Else Beekman
Steeds meer Spanjaarden laten het fornuis links liggen en kiezen voor gemak. Inmiddels eten bijna acht miljoen mensen regelmatig kant-en-klaarmaaltijden. Deze kant-en-klare maaltijden zijn niet meer weg te denken uit de Spaanse huishoudens – een ontwikkeling die de uitspraak van Mercadona-topman Juan Roig opvallend actueel maakt.
Volgens cijfers van marktonderzoeksbureau Kantar is het gebruik van kant-en-klare supermarktmaaltijden met 48% gestegen sinds 2023. Deze groei komt vooral voort uit een druk dagelijks leven, waarin koken vaak het onderspit delft. Spaanse supermarkten, zoals Mercadona, spelen hierop in met een steeds uitgebreider aanbod: van traditionele linzenstoofpot tot exotische yakisoba met rundvlees en groenten.
De populariteit van deze maaltijden blijkt ook uit cijfers van Asefapre (de Spaanse vereniging van fabrikanten van kant-en-klare gerechten). In 2024 consumeerden Spaanse huishoudens ruim 702.000 ton aan bereide maaltijden, goed voor een gemiddelde van 17 kilo per persoon per jaar.
Meer gemak, minder tijd
Juan Roig, president van Mercadona, voorspelde het al: “Halverwege de 21e eeuw zullen keukens niet meer nodig zijn.” Die uitspraak lijkt met de huidige trend niet ver van de realiteit. De moderne consument zoekt naar een balans tussen gemak, gezondheid en smaak. Volgens Veronika Khurshudyan van Kantar kopen mensen “niet alleen eten, maar oplossingen”. Roig helpt er met zijn supermarktketen sinds 2020 flink aan mee, door in steeds meer filialen het aanbod van kant-en-klaarmaaltijden uit te breiden.
Voor veel werkende Spanjaarden, zoals Juan Carlos, een man door Infobae werd geïnterviewd, is het simpelweg een kwestie van tijdsdruk. Lange werkdagen, sporten, sociale verplichtingen, koken raakt uit het schema. Drie tot vier keer per week een kant-en-klaarmaaltijd is dan eerder een noodzaak dan een luxe.
De keerzijde van gemak
Toch kent deze trend ook nadelen. Uit recent onderzoek van de OCU blijkt dat de Spaanse bevolking steeds ongezonder eet vergeleken met tien jaar geleden. De consumptie van verse groenten en fruit is gedaald, terwijl het aantal mensen met overgewicht, diabetes type 2 en hartproblemen stijgt. Daarmee komt het mediterrane dieet, ooit de trots van Spanje, verder onder druk te staan.
Kant-en-klaarmaaltijden zijn vaak overbewerkt, en dat draagt ertoe bij dat het traditionele mediterrane dieet, dat draait om verse en onbewerkte ingrediënten, steeds verder naar de achtergrond verdwijnt.
Blijvende verschuiving?
Of het nu uit tijdgebrek, gemak of smaakvoorkeur is – kant-en-klaarmaaltijden zijn bezig aan een stevige opmars. Supermarkten spelen hier slim op in, met steeds creatievere en gezondere recepten. De keuken verdwijnt misschien niet letterlijk, maar de manier waarop Spanjaarden eten verandert wel fundamenteel.