Dit hebben justitiële bronnen aan EL PAÍS bevestigd. Het Openbaar Ministerie zal FC Barcelona beschuldigen van corruptie in het bedrijfsleven, een misdrijf dat met de strafrechtelijke hervorming van 2010 van kracht werd en dat ook fraude op sportgebied omvat.
In de klacht worden de conclusies uiteengezet die agenten van het nationale politiekorps tijdens het onderzoek hebben getrokken en die nu in handen komen van een rechter in Barcelona.
Na bijna een jaar onderzoek worden in de klacht ook de voormalige voorzitter van de club Josep Maria Bartomeu, leden van zijn managementteam die verantwoordelijk zijn voor de betalingen en Negreira meegenomen. De scheidsrechter ontving tot 2018 via een bedrijf bijna zeven miljoen euro van Barça. Dit zou zijn voor vermeende mondelinge adviezen, waarvan de waarheidsgetrouwheid in twijfel wordt getrokken.
Onderzoek startte in 2022
Het onderzoek van het Openbaar Ministerie, dat in mei 2022 begon wegens vermeende fiscale onregelmatigheden begaan door het bedrijf van Negreira, werd enkele weken geleden met spoed afgesloten.
De klacht die door een VAR-scheidsrechter bij de rechtbank werd ingediend, dwong – zoals wettelijk is vastgelegd – tot stopzetting van het onderzoek. Dat was op dat moment al in een ver gevorderd stadium. Toch was het er niet in geslaagd de centrale vraag op te helderen: waarom Barça enorme bedragen heeft uitbetaald om de toenmalige vicevoorzitter van de Technische Commissie van Scheidsrechters (CTA) te betalen.
Neutrale scheidsrechters
In zijn verklaring aan het belastingkantoor zei de voormalige scheidsrechter dat de club hem betaalde omdat ze neutrale’ scheidsrechters wilden en om ‘ervoor te zorgen dat er geen beslissingen tegen hen werden genomen’ tijdens wedstrijden. Toen hij werd opgeroepen om als onderzoeker voor het Openbaar Ministerie te getuigen, heeft hij zich echter op zijn recht om niet te getuigen beroepen omdat hij aan de ziekte van Alzheimer lijdt.
Volgens het Openbaar Ministerie vonden de betalingen ten minste vanaf 2001en tot juli 2018 plaats, toen Bartomeu’s team een einde maakte aan deze praktijken. Dat leidde tot protesten van Negreira, die dreigde ‘alle voorzitters’ van Barça aan te klagen die de vermeende zakelijke relatie in leven hadden gehouden. Dat zijn Joan Gaspart (2000-2003), Joan Laporta (2003-2010), Sandro Rosell (2010-2014) en Bartomeu (2014-2020). Negreira’s bedrijf Dasnil zag zijn inkomsten sindsdien kelderen: Barça was praktisch zijn enige klant en zijn bestaansreden.
Zeven miljoen
Het Openbaar Ministerie is van mening dat er aanwijzingen zijn dat de club zich schuldig heeft gemaakt aan zakelijke corruptie. De topclub betaalde zeven miljoen euro aan Negreira in de periode dat hij vicevoorzitter was van de Technische Arbitragecommissie (CTA), het bestuursorgaan van het collectief. Hoewel het CTA niet beslist welke scheidsrechter elke wedstrijd zal arbitreren, heeft het wel de bevoegdheid om te beslissen over de promotie en degradatie van scheidsrechters.
Contant geld
Het onderzoek richt zich op de geldbedragen die Negreira contant heeft opgenomen bij banken. De uiteindelijke bestemming van dit geld is onbekend; er is bijvoorbeeld niet vastgesteld dat zijn onroerend goed of andere bezittingen aanzienlijk zijn toegenomen. Barça betaalde ook andere bedragen aan de zoon van de voormalige scheidsrechter, Javier Enríquez, voor scheidsrechtersrapporten, waarvan bewijsstukken bestaan. De betalingen werden verricht via een bedrijf dat toebehoorde aan voormalig clubdirecteur Josep Contreras (inmiddels overleden), die in ruil daarvoor commissies ontving tot wel 50% van de bedragen die aan de sportcoach werden betaald.
