Niet alleen is een rookverbod goed voor de volksgezondheid, ook het onderhoud van de stranden en de duurzaamheid van de Spaanse kust is hierbij gebaat. De meeste peuken belanden namelijk niet in een prullenbak, maar in het zand of in de zee. Aangezien er nog geen wettelijke straf staat op roken op het strand, bepaalt het fatsoen van de strandgast in hoeverre zijn of haar gedrag schadelijk is voor het milieu en de medebadgasten.
Diverse initiatieven hebben er de laatste jaren voor gezorgd dat er nu op ongeveer 120 stranden in Spanje een rookverbod geldt. Hieronder volgt een beschrijving van de situatie aan de Spaanse kust.
Catalonië
Vanaf zaterdag 29 mei geldt er op vier van de tien stadsstranden van Barcelona een rookverbod. Dat zijn de stranden Sant Miquel, Somorrostro, Nova Icària en Nova Mar Bella. Op het negeren van het rookverbod op zich staat geen straf, maar als een roker zich na een waarschuwing van de stadspolitie nog steeds niks van het verbod aantrekt, kan hij of zij wel worden beboet voor ongehoorzaamheid aan een autoriteit.
Het gaat niet om de eerste stranden in Catalonië die rookvrij worden. In 2006 voerde de gemeente van l’Escala (Girona) al een rookverbod in op het strand van Riuret en in 2011 deed het gemeentebestuur van Sant Feliu de Guíxols (Girona) datzelfde voor alle stranden in deze gemeente.
Baskenland
In Baskenland wordt het vanaf 15 juni voor het eerst afgeraden om te roken op acht stranden van vijf gemeenten in de regio. Als het dringende advies niet wordt opgevolgd, dan volgt er geen sanctie. Deze pilot beoogt een ‘de-normalisatie’ van het tabaksgebruik door badgasten. In 2022 start het Baskische deelbestuur met de introductie van meer rookvrije stranden.
Op de stranden van Itzurun en Santiago (Zumaia), Laga en Laida (Ibarrangelu), Isuntza (Lekeitio), Laidatxu en Hondartzape (Mundaka) en Garaio Sur (Burgelu) komen tweetalige borden te staan met de tekst “Rookvrije lucht”.
In Baskenland daalde de verkoop van sigaretten in januari en februari dit jaar met 22 procent ten opzichte van dezelfde maanden vorig jaar.
Rookverbod stranden Canarische Eilanden
Op de Canarische Eilanden mag nergens, dus ook niet op de stranden, binnen een straal van anderhalve meter van anderen worden gerookt. Op het strand van Canteras in Las Palmas is jarengeleden al een rookverbod ingegaan. Het gemeentebestuur van het toeristische San Bartolomé de Tirajana (Gran Canaria) is met een pilot gestart voor een rookverbod op de kleinere stranden en wil dit gaan uitbreiden naar overige stranden, met uitzondering van de grote stranden van Maspalomas en Playa del Inglés. In Arona (Tenerife) geldt een rookverbod op alle stranden sinds de pandemie en is nog steeds van kracht. Het gemeentebestuur van Santa Cruz de Tenerife onderzoekt momenteel de mogelijkheden voor het rookvrij maken van de stranden.
Andalusië
In heel Andalusië mag sinds augustus 2020 niet worden gerookt op plaatsen waar twee meter sociale afstand niet mogelijk is. Afgelopen zomer kwam het deelbestuur met het initiatief ‘Rookvrije stranden’, dat geldt voor 21 gebieden, waarvan er tien zijn gelegen in de provincie Cádiz. Zonder een direct verbod op roken had dit initiatief weinig succes; nu wordt gekeken naar de mogelijkheden een rookverbod op de stranden door te voeren.
Balearen
Op de Balearen werd al voor aanvang van de coronapandemie het rookvrij houden van de stranden gepromoot, voornamelijk uit milieuoogpunt. Nu worden badgasten op 12 stranden van deze regio verzocht om niet te roken.
Galicië
In de regio Galicië is in 2012 al gestart met het rookvrij maken van de stranden. Nu telt de regio liefst 162 stranden waar niet mag worden gerookt. Het regiobestuur wil deze zomer nog meer stranden rookvrij maken, waaronder dat van Vigo.
Valencia
In Valencia mag nu op 30 stranden niet worden gerookt. Als eerste werd in 2019 het strand van Oropesa rookvrij, waarna in 2020 de stranden van El Campello, Elche, Dénia en Vila Joiosa volgden. Op het strand van Cullera (Valencia) en Finestrat (Alicante) staat zelfs een geldboete op het negeren van het rookverbod. Vanaf dit jaar mag er ook niet meer worden gerookt op het strand Nord de Gandía.