Hij zei daarbij “vandaag is het ‘nee tegen de oorlog in Irak’ het nee tegen de oorlog van Poetin”. Iets meer dan een maand nadat hij met tweede vice-premier Yolanda Díaz was overeengekomen om zich onopvallend te houden, begrijpt hij dat “de eenheid” waar hij zo’n beroep op doet, deze stap eist: “Spanje zal wapens leveren aan het Oekraïense verzet.”
Controverse door beeld dat Spanje achterblijft
Het hoofd van de Spaanse regering is hiermee misschien wel de laatste onder de EU-partners geweest die voor zijn parlement verscheen om de Spaanse acties en het standpunt van Spanje en de Europese Unie in de oorlog in Oekraïne toe te lichten. Dat deed hij woensdagochtend vroeg naar aanleiding van een enorme controverse over het beeld dat zijn regering geeft als achterblijver bij de besluiten van de EU en de NAVO.
Sánchez zet eerste beslissing recht
Sánchez verdedigde zich tegen deze beschuldigingen, die wijdverbreid waren in de oppositie. Bovendien ging ook 60% van de vragen van de pers na de laatste ministerraad hierover. De premier veronderstelde dat hij het was die de activering van het Europees vredesmechanisme bevorderde. Hij herinnerde er bovendien aan dat de 450 miljoen van dit fonds voor de eerste keer zal worden besteed aan “het kopen en leveren van wapens” aan een derde land in oorlog, “dat op een onaanvaardbare en onbegrijpelijke manier door Poetin is binnengevallen”. Tevens zette hij zijn eerste beslissing recht: “Spanje zal wapens overdragen aan het Oekraïense verzet”, aldus de premier.
‘Nee tegen de oorlog van Poetin’
“Spanje heeft veertig jaar gevochten voor zijn vrijheid. Daarom zijn we aangeslagen om dit in een Europees land te zien”, betoogde Sánchez. “We zijn ons nog steeds zeer bewust van het ‘nee tegen oorlog’. Laten we onszelf echter niet voor de gek houden: het nee tegen de oorlog in Irak van tien is vandaag het nee tegen de oorlog van Poetin.”
Podemos niet blij
Afgevaardigden van Podemos juichten de aankondiging van de president om wapens te sturen niet toe. Hiermee werd in hun ogen een overeenkomst verbroken. Noch de ministers Belarra van Sociale Zaken en Agenda 2030 (Podemos), Montero van Belastingzaken (PSOE) of Garzón van Consumentenzaken (Verenigd Links) waren blij met de aankondiging. De leider van Vox, Santiago Abascal, ging verder dan dat: “U bent niet betrouwbaar omdat uw coalitiepartners tegen onze internationale verplichtingen zijn.”
Europese eenheid
Tot nu toe had de regering gekozen voor “een Europees antwoord” op deze dreiging, “die namelijk tegen Europa is gericht”. Zoals Sánchez woensdag betoogde “heeft hoge vertegenwoordiger Josep Borrell ons opgeroepen tot dit antwoord in eenheid, niet tot een optelsom van individuele acties, en daarop hebben we gereageerd”, zei Sánchez. “Omdat eenheid zo belangrijk voor me is, wil ik aankondigen dat Spanje wapens zal overdragen aan het Oekraïense verzet.”
De president maakte niet duidelijk in welke zin, op welke manier, hoeveel wapens, van welk type of onder welke omstandigheden. Ook het wanneer, waar en waarom werd niet toegelicht. Met deze beslissing herstelde hij wel zijn aanvankelijke standpunt dat immers verkeerd begrepen was. Dit maakte het weer moeilijk voor hem om de eenheid van actie en standpunt met de oppositie te behouden.
Steun Volkspartij nu van cruciale waarde
De de steun van de Volkspartij is volgens regeringsbronnen van cruciale waarde en belang “in deze momenten van onzekerheid en ernstige gevolgen van de oorlog van Poetin”. Vandaar deze verschuiving in de aankondigingen van Sánchez.
In haar toespraak herhaalde PP-parlementslid Cuca Gamarra deze steun van de Partido Popular die zij vertegenwoordigt: “Jij bent degene die de Oekraïne het minst heeft gesteund omdat je gevangen zit door je Podemos-partners. We zullen je blijven steunen, en als je partners falen, maak je geen zorgen, wij zullen je op dit pad vergezellen”.
Tot nu toe was er volgens de krant El Español een overeenkomst van kracht tussen de president en de tweede vice-president, Yolanda Díaz, om bij alles wat met oorlogszucht te maken heeft op de achtergrond te blijven in verband met de oorlog in Oekraïne.
Sánchez doorbreekt pact om ‘eenheid’ van coalitie te redden
Dit eind januari gesloten pact werd eind januari gesloten om “de eenheid” van de coalitie te redden. Het dwong Sánchez om de NAVO niet te noemen in zijn institutionele verklaring van afgelopen donderdag. Het weerhield hem er ook van om het Congres om troepen te vragen. Woensdag bevestigde hij dat Spanje 150 extra soldaten naar Letland zal sturen en binnenkort gaan er ook soldaten naar Estland. Maar het pact weerhield de premier er niet van wapens via de EU te kopen. Dat betekent dat er nu ook direct oorlogsmateriaal uit Spanje komt.