Else Beekman
In de Catalaanse bossen wordt een opmerkelijk initiatief ontplooid om zowel de biodiversiteit te bevorderen als de lokale economie te stimuleren. Het ‘Plantas Olvidadas’-project ontwikkelt culinaire producten van wilde vruchten zoals sleedoorn, eikels en rozenbottels. Het doel: het behoud van bossen en het tegengaan van klimaatverandering.
Plantas Olvidadas kijkt naar manieren om bossen te beheren zodat ze gezond en veerkrachtig blijven. Met het gebruiken van eetbare planten voor het maken van lokale producten willen ze geld verdienen op een manier die goed is voor de natuur. Zo hopen ze problemen zoals verlies van planten en dieren, bosbranden en leegloop van het platteland tegen te gaan. Tegelijkertijd zoeken ze naar nieuwe, duurzame manieren om producten te maken die passen bij de lokale cultuur en behoeften.
Het project is in 2024 gestart en heeft al 125 gastronomische prototypes ontwikkeld. Daaronder sleedoornketchup, eikeltjeskoekjes en vinaigrettes van groene dennenappels. Deze producten zijn ontworpen om commerciële waarde te creëren en zo de economische levensvatbaarheid van bosbeheer te vergroten.
Waarde geven aan ‘onkruid’ om planten te beschermen
Volgens Marc Casabosch, lid van het technische team van Plantas Olvidadas, is het geheim achter het succes van het project de koppeling tussen culinaire innovatie en ecologisch beheer. “Door producten te maken van inheemse wilde vruchten, creëren we een economische waarde voor soorten die anders als onkruid worden gezien. Dit zorgt ervoor dat boseigenaren deze planten niet verwijderen, maar juist koesteren. Hierdoor blijft de biodiversiteit behouden en wordt erosie voorkomen, wat essentieel is voor het tegengaan van klimaatverandering,” legt Casabosch uit in El País. Hij benadrukt dat het creëren van een lokale markt voor deze producten niet alleen economische kansen biedt, maar ook de veerkracht van ecosystemen versterkt.
Samenwerking voor duurzaamheid
‘Plantas Olvidadas’ is een samenwerking tussen drie Catalaanse ecologische landbouworganisaties: Cooperativa Eixarcolant, Fundación Emys en Cooperativa Sambucus. Met een investering van meer dan twee miljoen euro uit het Europese NextGenerationEU-fonds, beheren zij 280 hectare verdeeld over 12 bospercelen in Catalonië. Hier identificeren en cultiveren ze eetbare soorten zoals aardbeiboom, den, sleedoorn, steeneik en rozenbottel.
Criteria voor selectie
De gekozen plantensoorten zijn geselecteerd omdat ze overvloedig aanwezig zijn in Spaanse bosgebieden die kwetsbaar zijn voor klimaatverandering. Daarnaast hebben ze unieke smaak- en voedingswaarden die momenteel nauwelijks worden benut. Het oogsten en beheren van deze planten draagt bij aan het verbeteren van de leefomgeving in de bossen en vergroot de biodiversiteit. Bovendien stimuleert dit de betrokkenheid van boseigenaren bij duurzaam bosbeheer.
Na de oogst worden de vruchten verwerkt in lokale werkplaatsen tot diverse producten. Deze worden zowel door professionals als het publiek geproefd om hun marktpotentieel te evalueren. De 30 best beoordeelde producten worden in een pilotfase geproduceerd, met 500 eenheden per product.
Uitbreiding en educatie
Het project wil dit duurzame model graag uitbreiden naar andere regio’s in Spanje. Daarom organiseren de initiatiefnemers workshops en trainingen voor producenten, horeca-professionals en boseigenaren in diverse provincies. Op 26 februari vindt er een online seminar plaats waarin de opgedane ervaringen en kennis worden gedeeld.
Biodiversiteit en voedselzekerheid
De achteruitgang van biodiversiteit is een wereldwijd probleem. In Spanje, een van de biodiversiteitshotspots van Europa, wordt deze afname versterkt door droogte en klimaatverandering. Initiatieven zoals ‘Plantas Olvidadas’ spelen een cruciale rol in het herstellen en beschermen van ecosystemen, terwijl ze tegelijkertijd bijdragen aan voedselzekerheid en duurzame economische ontwikkeling.
Lees ook: Catalaanse bossen veranderen in bomenkerkhof door droogte