De Spaanse premier Sánchez maakte woensdag in een verklaring op X bekend dat hij denkt aan aftreden. Aanstaande maandag zal hij zijn besluit om te blijven of zijn functie als regeringsleider neer te leggen kenbaar maken, meldde hij op X.
Sánchez kondigde in het bericht ook aan dat hij zijn taken een aantal dagen neerlegt. De reden hiervoor is dat woensdag een justitieel onderzoek is aangekondigd naar zijn vrouw. Zij wordt ervan verdacht dat ze zich met haar bedrijf schuldig heeft gemaakt aan corruptie.
De regeringsleider hekelt de “strategie van intimidatie en afbraak” tegen hem en zijn naaste omgeving. En hij vraagt zich openlijk af of “op dit moment […] dit alles de moeite waard is. “Dat weet ik eerlijk gezegd niet”, meldde hij woensdag.
Ongekende aanval
Woensdagochtend startte de 41e Rechtbank van Madrid een voorlopige procedure tegen Sánchez echtgenote, Begoña Gómez, om haar vermeende relaties met verschillende privébedrijven te onderzoeken die uiteindelijk fondsen en overheidscontracten van de regering ontvingen. De klacht kwam van de ultrarechtse vakbond Manos Limpias.
Sánchez spreekt van een “ongekende aanval” op hem en zijn vrouw door “een coalitie van rechtse en extreemrechtse belangen”. Hij verwijst daarmee ook naar de rechts-conservatieve Partido Popular en de ultrarechtse partij Vox. Afgelopen zomer verloor Sánchez de verkiezingen van de Partido Popular. Maar toen die partij geen coalitie tot stand kon brengen wist Sánchez een akkoord te sluiten met een aantal kleinere partijen. Daarbij zijn de Catalaanse pro-separatistische partijen ERC en Junts, die hun steun gaven in ruil voor een amnestieregeling voor Junts-leider Puigdemont en honderden andere separatisten. Het kabinet van Sánchez leunt op een wankele meerderheid in het parlement.
“Vaak vergeten we dat er achter politici mensen zitten”, schrijft hij. “Ik ben een man die dolverliefd is op mijn vrouw, en moet hulpeloos toekijken hoe men dagelijks met modder naar haar gooit”.
Reacties vanuit de Spaanse politiek
Leden van de PSOE spreken op sociale media hun steun uit voor de premier en zijn vrouw. Volgens minister van Justitie Bolaños, ook lid van de PSOE, zijn de beschuldigingen vals.
De in de brief gehekelde partijen geven een felle reactie. Vox schrijft in een verklaring dat Spanje “getuige is van een nieuw soort slachtofferschap”. “Als Sánchez wil nadenken, laat hem dat vooral doen, maar dan na zijn ontslag.” Een senator van de Partido Popular schrijft: “Hij is goed, de anderen zijn de kwaden. Natuurlijk wil Sánchez wel doorgaan. Zelfs tegen elke prijs.”
Wat gebeurt er als Sánchez aftreedt als premier?
Sánchez is sinds 2018 aan de macht. De toenmalige premier Rajoy van de Partido Popular verloor toen een vertrouwensstemming in het parlement vanwege een corruptieschandaal binnen zijn partij.
Als Sánchez besluit af te treden zal de eerste vicepresident van de regering, María Jesús Montero het waarnemend presidentschap op zich nemen tot de vorming van een nieuwe regering. In artikel 101 van de grondwet is het volgende opgenomen: in het geval van het aftreden of overlijden van de regeringsvoorzitter houdt de hele regering op in functie te zijn, maar blijft in functie totdat een nieuwe regering aantreedt.
Slechts één keer is een premier afgetreden in het huidige democratische Spanje: in 1981 trad Adolfo Suárez, de eerste president van de democratie, af en Leopoldo Calvo-Sotelo werd vervolgens geïnstalleerd.
Geen vervroegde verkiezingen mogelijk
Wat Sánchez maandag ook bekendmaakt, hij kan geen vervroegde verkiezingen uitschrijven. Dat komt omdat er nog geen jaar is verstreken sinds de vorige algemene verkiezingen. Deze vonden plaats op 23 juli.