Else Beekman
Wat gebeurt er als een belastingdienst macht heeft zonder controle, en buitenlandse professionals doelwit zijn van ondoorzichtige praktijken? Tijdens een drukbezochte persconferentie in Madrid werd vandaag de whitepaper ‘Hacienda vs. The People’ gepresenteerd. Het rapport werd geschreven door internationale juristen en onthult hoe de Spaanse belastingdienst buitenlandse werknemers onder de Beckham Law onderwerpt aan jarenlange juridische druk, intimidatie en financiële verwoesting.
De whitepaper, opgesteld door de Amerikaanse jurist Robert Amsterdam en de Britse jurist Christopher Wales, beschrijft een patroon van misbruik en machtsvertoon door de Agencia Tributaria. Volgens de auteurs is er sprake van een “bonuscultuur” waarbij belastinginspecteurs financiële prikkels ontvangen om zoveel mogelijk boetes te innen, zelfs als daar geen juridische grond voor is.
Zo werd begin april een nieuw bonusschema goedgekeurd ter waarde van 125 miljoen euro, dat belastingambtenaren extra beloont voor het innen van inkomstenbelasting en btw vóór het einde van 2025. Volgens het rapport ondermijnt dit systeem de objectiviteit van belastingonderzoeken en stimuleert het onrechtmatige praktijken zoals dreiging met strafrechtelijke vervolging en buitensporige boetes.
Ook Spaanse belastingdienst verplettert burgers
Buitenlanders als doelwit
Centraal in het rapport staan de ervaringen van zogenoemde impatriates: hoogopgeleide buitenlandse werknemers die op basis van de Beckham Law (artikel 93 van de Spaanse inkomstenbelastingwet) een fiscaal gunstig regime kregen toegezegd. Deze groep zou volgens het rapport op grote schaal zijn misleid.
Ondanks het officiële certificaat dat hun speciale status bevestigde, werden velen jaren later alsnog aangeslagen voor achterstallige belasting, met als argument dat hun certificering “geen betekenis” zou hebben. Dit leidt niet alleen tot financiële schade, maar ook tot reputatieschade en psychische druk.
Robert Amsterdam zei hierover: “We hebben te maken met een systeem dat mensen eerst lokt met fiscale voordelen en ze vervolgens bestraft voor het volgen van de regels.”
Ernstige beschuldigingen in whitepaper: intimidatie en machtsmisbruik
Het rapport documenteert verontrustende tactieken van de belastingdienst:
- Dreiging met strafrechtelijke vervolging als pressiemiddel: Inspecteurs zouden impatriates onder druk zetten om een ‘deal’ te sluiten door te dreigen met strafrechtelijke vervolging, zelfs als daar geen bewijs voor is. Deze dreiging wordt vaak snel ingetrokken zodra er wordt ingestemd met een schikking.
- Ondervraging van kinderen van de beschuldigden en hun onderwijzend personeel. In minstens één geval stonden de kinderen van een impatriate bij naam genoemd in het belastingdossier. Bovendien ondervroeg Hacienda het personeel van hun school over taalvaardigheid, ouderbetrokkenheid en integratie.
- Verzoek tot persoonlijke verschijning in Spanje, zelfs na vertrek. De belastingdienst zou voormalige impatriates die inmiddels teruggekeerd zijn naar hun thuisland dwingen om fysiek te verschijnen. Dat brengt vaak hoge juridische kosten met zich mee voor vertegenwoordiging ter plekke.
- Beschuldigingen van ‘simulación’ (een nepbedrijf om belastingvoordeel te verkrijgen). Inspecteurs beschuldigden legitieme bedrijven met Spaanse werknemers en klanten van het opzetten van schijnconstructies. Dat doen ze zonder concreet bewijs, enkel op basis van veronderstellingen en ‘presumpties’.
“Dit is geen belastingbeleid meer, dit is intimidatiebeleid. De Spaanse belastingdienst gebruikt zijn bevoegdheden als wapen tegen mensen die zich niet kunnen verdedigen”, aldus Robert Amsterdam tijdens de persconferentie.
Advocaten van beschuldigden ook onder druk gezet
Advocaten die deze mensen willen bijstaan, worden volgens de auteurs ook onder druk gezet. Zo beschrijft het rapport gevallen waarin belastingadviseurs te horen kregen dat zij hun beroepslicentie konden verliezen als zij cliënten actief hielpen in hun verzet tegen Hacienda. Sommige kantoren zouden zelfs een dreiging met een btw-controle hebben ontvangen als indirect pressiemiddel om van impatriate-zaken af te zien. Naar verluidt durven sommige Spaanse juristen geen impatriate-zaken meer aan te nemen. Ze vrezen de represailles van de belastingdienst.
Politieke en juridische gevolgen
Het rapport roept de Spaanse regering op om direct in te grijpen. Zo moet het ministerie van Financiën volgens de auteurs garanderen dat eerdere certificaten rechtsgeldig zijn en dat de agressieve jacht op buitenlandse belastingplichtigen stopt. Ook pleiten de schrijvers ervan voor een onafhankelijke herziening van de werkwijze van de Agencia Tributaria, eventueel onder toezicht van de Europese Commissie.
“De manier waarop de Spaanse belastingdienst handelt, ondermijnt het vertrouwen in de rechtsstaat. Buitenlanders worden behandeld als criminelen zonder bewijs”, zei Christopher Wales.
De publicatie, gepresenteerd aan een zaal vol journalisten en live uitgezonden via YouTube, zal ongetwijfeld de nodige politieke en juridische reacties oproepen. Inmiddels heeft de zaak ook internationale aandacht getrokken vanwege mogelijke schendingen van EU-wetgeving en mensenrechten.
Spanje beschuldigd van misleiden buitenlandse belastingbetalers
Reactie van de Spaanse belastingdienst op de whitepaper
De Spaanse belastingdienst (Agencia Tributaria) heeft gereageerd op de beschuldigingen uit de whitepaper ‘Hacienda vs. The People’ van het advocatenkantoor Amsterdam & Partners. In een verklaring opgetekend door El País benadrukt de belastingdienst dat slechts 0,5% van de bijna 37.000 belastingplichtigen die sinds 2015 gebruikmaakten van de Beckham-regeling is geïnspecteerd. Volgens de dienst zijn deze controles gebaseerd op geconstateerde onregelmatigheden, zoals het opzetten van fictieve bedrijven om belastingvoordelen te verkrijgen, en niet op een gerichte campagne tegen buitenlanders.
De belastingdienst ontkent ook dat er sprake is van een bonuscultuur die inspecteurs aanzet tot het innen van boetes zonder juridische grondslag. Ze stellen dat de inspecties en eventuele sancties plaatsvinden binnen het wettelijk kader en onder toezicht van de rechterlijke macht.
Amsterdam & Partners heeft echter aangekondigd meerdere collectieve klachten in te dienen bij de Europese Commissie. Het doel is om de vermeende misstanden aan te kaarten en gerechtigheid te zoeken voor de getroffen impatriates.
De hele presentatie van de Whitepaper ‘Hacienda vs. The People is hier te zien