Else Beekman
Alleen op de Balearen kopen buitenlanders meer huizen ten opzichte van de lokale bevolking (34%). De cijfers zijn verstrekt door het College van Registrateurs en gepubliceerd in El Confidencial. Het merendeel van de buitenlandse kopers op de Canarische Eilanden komt uit het Verenigd Koninkrijk, Duitsland en Frankrijk. Het rapport laat ook zien dat veel van deze buitenlandse kopers tweede huizen kopen. Deze gebruiken ze als vakantieverblijf of als investeringsmogelijkheid.
De toestroom van buitenlandse kopers heeft geleid tot een aanzienlijke stijging van de vastgoedprijzen op de Canarische Eilanden. De gemiddelde prijs van een woning in de archipel is het afgelopen jaar met 10% gestegen. Deze prijsstijgingen zetten de lokale bewoners tijdens hun zoektocht naar een betaalbare woning onder druk.
Uit de markt geprijsd
Inwoners van de Canarische Eilanden hebben hun frustratie over de situatie geuit. Ze gaven aan het gevoel te hebben dat ze uit de markt worden geprijsd. De situatie heeft ook geleid tot bezorgdheid over de gevolgen voor de lokale economie. De Canarische Eilanden zijn sterk afhankelijk van het toerisme en de toename van buitenlandse investeringen op de huizenmarkt heeft geleid tot de vrees dat de archipel overspoeld zal worden met vakantiehuizen, wat de lokale economie zou kunnen schaden.
Maatregelen om buitenlandse kopers te weren?
Lokale politici hebben opgeroepen om actie te ondernemen om het probleem aan te pakken. Een voorstel is om maatregelen te nemen waarmee het aantal woningen dat buitenlandse kopers kunnen kopen kan worden beperkt. Hiermee zouden ze voor dezelfde weg als de Balearen kiezen. Daar werd door linkse partijen ook voorgesteld de aankoop van huizen door niet-ingezetenen te beperken om hoge prijzen in zowel koop- als huurformules te beteugelen.
Juridisch onmogelijk
Alleen blijkt het juridisch onmogelijk om vastgoedoperaties aan burgers uit de Europese Unie te verbieden. En die leiden deze classificatie volgens het College van griffiers van Spanje. De Duitsers zijn goed voor 19% van de transacties op de Canarische Eilanden, gevolgd door de Italianen met 16,5%.
De door Podemos voorgestelde hypothetische maatregel botst frontaal met het oprichtingsverdrag omdat het als discriminerend wordt beschouwd. Het is in ieder geval onhaalbaar. Evenmin kan het gebruik van de woning voor bewoning worden verboden, ook niet wanneer deze als belegging is verworven. 61% van de buitenlandse kopers van onroerend goed op de Canarische Eilanden in 2022 komt uit gemeenschapslanden.
Eilanduitzondering
Podemos Canarias hoopt echter een “eilanduitzondering” van Brussel af te dwingen die deze operaties beperkt. De partij denkt hiervoor een rechtsgrond te hebben gevonden in vonnissen van het Hof van Justitie van de EU.
Zou een verbod het probleem oplossen?
Alles wijst erop dat een hypothetisch verbod op zichzelf het huisvestingsprobleem in de regio niet zou oplossen. Het is veel complexer en het gewicht van het toerisme op de huizenmarkt wordt steeds groter. De cijfers ondersteunen dat. Afgelopen zomer — volgens de laatste beschikbare gegevens — was het aanbod 40.000 woningen, 10.000 meer in slechts twee jaar tijd.
Aantrekken van digitale nomaden
De INE beperkt echter de impact ervan. Het aandeel van toeristische woningen op de Canarische Eilanden als geheel bereikt geen 5%. Bovendien zijn veel Canarische Eilanden in dit product aan het investeren.
Een van de factoren die de overdracht van onroerend goed naar vakantieverhuur stimuleren, is de markt voor digitale nomaden. Het gespecialiseerde portaal Nomad list rangschikt de eilanden als een van de favoriete bestemmingen ter wereld, met 60.000 die al op de Canarische Eilanden zijn gevestigd en 100.000 die volgend jaar zullen komen.
Winstgevendheid digitale nomaden
De regering van de Canarische Eilanden verdedigt dit model: hun gemiddelde verblijf is 50 nachten en ze geven ongeveer 3.100 euro uit, in tegenstelling tot de 1.200 euro die conventionele toeristen achterlaten op hun bestemming. De winstgevendheid is duidelijk, aangezien het slechts 0,8% van de bezoekers vertegenwoordigt en meer dan 2% van de algemene facturering genereert.
Bouw van een nieuw huis
Een andere factor van invloed op de huizenmarkt op de archipel is dat de eilanden een tekort aan grond hebben om nieuwe woningen te bouwen. Daarnaast is het tempo van de bouw na de vastgoedcrisis stil komen te liggen. Van de meer dan 41.000 nieuwe bouwvergunningen tijdens de vastgoedhausse in 2006, is dat volgens cijfers van het Instituut voor de Statistiek van de Canarische Eilanden (ISTAC) gestegen tot 3.200 in 2022.
Register
Een andere suggestie is om een register aan te leggen van alle woningen die aan buitenlandse kopers zijn verkocht, zodat de impact op de lokale huizenmarkt beter kan worden bijgehouden.
Deskundigen waarschuwen in El Confidencial over de mogelijke onbedoelde en schadelijke gevolgen van dergelijke maatregelen. Het zou investeringen op de woningmarkt kunnen ontmoedigen, wat uiteindelijk de lokale economie zou kunnen schaden.
Positieve ontwikkeling
Anderen zien de toename van buitenlandse investeringen op de huizenmarkt van de Canarische Eilanden juist als een positieve ontwikkeling. Het leidt volgens hen tot een grotere vraag naar onroerend goed. Dat creëert banen en stimuleert de economische groei.
Op meer plekken toename van buitenlandse kopers
De huizenmarkt van de Canarische Eilanden is niet de enige die te maken heeft met een golf van buitenlandse investeringen. In heel Spanje is er een aanzienlijke toename van buitenlandse kopers, met name in populaire toeristische bestemmingen zoals de Costa del Sol, de Costa Blanca en de Balearen.
Debat om meer evenwicht te vinden
De interesse van buitenlandse investeringen heeft in elk geval geleid tot een debat over de impact op lokale gemeenschappen en de bredere economie. Het valt nog te bezien welke maatregelen er uiteindelijk eventueel kunnen en zullen worden genomen om het probleem aan te pakken. Duidelijk is wel dat een evenwicht gevonden moet worden tussen buitenlandse investeringen en de behoeften van lokale gemeenschappen.