Judith Goeree
Vanaf maandag 10 november 2025 verbiedt Spanje het buitenhouden van pluimvee in risicogebieden. De maatregel komt op een moment dat de vogelgriep in Spanje zich razendsnel uitbreidt en de gevolgen voor boeren en consumenten steeds groter worden. Door het virus stijgen niet alleen de zorgen over diergezondheid, maar ook de eierprijzen, die inmiddels ruim verdubbeld zijn.
Mogelijk grootste vogelgrieppandemie ooit
Wetenschapsjournalist Jorge Alcalde stelt dat we “mogelijk midden in de grootste vogelgrieppandemie uit de geschiedenis” zitten. Dat zei hij in het radioprogramma La Tarde van COPE. De huidige uitbraak valt op door haar omvang, de snelheid van verspreiding in Spanje en het grote aantal besmettingen in Europa.
Alcalde waarschuwt dat de situatie waarschijnlijk zal verergeren, omdat de vogelgriep een sterk seizoensgebonden patroon kent, met een piek in de laatste maanden van het jaar.
Aanleiding voor het verbod
Het Spaanse ministerie van Landbouw nam het besluit nadat het aantal besmettingen fors was gestegen. Tussen juli en begin november zijn in Europa ruim 800 uitbraken vastgesteld, waarvan 14 bij pluimveebedrijven en 68 bij wilde vogels in Spanje.
De maatregel geldt vooral in regio’s waar veel trekvogels neerstrijken, zoals Andalusië, de Valenciaanse Gemeenschap en Catalonië. In deze gebieden mag pluimvee niet meer buiten lopen of in contact komen met wilde vogels. Water en voer moeten binnenshuis worden aangeboden. Alleen bedrijven die werken met speciale beschermingsnetten kunnen een uitzondering aanvragen.
Trekvogels als verspreiders vogelgriep
Trekvogels brengen het vogelgriepvirus mee vanuit Noord- en Oost-Europa. Tijdens hun rustpauzes besmetten ze lokale wilde vogels, die het virus vervolgens doorgeven aan kippen en eenden. De overdracht vindt plaats via ontlasting, lichaamsvloeistoffen of besmet water.
Zware klap voor de pluimveesector
De maatregelen treffen vooral legkipbedrijven. Volgens de Spaanse consumentenorganisatie OCU is de prijs van eieren inmiddels twee keer zo hoog als zes maanden geleden. Die stijging komt niet alleen door de ophokplicht, maar vooral door de massale ruimingen van besmet pluimvee en de hoge voer- en energiekosten waarmee boeren kampen. De ophokplicht in risicogebieden verergert de situatie wel: kippen die langdurig binnen worden gehouden leggen minder eieren en de extra hygiënemaatregelen zorgen voor hogere kosten. Daardoor is de prijsstijging, volgens experts, voorlopig nog niet voorbij.
Landbouworganisatie COAG meldt dat in Spanje inmiddels zo’n twee miljoen legkippen zijn geruimd. Het duurt zeven maanden tot een jaar om de productie te herstellen, waardoor verdere prijsstijgingen tegen het einde van het jaar onvermijdelijk lijken.
Regionale uitbraak in Madrid
In de regio Madrid werd bij een uitbraak in een pluimveebedrijf in Valdemoro circa 450.000 hennen geruimd. De regionale overheid betaalde ongeveer 800.000 euro voor vernietigings- en desinfectiewerkzaamheden. De uitbraak werd aangemerkt als de grootste bij een pluimveebedrijf in de regio dit jaar.
Beperkt risico voor mensen
Volgens Alcalde is overdracht van vogelgriep op mensen “uiterst zeldzaam”. Alleen mensen die langdurig in contact komen met besmette dieren lopen risico. Toch waarschuwt hij dat de ziekte bij mensen, als die optreedt, “ernstiger en dodelijker kan zijn dan een gewone griep”.
Bronnen: La Sexta, COPE, El País
Recordaantal flamingokuikens in Fuente de Piedra Andalusië