Else Beekman
In een plechtige rouwmis in de kathedraal van Valencia hebben koning Felipe VI en koningin Letizia maandag hun medeleven betuigd aan de nabestaanden van de 222 slachtoffers en vier vermisten van de verwoestende overstromingen door de Dana op 29 oktober.
De koninklijke aanwezigheid bood troost aan de circa 400 familieleden, die samen met vertegenwoordigers van de Spaanse en Valenciaanse regeringen en andere autoriteiten bijeenkwamen.
Koningspaar toont medeleven
De rouwmis, voorgezeten door aartsbisschop Enrique Benavent, begon met een warm applaus voor het koningspaar, dat nabij het altaar plaatsnam. Na afloop van de ceremonie besteedden Felipe en Letizia 28 minuten aan persoonlijke condoleances, waarbij ze familieleden omhelsden, naar hun verhalen luisterden en steun boden. Sommigen van de rouwenden droegen foto’s van hun overleden dierbaren, terwijl anderen het koningspaar brieven overhandigden. “Viva el rey,” klonk het vanuit de menigte op bepaalde momenten, terwijl de emoties hoog opliepen. Aartsbisschop Benavent sprak de aanwezigen bemoedigend toe, benadrukkend dat “solidariteit en hoop” cruciaal zijn in tijden van leed.
Spaanse premier opvallend afwezig
Hoewel het Spaanse kabinet vertegenwoordigd werd door vicepremier María Jesús Montero en andere ministers, was premier Pedro Sánchez opvallend afwezig. Hij liet eerder weten dat er een nationale herdenkingsplechtigheid gepland staat. Uit de Valenciaanse gemeenschap waren onder meer president Carlos Mazón en Valencias burgemeester María José Catalá aanwezig, samen met diverse regionale leiders en maatschappelijke figuren.
Kritiek vanuit de getroffenen
Buiten de kathedraal klonk kritiek vanuit sommige nabestaanden. Juan José Monrabal, die zijn moeder verloor, uitte zijn onvrede over de gebrekkige hulp en beschreef de situatie in zwaar getroffen gebieden als “onleefbaar”. Sonia Fuster, die haar vader verloor, stelde dat politici “hun werk niet hebben gedaan” en weigerde hen als oprechte aanwezigen te zien. Terwijl koning Felipe VI en koningin Letizia troost boden aan nabestaanden, richtten vijf aanwezigen zich direct tot de Valenciaanse president Carlos Mazón (PP) met harde kritiek op zijn aanpak na de overstromingen. Er klonken geïsoleerde kreten zoals “lafaard” en “moordenaar”.
El País schrijft dat na afloop van de mis een jonge man vastberaden op Mazón afstapte. Met een ernstige blik overhandigde hij hem een foto van zijn overleden vader, waarop de woorden “moordenaar” stonden geschreven. Mazón nam de foto aan, terwijl de jongeman terugkeerde naar zijn familie, zonder verdere uitleg te geven. De gebeurtenis onderstreepte de intense gevoelens van onvrede bij sommige nabestaanden over het overheidsoptreden na de ramp
Hoop temidden van verdriet
In zijn homilie wees aartsbisschop Benavent op de heldendaden van velen tijdens de ramp en benadrukte dat solidariteit en gemeenschapszin essentieel zijn voor wederopbouw. Hij riep op tot eenheid: “Alleen door saamhorigheid kunnen we de toekomst hoopvol tegemoet zien.” De ceremonie, waarin de iconische Virgen de los Desamparados centraal stond, bood een moment van reflectie en hoop voor de getroffen families en de Valenciaanse gemeenschap. Toch blijft de roep om daadwerkelijke steun en actie van overheden onverminderd luid.
Uitgebreide politieke delegatie aanwezig
De rouwmis in de kathedraal van Valencia trok een uitgebreide politieke delegatie. Voorafgaand aan de ceremonie werden de Valenciaanse president Carlos Mazón (PP) en vicepremier en minister van Financiën María Jesús Montero (PSOE) samen gezien in gesprek. Het nationale kabinet heeft aangekondigd, in samenwerking met de Generalitat en andere getroffen regio’s, een civiel eerbetoon aan de slachtoffers te organiseren.
Ook aanwezig waren ministers Ángel Víctor Torres (Territoriaal Beleid) en Diana Morant (Wetenschap en Universiteiten), evenals Pilar Bernabé, regeringsafgevaardigde in de Comunidad Valenciana. Regionale leiders van de PP, waaronder Juanma Moreno Bonilla (Andalusië), Isabel Díaz Ayuso (Madrid), Jorge Azcón (Aragón) en Fernando López Miras (Murcia), sloten zich eveneens aan. Daarnaast waren leden van de Generalitat, nationale PP-leider Alberto Núñez Feijóo, en diverse burgemeesters van zwaar getroffen gemeenschappen aanwezig.
Kritiek op uitsluiting van nabestaanden tijdens rouwmis Valencia
De rouwmis heeft ook om andere reden geleid tot controverse. Ondanks de aanwezigheid van koning Felipe VI, koningin Letizia en prominente politici, uitten nabestaanden hun onvrede over de slechte organisatie en het gebrek aan uitnodigingen. Slechts tien families zijn formeel geïnformeerd, terwijl anderen via bekenden of de pers moesten vernemen dat het evenement plaatsvond. Maite, die drie familieleden verloor, vertelde dat haar gezin geen uitnodiging had ontvangen. “Ik moest zelf bellen en kreeg te horen dat ik de uitnodigingen een half uur voor de mis kon ophalen,” zei ze verontwaardigd. Nabestaanden moesten bovendien zelf contact opnemen met parochies om hun deelname te regelen, wat volgens velen een teken is van desorganisatie. Het aartsbisdom verwees naar de privacywetgeving als reden voor de beperkte communicatie. Toch riep de gebrekkige samenwerking met de Generalitat Valenciana, die toegang heeft tot de benodigde gegevens, scherpe kritiek op.
“Een mis van gemiste kansen”
Veel nabestaanden voelden zich genegeerd door de autoriteiten. Een familielid verklaarde niet te willen deelnemen aan een ceremonie waar vertegenwoordigers van de overheid aanwezig waren. “De dood van mijn vader had voorkomen kunnen worden. Elk van hen is mede verantwoordelijk,” aldus de emotionele verklaring.