Elize van Loon
Spanje heeft in 2024 een nieuw record gevestigd met 6.464 orgaantransplantaties, een stijging van 10% ten opzichte van het voorgaande jaar. “Dit is een ongekende prestatie in de geschiedenis” kondigde de Spaanse minister van Volksgezondheid, Mónica García aan tijdens een persconferentie. Gemiddeld zijn er in Spanje nu 52,6 donoren per miljoen mensen, een stijging van 9% ten opzichte van 2023.
Dit cijfer overtreft aanzienlijk het EU-gemiddelde van 22,9 donoren per miljoen inwoners. Volgens de minister komt alleen de Verenigde Staten in de buurt van de Spaanse cijfers, met 48,1 donoren per miljoen inwoners. Sleutelfactor in het wereldwijde leiderschap van Spanje zijn de vorderingen in donatie na circulatiestop. Bij donoren die zijn overleden na een hartstilstand is de bloedsomloop en ook de ademhaling gestopt. Artsen noemen dit ‘overlijden na een circulatiestop’. In 2024 was meer dan de helft van de donoren in Spanje, in totaal 1.316, een donor na circulatiestop. Opmerkelijk is dat bijna één op de drie harttransplantaties met deze methode wordt uitgevoerd. Spanje is pionier binnen deze techniek.
Orgaantransplantaties in cijfers
- Niertransplantaties: 4.047
- Levertransplantaties: 1.344
- Longtransplantaties: 623
- Harttransplantaties: 347
- Pancreastransplantaties: 98
- Darmtransplantaties: 5
Sinds het begin van de registratie heeft Spanje meer dan 140.000 transplantaties uitgevoerd. “Dit is een aantal om trots op te zijn als land en als nationaal gezondheidssysteem,” zei García. Ondanks de groei in orgaandonatie staan er nog steeds 5.096 patiënten op de wachtlijsten, waarvan 73 kinderen.
Regionale koplopers
De autonome regio met de meeste orgaandonoren is Cantabrië: met 94,4 donoren per miljoen inwoners. Daarna volgen Navarra, met 76,1 donoren per miljoen inwoners en Murcia, met 69,4 donoren per miljoen inwoners.
Bron: ONT
Samenwerking tussen regio’s cruciaal
De activiteiten rond donaties en transplantaties hebben “de doelstellingen van onze nationale strategie overtroffen,” verklaarde Beatriz Domínguez-Gil. Zij is algemeen directeur van de Nationale Organisatie voor Transplantatie T) (ONT). “Samenwerking en coördinatie tussen regio’s zijn cruciaal geweest, met 23% van de transplantaties uitgevoerd met organen die buiten de autonome gemeenschap werden gedoneerd waar de operatie plaatsvond, en de meeste patiënten moeten reizen voor de ingreep.”
Het transplantatieprogramma heeft een “verbindende werking ,” benadrukte Domínguez-Gil.197 kinderen zijn geopereerd, 308 spoedgevallen zijn aangepakt, en 140 hooggesensibiliseerde patiënten hebben een transplantatie ondergaan. Deze patiënten hebben antistoffen ontwikkeld tegen de meeste gedoneerde organen.
Oudste donor van 2024
Een 88-jarige donor – de oudste van 2024 – heeft twee niertransplantaties en één levertransplantatie mogelijk gemaakt. Het nationale transplantatiesysteem past zich aan aan het profiel van de donoren, rekening houdend met zowel leeftijd als doodsoorzaak.
De meeste Spaanse donoren zijn ouder dan 60 jaar (59%), daarvan is 5% tachtig jaar of ouder. In 2024 stierf 52% van de donoren door een cardiovasculair ongeval, en slechts 5% door een trauma, een daling van 15% ten opzichte van het begin van de jaren 2000. Daarnaast hebben 154 mensen, na goedkeuring van de Euthanasiewet, ermee ingestemd om donor te worden. Dit maakte 442 orgaantransplantaties mogelijk.