Judith Goeree
De Spaanse voedingsindustrie heeft in 2025 de grootste prijsverlaging doorgevoerd in meer dan tien jaar. Fabrikanten staan onder zware druk van supermarktketens, die massaal inzetten op huismerken. Toch merkt de consument in Spanje dit nauwelijks in de portemonnee. De prijzen in de supermarkt stijgen voor veel producten nog steeds.
Fabrikanten verlagen prijzen aan supermarkten
Volgens de Industriële Prijsindex (IPRI) – die de producentenprijzen meet – daalden de prijzen in april met 2,2%, in mei met 2,7% en in juni zelfs met 3,3% vergeleken met een jaar eerder. Dat is de grootste prijsdaling in Spanje op maandbasis sinds 2014. In de rest van de Spaanse industrie stegen de producentenprijzen juist licht (+0,8% in juni), vooral door hogere energieprijzen.
Deze prijsverlagingen betekenen niet automatisch dat het boodschappenmandje voor consumenten ook goedkoper wordt. Volgens het Spaanse statistiekbureau INE steeg de inflatie op voedingsmiddelen en alcoholvrije dranken in juni met 2,8% op jaarbasis. Vooral vlees, vis en zeevruchten werden duurder, terwijl de prijs van groenten en peulvruchten licht daalden, hoewel minder sterk dan in 2024.
Olijfolie als opvallende uitzondering
Olijfolie, jarenlang één van de grootste prijsstijgers in Spanje vanwege slechte oogsten en droogte, is nu juist sterk in prijs gedaald. Sinds het piekmoment in april 2024 is de literprijs met 48% gezakt. Daarmee ligt de prijs weer op het niveau van ruim twee jaar geleden.
Welke olijfolie kiezen: zo herken je echte kwaliteit
Supermarkten vergroten druk met huismerken
Supermarkten in Spanje hebben het marktaandeel van huismerken in 2024 laten stijgen van 27,2% naar 43,7%, aldus marktonderzoeker Kantar Worldpanel. Vrijwel alle Spaanse huishoudens (97%) kopen inmiddels huismerkproducten, en 80% van hen vindt de kwaliteit gelijk of beter dan die van A-merken.
Vooral jongeren zijn enthousiast: 42% van de Spanjaarden onder de 35 jaar vindt huismerken beter of veel beter.
Door deze opmars zetten supermarkten hun leveranciers hard onder druk om prijzen te verlagen. Wie niet meebeweegt, loopt het risico dat zijn producten uit de schappen verdwijnen. Volgens het Centrum voor Ondernemingsmarges, dat de winstgevendheid van bedrijven in verschillende sectoren volgt, is de winstgevendheid van de voedingsindustrie in 2025 gedaald naar 6,81% – een procentpunt minder dan in 2024, maar nog altijd hoger dan het gemiddelde van vóór de recente inflatiecrisis.
Europese context
De opmars van huismerken is niet uniek voor Spanje, maar hier gaat qua tempo een stuk sneller dan in landen als Nederland, België of Duitsland. Deskundigen verwachten dat huismerken in Spanje binnen tien jaar goed zijn voor zo’n 60% van alle supermarktverkopen. Dat zou Spanje in Europa tot koploper maken.
Waarschuwing aan fabrikanten
Juan Manuel Morales, voorzitter van Eurocommerce, de Europese koepelorganisatie voor retail- en groothandelsbedrijven, waarschuwde al eerder: “Als producenten van A-merken niks doen, zijn ze ten dode opgeschreven.” Met andere woorden: als fabrikanten niet meebewegen met lagere prijzen, betere kwaliteit of slimme acties, zullen consumenten massaal overstappen op huismerken en verdwijnen de merkproducten uiteindelijk uit de winkels.
Volgens Morales is het prijsverschil met huismerken te groot geworden, terwijl de kwaliteit van die alternatieven sterk is verbeterd. Fabrikanten moeten volgens hem niet alleen prijzen verlagen, maar ook investeren in promoties en productinnovatie.
Wat betekent dit voor de prijs aan de kassa?
Volgens het Spaanse statistiekbureau INE gaven huishoudens in 2024 gemiddeld €5.391 per jaar uit aan voeding en alcoholvrije dranken – zo’n €450 per maand. Dat is ongeveer 15,8% van het totale huishoudbudget. Voor 2025 wijzen voorlopige cijfers, mede door een inflatie van 2,8% op voedingsmiddelen, op een lichte stijging van de uitgaven.
Hoewel producentenprijzen dalen en huismerken terrein winnen, blijft het boodschappenmandje voor de Spaanse consument dus vrijwel net zo duur – en in sommige gevallen zelfs duurder – dan enkele jaren geleden. De prijsdruk in de keten wordt nog maar beperkt doorgegeven aan de kassa. Vooralsnog ligt de prijsdruk vooral bij de producenten.
Bronnen: El Economista, Idealista
Spaanse consument kiest voor eigen groente en fruit