Judith Goeree
Zeewier als mest voor de landbouw? Het is een nieuwe ontwikkeling die in Andalusië op steeds meer steun kan rekenen. Waar het Aziatische bruinwier jarenlang alleen overlast veroorzaakte op stranden en in vissershavens, zien wetenschappers en overheden nu nieuwe kansen. De Junta de Andalucía heeft een pilotproject goedgekeurd waarin het invasieve zeewier gecontroleerd wordt ingezameld, verwerkt en getest als duurzame meststof en bio-stimulator in de landbouw.
Van plaag naar potentieel product
Sinds 2015 zorgt Rugulopteryx okamurae voor grote problemen aan de Zuid-Spaanse kust. Tot wel 40.000 ton zeewier is opgestapeld op het stort van Tarifa, met grote gevolgen voor vissers, strandtoerisme en het ecosysteem. Vooral kustgemeenten zoals Marbella, Estepona en Benalmádena worden geconfronteerd met torenhoge opruimkosten en een daling van het toerisme.
De Junta de Andalucía ziet in het zeewier echter ook een kans. In samenwerking met de Universiteit van Málaga, IFAPA en het Instituut voor Biotechnologie, startte de regio een wetenschappelijk project waarin alleen natuurlijk losgeraakte algen worden verzameld op stranden van Tarifa en Algeciras. Deze worden in hermetisch afgesloten containers vervoerd naar een fermentatiecentrum in Castellar de la Frontera, waar het zeewier biologisch wordt inactief wordt gemaakt.
Zeewierpilot kent strikte voorwaarden
Het project rondom het invasieve zeewier voldoet aan strenge voorwaarden. Er worden alleen opgedroogde, losgeraakte algen verzameld. Een essentiële voorwaarde om het zeeleven niet te verstoren. Met de pilot willen onderzoekers niet alleen de ecologische impact van het zeewier beperken, maar ook de mogelijkheden verkennen van duurzaam hergebruik.
De Andalusische minister van Duurzaamheid en Milieu voor Milieu, Catalina García, noemt het project een voorbeeld van circulaire economie: “Een milieuprobleem omzetten in een kans voor duurzame landbouw en innovatie.”
Is droge landbouw het antwoord op klimaatverandering in Spanje?
Toepassing in landbouw en avocadoteelt
IFAPA onderzoekt momenteel hoe het gecomposteerde zeewier kan worden ingezet als meststof voor verschillende gewassen, waaronder granen, druiven én avocado’s. Veel avocadoplantages in Zuid-Spanje kampen met een verschraalde bodem en ondervinden de gevolgen van waterbeperkingen in het gebied. De organische zeewiermest zou de bodemstructuur verbeteren en vocht beter vast kunnen houden. Dat zou een cruciale stap betekenen in het verduurzamen van de avocadoteelt.
Het project kijkt ook naar de inzet van zeewier als bio-stimulator. De natuurlijke stoffen uit het zeewier, zoals polyfenolen, kunnen de groei van gewassen stimuleren. Bovendien kan het bescherming bieden tegen plantenziekten.
Hoopgevend experiment met kurkeiken in Tarifa
In Tarifa loopt een kleinschalig experiment dat verrassend goede resultaten laat zien. Twee lokale onderzoekers, Luz Pelayo en Mari Luz Caballero, gebruiken aangespoeld zeewier als natuurlijke meststof voor kurkeiken die getroffen zijn door ‘seca’ – een ziekte die bomen aantast door droogte en schimmelinfecties. Ze maakten een eenvoudig mengsel van zeewier, suikerriet en regenwater, en gebruikten dat op zes zieke bomen op de finca La Almoraiba. Na twee jaar bleek de gezondheid van de bomen met 15 procent te zijn verbeterd. Hun project kreeg in 2023 terecht erkenning met een tweede prijs bij de milieu-innovatieprijs Concienciarte.
Van hinderlijk afval naar duurzame oplossing
De herbestemming van dit invasieve zeewier past in de bredere plannen van Andalusië om duurzamer te worden. Wat eerst alleen maar overlast gaf, verandert nu in een waardevol landbouwproduct. Dat is goed nieuws voor boeren én voor het milieu.
Door het zeewier niet langer als afval te behandelen, maar als een grondstof met potentie, zet Andalusië een belangrijke stap richting een circulaire economie. Als de lopende proeven hun belofte waarmaken, kan het gebruik van zeewier als meststof straks een vast onderdeel worden van de landbouwpraktijk in Zuid-Spanje.
Bronnen: CanalSur
Spaanse ondernemer maakt eetbare verpakkingen op basis van algen