De Spaanse luchtvaartvereniging ALA beweert dat zij niet op de hoogte is van spookvluchten. Iberia verzekert deze tactiek nooit te hebben gebruikt, zelfs niet tijdens de harde lock down van 2020. Vueling volgt deze strategie ook niet, maar zet zich in op het stimuleren van de vraag naar vluchten door middel van bijna wekelijkse aanbiedingen.
Controverse over spookvluchten
De controverse over spookvluchten – vliegtuigen die zonder passagiers reizen – heeft een oorlog ontketend tussen enkele van de belangrijkste Europese luchtvaartmaatschappijen. Bedrijven als Lufthansa en Brussels Airlines verklaarden dat ze honderden vluchten annuleren gezien de nieuwe daling van de vraag en dat om de Europese regelgeving te volgen en hun vluchtrechten op luchthavens (slots) te behouden veel van zijn vliegtuigen zullen leeg moeten opstijgen.
Tickets goedkoper maken
Deze aankondiging heeft de low cost sector verrast en Europa’s grootste goedkope vluchtenaanbieder Ryanair heeft al gereageerd. CEO Michael O’Leary vindt dat als maatschappijen hun vliegtuigen willen vullen ‘zij goedkopere tickets moeten verkopen’. In een openbare verklaring beschuldigt O’Leary het Duitse bedrijf ervan rookgordijnen op te werpen met spookvluchten, een kritiek die andere luchtvaartmaatschappijen delen.
Alle bedrijven willen beste vluchttijden behouden
De kern van de zaak is de strijd die grote maatschappijen en de low cost carriers voeren om in een tijd van maximale concurrentie de beste vluchttijden te behouden op de beste luchthavens in Europa. Er zijn weinig passagiers voor hetzelfde aantal luchtvaartmaatschappijen als vóór de pandemie. Dat betekent dat voor een luchtvaartmaatschappij onder de huidige omstandigheden op de juiste luchthavens blijven vliegen leven of dood kan zijn. Daarom willen Lufthansa en Brussels Airlines de Europese regels tijdelijk wijzigen. Ryanair en de andere maatschappijen staan daar niet achter.
Spookvluchten in klimaatnoodsituatie
Volgens de eisen van de Europese Commissie (EC) moeten luchtvaartmaatschappijen 80% van hun slots gebruiken om deze in elk seizoen te behouden. Als ze dit minimum niet halen, verliezen ze deze slots. Die moeten opnieuw worden toegewezen. Dat betekent dat ze ook naar een ander bedrijf kunnen gaan. Dit had tot gevolg dat vliegtuigen aan het begin van de pandemie leeg vlogen en kerosine verbrandden om aan de regels te voldoen. Een erg controversiële praktijk in een klimaatnoodsituatie.
Bij start seizoen voorwaarden verhoogd
De EC reageerde toch en verlaagde de eis van 80% naar 50%. Deze eis geldt nog steeds. Maar eind maart, als het luchtzomerseizoen begint, verhoogt Europa opnieuw de voorwaarden en zullen luchtvaartmaatschappijen ten minste 64% van hun slots moeten gebruiken om ze te behouden. Hiertegen verzetten sommige grote bedrijven zich.
Vertraagd herstel door omicron
De komst van omicron vertraagt het herstel dat sinds de laatste maanden van 2021 begon. De vliegmaatschappijen vrezen dat ze niet aan de Europese eisen kunnen voldoen en slots gaan verliezen. Dat maakt de kans groot dat goedkope luchtvaartmaatschappijen, die wendbaarder zijn in het aanpassen aan veranderingen, deze kunnen overnemen.
De goedkope luchtvaartsector wijst er echter op dat grote maatschappijen ‘dure’ tickets blijven verkopen tegen gezien de context “dure” prijzen, terwijl de low cost carriers hun prijzen verder verlagen.
De EC is nu op het punt beland om te beslissen of het verzoek tot versoepeling van de vliegregels van sommige maatschappijen al dan niet wordt ingewilligd.