Welke straf staat er op corruptie?
Het delict van corruptie in het bedrijfsleven – de term corruptie tussen particulieren, uit 2010, werd in 2015 gewijzigd – voorziet in een straf van zes maanden tot vier jaar gevangenisstraf, en in ontzetting en betaling van een boete. Het artikel bevat een afdeling (286.4) die expliciet verwijst naar sportwedstrijden, en bestraft ‘bestuurders, beheerders, werknemers of medewerkers van een sportentiteit’ (in dit geval Barça) en ook ‘sporters, scheidsrechters of rechters’ (Negreira) die proberen ‘opzettelijk en frauduleus het resultaat van een evenement, wedstrijd of sportwedstrijd van bijzonder economisch of sportief belang vooraf te bepalen of te wijzigen’.
Paradox
Alles wijst dat de operatie al in de jaren negentig is begonnen, tijdens het voorzitterschap van wijlen Josep Lluís Núñez. De aan de club toegeschreven misdaad kan zich echter slechts uitstrekken tot uiterlijk 2010, omdat het wetboek van strafrecht daarvóór niet in voorzag. FC Barcelona werd als rechtspersoon al in 2016 veroordeeld, toen het accepteerde dat het twee fiscale overtredingen had begaan bij de ondertekening van Neymar en ermee instemde een boete van 5,5 miljoen euro te betalen.
De klacht omvat ook individuen, bijvoorbeeld Bartomeu, evenals leden van zijn managementteam, onder hen, zoals bevestigd door bronnen van het openbaar ministerie, de voormalige uitvoerend directeur, Óscar Grau. Behalve van corruptie worden zij beschuldigd van oneerlijk bestuur, omdat zij het geld van de leden zouden hebben gebruikt voor onwettige doeleinden.
De paradox is dat, hoewel het dit team was dat de deal met Negreira verbrak, het dit team is dat de strafrechtelijke gevolgen van de zaak op zich zal nemen. In de tijd van Núñez (of Gaspart) hebben opeenvolgende raden van bestuur van de club de uitbetalingen gehandhaafd. De huidige voorzitter, Joan Laporta, verhoogde het bedrag zelfs aanzienlijk, zoals deze krant meldde, tijdens zijn eerste periode aan het hoofd van de club. Geen van deze voorzitters zal echter worden onderzocht in de strafzaak, omdat de feiten oud zijn en al zijn verjaard, aldus dezelfde bronnen.
Na de indiening van de klacht, waaraan momenteel de laatste hand wordt gelegd en die naar verwachting aanstaande woensdag zal worden geformaliseerd, zal een rechtbank van Barcelona moeten beslissen of deze wordt toegelaten voor behandeling. Dit gebeurt vrijwel altijd wanneer de klacht afkomstig is van het Openbaar Ministerie. Een van de opties is dat de zaak terechtkomt bij het hoofd van de onderzoeksrechtbank nummer 1 van Barcelona, Joaquín Aguirre, die de procedure voor de klacht van VAR-scheidsrechter Estrada Fernández al heeft geopend. De klacht is echter alleen gericht tegen de familie Negreira (vader en zoon) en is nog niet in behandeling genomen.
UEFA heeft ‘geen commentaar’
Gevraagd naar de op handen zijnde klacht van het Openbaar Ministerie zei de UEFA in een verklaring dat zij ‘geen commentaar had’. Zowel de UEFA als de FIFA overwegen in hun disciplinaire codes artikelen die deze praktijken bestraffen, ongeacht het feit dat de regelgeving van de staat (de sportwet) niet kan ingrijpen, aangezien de verjaringstermijn voor zeer ernstige overtredingen drie jaar is en de laatste betalingen van Barça dateren uit 2018.