Tijdens de laatste piek van de coronapandemie stortte de eerstelijnszorg helemaal in: Omdat veel artsen zelf ook besmet raakten met het virus was er aanzienlijk minder personeel en het personeel dat er was, draaide enorm veel en lange diensten. Veel zorgprofessionals claimen dat dit de meest heftige periode uit hun carrière is geweest.
Spaanse gezondheidscentra kampen met wekenlange wachttijden
Nu alles langzaamaan weer terug gaat naar normaal zijn de roosters wel weer acceptabel. In veel gezondheidscentra zijn er echter nog altijd wekenlange wachttijden vanwege een grote hoeveelheid uitgestelde zorg. Het probleem is echter dat de eerstelijnszorg ook voor de pandemie al haperde.
Eerstelijnszorg in Spanje telt minder artsen dan voor de pandemie
Deze conclusie werd getrokken na een onderzoek in januari 2022 door het Ministerie van Volksgezondheid. Tussen 2018 en 2021 daalde het aantal artsen in de eerstelijnszorg met 2,14 procent, wat neerkomt op zo’n duizend artsen. Vakbonden en medische verenigingen luiden de noodklok omdat deze tendens ervoor zorgt dat de kwaliteit van de zorg achteruit holt als er geen actie wordt ondernomen.
De oorzaak van dit probleem is dat veel artsen met pensioen zijn gegaan en hun posities niet worden opgevuld. Tijdens de pandemie is dit fenomeen in een stroomversnelling geraakt: Artsen die normaal gesproken van plan waren om tot 70 jaar door te werken, besloten en masse om eerder met pensioen te gaan, ook al ging dat ten koste van hun financiële situatie. Dit, in combinatie met artsen die zelf covid kregen en nog altijd niet hersteld zijn, betekent dat gezondheidscentra met wekenlange wachttijden kampen.
Onvervulde vacatures in gezondheidscentra ver buiten Spaanse steden
De situatie is er in gezondheidscentra ver buiten de grote steden erger aan toe dan in soortgelijke centra in de stad. Veel zorgcentra die wat verder weg liggen van de stad kampen met onvervulde vacatures. Spaanse zorgverenigingen proberen de vacatures bij dit soort centra aantrekkelijker te maken voor pas afgestudeerde artsen. De werkelijkheid is echter dat deze jonge artsen eerder een baan aannemen voor dezelfde functie in hun eigen stad of in een particuliere kliniek. Want, waarom moeilijk doen als er dichtbij ook een baan voor het oprapen ligt?
Probleem wordt komende jaren groter in Spanje
Het huidige probleem binnen de eerstelijnszorg is nog lang niet opgelost. Sterker nog, de komende jaren wordt het alleen maar erger omdat een op de drie huisartsen en een op de vier kinderartsen met pensioen zal gaan. De gemiddelde leeftijd van (huis)artsen ligt behoorlijk hoog en na onderzoek van Volksgezondheid lijkt het er niet op dat al deze openstaande functies binnen een aanzienlijke tijd zullen worden opgevuld.
Regering legt plan om tafel samen met Spaanse regio’s
De oplossing ligt volgens deskundigen in het beschikbaar stellen van meer financiële middelen. Het Ministerie van Volksgezondheid heeft een plan voor de eerstelijnszorg met een investering van 177 miljoen euro. Dit bedrag moet worden aangevuld met investeringen vanuit de Spaanse regiobesturen zelf. Elke autonome gemeenschap dient voor april zijn eigen plan hiervoor in te dienen bij het Ministerie. Volgens medische vakbonden is dit een goede stap vooruit maar zijn er in het verleden meer goede plannen geïnitieerd die vervolgens nooit werden uitgevoerd.