Dit meldde de Spaanse Nationale Onderzoeksraad (CSIC) zaterdag in een verklaring. Het wetenschappelijk bureau wijst erop dat dit de derde keer is sinds het Biologisch Station Doñana-CSIC in de jaren zeventig is begonnen met het registreren van gegevens over het natuurgebied.
De CSIC benadrukt dat Doñana van oudsher een toevluchtsoord voor de fauna is en beschikt over een belangrijk stelsel van lagunes. Daarvan bevatten er maar een paar water in de zomer en zij zijn een toevluchtsoord voor de eerste steltlopers die, na in Noord-Europa te hebben gebroed, naar het zuiden trekken. Ook vormen zij de habitat van een groot aantal strikt aquatische flora- en faunasoorten. Dat geldt ook voor de rijstvelden. Maar de dingen zijn veranderd. Doñana heeft geen permanente lagunes meer, terwijl de oppervlakte van de rijstvelden die dit jaar zijn beplant een derde van normaal is door het gebrek aan water, verklaarde de directeur van het Biologisch Station Doñana-CSIC, Eloy Revilla.
Een intense periode van droogte
De CSIC legt uit dat de droogte in Europa, die bijzonder intens is op het Iberisch schiereiland, een ravage aanricht in het natuurgebied, maar waarschuwt dat het meest verontrustende is dat dit al een hele tijd aan de gang is.
Het heeft al jaren niet meer normaal geregend. De regenval in Doñana ligt al 10 jaar op rij onder het gemiddelde, zegt Revilla. Wetlands en de diersoorten die daarvan afhankelijk zijn, zoals watervogels, worden bijzonder getroffen en gedwongen te verhuizen op zoek naar gebieden waar water beschikbaar blijft tijdens de moeilijkste perioden van het droge seizoen.
De lagune van Santa Olalla is de enige met permanent water in een aaneenschakeling van grote lagunes die zich vormen in de luwte van de indrukwekkende duinketen die het moeras van de Atlantische Oceaan scheidt. Hun oorsprong ligt in de lozing van water uit de Doñana-watervoerende laag in dit gebied, die een explosie van leven veroorzaakt.
Deze en andere natuurwaarden hebben, volgens de CSIC, Doñana de status van nationaal park en biosfeerreservaat bezorgd. De voortdurende exploitatie door intensieve landbouw en onttrekkingen voor menselijke consumptie, zelfs in zulke droge jaren als deze, heeft er toe geleid dat niet alleen de tijdelijke lagunes uit Doñana zijn verdwenen, maar dat ook de permanente worden bedreigd.
Overexploitatie grootste probleem
De CSIC voegt hieraan toe dat bekend is dat de lagunes vooral worden aangetast door de wateronttrekking van de bevolking van badplaats Matalascañas, die in de zomer haar waterverbruik exponentieel verhoogt door de komst van tienduizenden toeristen, waardoor de bevolking groeit van een paar duizend inwoners tot zo’n 100.000 mensen. Het effect op de lagunes is immens.
Derde keer
‘Dit is de derde keer dat de lagune van Santa Olalla volledig is opgedroogd sinds we gegevens hebben. Het gebeurde ook in 1983 en 1995, in beide gevallen samenvallend met perioden van intense droogte’, verklaarde Eloy Revilla. Al jaren wordt er meer water aan onttrokken dan er bij regen wordt aangevuld. De Infraestructura Científica Tecnológica y Singular -Reserva Biológica de Doñana, onderdeel van het Estación Biológica de Doñana CSIC-, heeft een bewakingscamera in de lagune geïnstalleerd om de ontwikkeling van de lagune in de komende dagen te volgen.
Op 31 augustus was Santa Olalla droog, uitgedroogd en gebarsten, gereduceerd tot een kleine plas water en modder. Gezien de ernstige situatie waarin de lagune van Santa Olalla zich bevindt, dringt de directeur van het Biologisch Station van Doñana-CSIC aan op versnelde maatregelen om de grondwateronttrekking uit Matalascañas te beëindigen en in de tussentijd beperkingen op te leggen aan het gebruik van water voor urbanisatie, tenminste in jaren waarin de lagunes zich in een dergelijke extreme situatie bevinden als deze. ‘Het kan niet zo zijn dat terwijl de gazons van Matalascañas bevloeid blijven, de lagunes van Doñana volledig opdrogen’, besloot Eloy Revilla.