Aragon is de enige regio waar het inkomen zich weer op het niveau van voor de pandemie bevindt. Dat blijkt uit de laatste gegevens van het INE, het Spaanse CBS. De conclusie is opvallend omdat de Spaanse economie de laatste twintig jaar met flinke opschudding te maken kreeg. Onder meer door (het ineenstorten van) de vastgoedbubbel, de kredietcrisis en niet te vergeten de coronapandemie.
Grootste economische klappen in toeristische gebieden
De algemene trend is dat de regio Madrid en de geïndustrialiseerde regio’s de stormen goed hebben doorstaan. De klappen zijn vooral gevallen in gebieden die van het toerisme afhankelijk zijn. Die laatste ontwikkeling was overigens al voor corona ingezet, maar de pandemie heeft die gebieden de doodsteek gegeven.
Dat de verschillen tussen de regio’s deze eeuw nauwelijks veranderden is een trendbreuk. Uit verschillende studies bleek juist dat de armere regio’s in de tweede helft van de twintigste eeuw steeds verder inliepen op de rijke regio’s, al liep het tempo daarvan tegen het einde van de vorige eeuw wel terug.
Het gat tussen de armste regio (in 2000 was dat Extremadura) en de rijkste regio (toen en nu Madrid) is in deze eeuw wel iets kleiner geworden, maar de verschillen zijn nog steeds erg groot. Extremadura en Galicië zijn iets uit het dal geklommen, maar de groei in andere traditioneel arme regio’s als Andalusië is blijven steken.
Op de Spaanse eilanden in de Middellandse Zee en de Canarische Eilanden is het gemiddelde inkomen de laatste twee decennia zelfs fors gedaald, met respectievelijk 17% en 19%. Die eilanden moeten het vooral van het toerisme hebben. Ook is het klappen van de vastgoedbubbel daar extra hard aangekomen.
De ‘hoofdstadfactor’ van Madrid
Verder is opvallend dat de regio Madrid iets lijkt uit te lopen op Catalonië. In Catalonië is het gemiddelde inkomen per hoofd van de bevolking tussen 2020 en 2021 gestegen met een kleine 3%, in de regio Madrid met 9%. Madrid heeft nou eenmaal de ‘hoofdstadfactor’. Daar bevinden zich de ministeries en veel hoofdkantoren van bedrijven en dus ook de mensen met de hoogste inkomens. De Madrileense economie steeg in die periode met ongeveer 3%. Dat is ruim onder de groei van Extremadura (11%) maar die regio moet van ver komen.
Alleen Aragon weer op pre-pandemisch niveau
Van alle regio’s is het inkomen per hoofd van de bevolking alleen in Aragon weer op het niveau van voor de pandemie. Volgens deskundigen komt dat omdat de Aragonese economie vooral leunt op de (agro-)industriële sector, de auto-industrie en de landbouw. Aragon is niet zo gericht op de dienstensector of het toerisme als andere regio’s. De coronacrisis kwam daardoor minder hard aan in Aragon. Wat ook meewerkt is de strategische ligging van Aragon, als verbinder tussen de economisch belangrijke regio’s Catalonië, Navarra en de regio Madrid.