Het afgelopen jaar haalde het museum met meer dan een miljoen verkochte entreebewijzen een nieuw bezoekersrecord. Sinds de Baskische stad begin jaren negentig van de vorige eeuw een nieuw gezicht kreeg met het museo Guggenheim als grootste trekpleister, bleef het bezoekersaantal van het museum ieder jaar opnieuw stijgen.
Facelift voor Bilbao
In de jaren tachtig van de vorige eeuw was Bilbao vervallen tot een treurige industriestad. Verlaten en verloederde fabrieksgebouwen langs de oever van de rivier de Nervión gaven de stad een naargeestig imago. Bilbao verkeerde in economisch zwaar weer; twee van de drie jonge stedelingen was werkloos. De Baskische regering zag zich genoodzaakt de stad een nieuw gezicht te geven en kwam met een veelbelovend renovatieplan. De voorheen bloeiende industrie moest worden vervangen door een bloeiende dienstverlening met de nadruk op het toerisme. Om dat te realiseren werd de infrastructuur van de stad gemoderniseerd en zo kreeg Bilbao onder andere een nieuw metronetwerk, een grotere luchthaven, een nieuwe concertzaal én een museum dat niet alleen in Spanje, maar wereldwijd de aandacht zou trekken.
Architectonisch topwerk
Dat bracht de Baskische regering en de Amerikaanse Foundation Guggenheim bij elkaar, want deze laatste was juist op zoek naar een locatie voor een nieuw museum. De Basken lieten zich niet afschrikken door de kosten die dit ambitieuze plan met zich meebracht en na afronding van alle onderhandelingen begon de Amerikaans-Canadese architect Frank Owen Gehry in 1993 aan het ontwerp van het gebouw. Het resultaat was het grootste avant-gardistische architectonische hoogstandje uit de twintigste eeuw. Het gebouw met zijn glanzende titanium platen beslaat een oppervlakte van 24 duizend vierkante meter en werd in 1997 geopend voor het publiek. Gehry realiseerde zijn project van gebogen vormen en optische raadsels met behulp van het computerprogramma Catia dat gebruikt wordt in de ruimtevaart.
Frank Gehry is vertegenwoordiger van het zogenaamde deconstructivisme, een bouwstijl waarbij het geheel bestaat uit een verwarrende collectie vlakken en lijnen die samen de indruk wekken dat het bouwwerk ieder moment in elkaar kan zakken. De maakt dat je als bezoeker zowel binnen als buiten soms met het hart in de keel staat te ontcijferen hoe alles in elkaar zit.
Het gigantische gebouw is op indrukwekkende wijze op zijn omgeving afgestemd. Het geheel lijkt op een groot schip en sluit daarmee aan op de visserstraditie van Bilbao. Het glanzende oppervlak doet denken aan schubben van een vis wat ook refereert aan de zee.
Rondje om het gebouw
Het plein waaraan de ingang van het museum is gelegen, is verbonden met een van de belangrijkste toegangswegen naar het centrum van de stad. Via leuke paadjes en pleintjes kan de bezoeker om het hele gebouw heen lopen. En dat is ook zeker aan te raden, want op ieder punt rondom het gebouw ziet het museum er weer anders uit.
Buiten staat ook het twaalf meter hoge kunstwerk ‘puppy’ van de Amerikaanse kunstenaar Jeff Koons. De enorme West Highland White terriër is bekleed met wel 70 duizend echte bloemen die via een ingebouwd irrigatiesysteem van water worden voorzien.
De bekende Spaanse architect Santiago de Calatrava ontwierp een elegante voetvangersbrug over de rivier, vlakbij het museum.
In het museum
Eenmaal binnen in het museum gaat de verbazing onverminderd door. Na de entree kom je in het duizelingwekkende hart van het museum: een vijftig meter hoog atrium met golvende glaspanelen die de ruimte verlichten. Ook hier spelen de golvende lijnen een hoofdrol. Grote glazen gevels verbinden de binnenkant van het gebouw met de buitenkant. Iedere ruimte in het museum heeft weer een andere constructie en sfeer. Met een expositieruimte van ruim 3000 vierkante meter en een hoogte van 22 meter is het Guggenheim Bilbao in het bezit van de grootste museumzaal ter wereld. Dat maakt dat dit museum zich uitstekend leent voor zowel grote hedendaagse kunstobjecten als voor kunst die juist in een intieme sfeer meer tot zijn recht komt. Door deze grote verscheidenheid aan ruimtes blijft het museum tot het laatst verrassend en indrukwekkend.
Het gebouw heeft naast de expositie- en kantoorruimte ook een interactieve ruimte, de zogenaamde Zero Espazioa. Hier kan met behulp van verschillende multimedia meer informatie worden verkregen over alles wat er in het museum te zien is. Ten slotte is er nog een museumwinkel, een bistro en een restaurant met een Michelinster: Restaurante Nerua.
Vaste collectie
De vaste kunstcollectie van het museum bestaat uit moderne kunst vanaf het midden van de twintigste eeuw tot nu. Naoorlogse schilder- en beeldhouwkunst uit Amerika en Europa staan centraal in de collectie met werken van onder meer Mondriaan, Warhol en Rotko. Maar ook het werk van minder bekende Spaanse en Baskische hedendaagse kunstenaars zoals Juan Muñoz en Jorge Oteiza is in het museum te bezichtigen.
Exposities
Het museum Guggenheim Bilbao heeft wisselende thematische tentoonstellingen. Tot 11 juni van dit jaar is er een expositie van de Frans-Amerikaanse kunstenares Niki de Saint Phalle. In de jaren zestig van de vorige eeuw sloot zij zich aan bij de groep Nieuwe Realisten. In deze periode maakte ze haar zogenaamde schiet-schilderijen waarbij ze met verf gevulde objecten leegschoot met een geweer. Vanaf dat moment gebruikte de Saint Phalle de media voor het verwerven van meer bekendheid. Deze bekendheid kreeg ze ook met haar expressieve en fel gekleurde grote vrouwenbeelden zoals er ook een aantal in Parijs te zien zijn. Geïnspireerd door Gaudi’s Parc Guell in Barcelona, begon ze begin jaren tachtig met een beeldenpark in Toscane, Jardin des Tarots.
Ter ere van de eerste succesvolle samenwerking tussen de Amerikaanse Guggenheim Foundation en Bilbao, is tot 10 mei van dit jaar de tentoonstelling ‘The Art of Our Time: Masterpieces from the Guggenheim Collections’ te zien. Dit betreft een overzichtstentoonstelling die door het hele museum loopt over de ontwikkeling van de Bilbao collectie van het eerste begin tot nu.
Lees ook in deze serie over museo Thyssen Bornemisza, museo Del Prado, Museo Rein Sofia in Madrid en over Teatro Museo Dalí in Figueres.