Else Beekman
Geheime audiobestanden, onthuld door Cadena SER, werpen een verontrustend licht op hoe een corrupte Spaanse politiechef een drugskartel aan tonnen cocaïne hielp en daar miljoenen euros aan verdiende. De hoge politiefunctionaris liep tegen de lamp toen in de haven van Algeciras in oktober de grootste drugsvangst ooit in Spanje werd gedaan.
De tapes onthullen hoe Óscar Sánchez Gil actief hielp bij de invoer van 13 ton cocaïne in de haven van Algeciras, verstopt tussen bananen uit Ecuador. Zijn nauwe samenwerking met drugshandelaren en zijn invloed binnen de politieorganisatie maakten deze grootschalige operatie jarenlang mogelijk.
De ontdekking van de cocaïne
Op 14 oktober 2024 onderschepten agenten van de Nationale Politie en de douane een container geladen met bananen in de haven van Algeciras. Bij nadere inspectie bleek deze lading 13.062 kilo cocaïne te bevatten, de grootste hoeveelheid ooit in Spanje in beslag genomen. De container was afkomstig uit de haven van Guayaquil, Ecuador, en was bestemd voor een fruitbedrijf in de provincie Alicante.
De rol van de politiechef in drugskartel
Cadena SER onthulde de autiobestanden op donderdag. Deze werpen licht op de betrokkenheid van Óscar Sánchez Gil, destijds hoofd van de Economische en Fiscale Delicten Unit (UDEF) van de Nationale Politie in Madrid. Sánchez Gil wordt ervan verdacht informatie te hebben verstrekt aan de drugshandelaren, waardoor zij hun illegale activiteiten konden voortzetten zonder gepakt te worden.
In een van de gelekte gesprekken, waartoe Cadena SER toegang had, pochte Sánchez Gil over zijn invloed: “Están frenados por mi” (“Ze zijn door mij tegengehouden”). Daarmee verwees hij naar politieagenten die onderzoek deden naar een van de geldwitwassers van het netwerk. Zijn bijnaam binnen de criminele organisatie was veelzeggend: “Aduana” (“Douane”). Die vormt een duidelijke verwijzing naar zijn macht om zendingen zonder problemen door de douanecontroles te loodsen.
Uit de audiofragmenten blijkt bovendien dat Sánchez Gil een fors deel van de opbrengsten kreeg. In een gesprek met een topnarcoticahandelaar, eveneens onthuld door Cadena SER, zegt deze: “Nos han dado un toque con el tema del blanqueo y si no es por mi amigo, se nos jode todo” (“We hebben problemen gekregen met het witwassen, en zonder mijn vriend was alles naar de klote geweest”). De politiechef zou 40% van de winsten hebben gekregen.
Een andere opvallende uitspraak uit de opnames die Cadena SER openbaar maakte, laat zien hoe normaal het doorsluizen van grote sommen geld was binnen het netwerk. Sánchez Gil zegt: “Tengo todita tu plata” (“Ik heb al jouw geld bij me”). Zo blijkt dat de politiechef een sleutelrol speelde bij het routinematig witwassen van crimineel geld.
Geld, witwassen en wantrouwen
Uit de opnames blijkt dat binnen de organisatie veel werd gesproken over voorschotten, onderlinge schulden, procentuele verdelingen en de overdracht van geld. Dit gebeurde via verborgen compartimenten in auto’s, cryptotransacties en de oprichting van schijnbedrijven. In de communicatie tussen de betrokkenen waren termen als “hermano” (broer), “bro” en “socio” (partner) veelvoorkomend. Ook zijn er herhaaldelijke pogingen om wantrouwen binnen de groep weg te neme in te horen.
Voortgang van het onderzoek
Zowel I.T., de vermoedelijke leider van de criminele organisatie, als de voormalige politiechef bevinden zich momenteel in voorlopige hechtenis. Het onderzoek is nog in volle gang en een groot deel van de informatie blijft onder geheimhouding. De Spaanse opsporingsdienst UDYCO heeft recent nog twee nieuwe arrestaties verricht in verband met deze zaak, zoals gemeld door Cadena SER.
Vertrouwen in rechtshandhaving onder druk
Het bestrijden van drugscriminaliteit wordt aanzienlijk bemoeilijkt wanneer essentiële schakels binnen het opsporingsapparaat corrupt blijken te zijn. Een recent voorbeeld hiervan is de arrestatie van een Guardia Civil-officier uit Pueblo Nuevo de Guadiaro (San Roque) afgelopen november. Deze officier verschafte zijn broer cruciale informatie, waardoor een omvangrijk hasj-smokkelnetwerk vanuit Marokko naar de Costa del Sol kon opereren. Langer geleden, in juli 2018, werden in Algeciras 10 havenarbeiders gearresteerd, die betrokken waren bij grootschalige cocaïnesmokkel. Zij faciliteerden het ongemerkt uit de haven smokkelen van drugs die in containers verborgen waren.
De onthullingen van Cadena SER hebben geleid tot onrust binnen de Spaanse samenleving. De arrestatie van een hooggeplaatste politiefunctionaris zet het vertrouwen in de rechtshandhaving onder druk. Ook worden er vragen gesteld over de integriteit van de politie. Naar aanleiding van de zaak van Sánchez Gil hebben de Spaanse autoriteiten benadrukt vastbesloten te zijn om corruptie binnen hun gelederen aan te pakken.