot probleem, omdat ze geen natuurlijke vijanden hebben in de Middellandse Zee. Ze groeien overal, zelfs op zeekomkommers, en veranderen de zeebodem, die belangrijk is voor veel zeeorganismen.
Algen bloeien wanneer er voldoende voedingsstoffen en zonlicht zijn. Overmatige voeding kan natuurlijke oorzaken hebben, zoals regen die voedingsstoffen van het land naar de zee spoelt. Maar steeds vaker komt dit door menselijke activiteiten, zoals kunstmestgebruik in de landbouw en afvalwaterlozingen, wat leidt tot ‘eutrofiëring’.