Volgens de organisatoren van de grote manifestatie tegen overtoerisme op de Balearen, waar Mallorca, Ibiza, Menorca en Formentera toe behoren, wordt vandaag 21 juli een historische dag. Voor het eerst wordt er tegen het toerisme gedemonstreerd midden in de zomer terwijl toeristen de eilanden overspoelen. Waarom hebben inwoners er nu genoeg van?
Duidelijk is dat de inwoners van de eilanden zich ervan bewust zijn dat ze grotendeels leven van het toerisme. Ze zijn dan ook niet tegen de toeristen zelf. Wel tegen het toeristisch beleid van de diverse overheden die heeft geleid tot de huidige uitwassen van het overtoerisme. Die zijn er niet in geslaagd een balans te behouden tussen het toerisme en de leefbaarheid voor de inwoners. Ook lijdt het milieu aan de negatieve gevolgen van de overbevolking van de stranden, de kusten en de zee om de eilanden. Het toerisme op de Balearen moet duurzamer.
Probleem huisvesting door overtoerisme
Allereerst is het voor inwoners van Mallorca praktisch onmogelijk nog een betaalbare woning te vinden. Of het nu gaat om koop of huur. Aan toeristen verdienen vastgoedinvesteerders en huiseigenaren nu eenmaal meer. Het type woning dat het meest wordt gezocht is een flat met twee kamers voor een maximumprijs van 1.100 euro. Volgens Diario de Mallorca is dat een ‘mission imposible’ met name in plaatsen als Palma, Calvià of Inca. Er is nauwelijks tot geen aanbod. Elke woning die de markt op gaat heeft binnen 48 uur 200 aanvragen. Bovendien stellen woningeigenaren steeds hogere eisen aan de huurder voor ze deze accepteren.
Gestegen huizenprijzen
In de afgelopen 2,5 jaar is de gemiddelde woningprijs op Mallorca met 16% gestegen. Op het vastgoedplatform Idealista is de vierkante meter prijs voor een woning op de Balearische Eilanden 4.083 euro. Dat is een significante stijging ten opzichte van de prijs in januari 2023 van 3.625 euro per vierkante meter.
Personeelsgebrek
Het huisvestingsprobleem is met name lastig voor de horecasector op het eiland. Die heeft problemen met het vinden van personeel. Mensen willen wel op de eilanden werken, maar kunnen er geen woning vinden. Bovendien is van een horecasalaris doorgaans geen ruim 1.000 euro per maand aan huur op te hoesten. Veel mensen in deze situatie zien zich genoodzaakt hun toevlucht te zoeken in tenten of caravans. Sommige leven zelfs in de zomermaanden in een auto. Want dat de groei van het toerisme op de eilanden ten goede komt aan de lokale bevolking lijkt een sprookje. Salarissen in de dienstverlenende sector liggen nog steeds laag en het grote geld verdwijnt in de diepe zakken van slechts enkelen.
Andere overlast door overtoerisme
Naast de huisvestingsproblematiek ervaren veel inwoners van de eilanden overlast van zoveel toeristen in hun omgeving. Sommige populaire stranden zijn niet meer toegankelijk omdat deze vol staan met zonnebedden die voor onmogelijke prijzen worden verhuurd aan toeristen. Op de weinige verbindingswegen die de eilanden doorkruisen staan continu files. In badplaatsen ondervinden mensen overlast van de alcoholische uitwassen van het uitgaansleven en kusten worden gedomineerd door plezierjachten die met hun ankers vaak de zeebodem beschadigen.
Overheidsbeleid moet dringend anders
De organisatie van het protest is in handen van het platform Menys Turisme, Més Vida (minder toerisme, meer leven). Die meldt dat er al ruim honderd organisaties, van milieugroepen, sociale- en buurtverenigingen tot vakbonden, zich bij de manifestatie hebben aangesloten. Ze roepen op tot beleidsveranderingen om de toeristenstroom beter te reguleren en duurzame toerismepraktijken te bevorderen. Ook komen ze met beleidsvoorstellen om de regering tot een nieuwe aanpak te inspireren. Verder heeft het platform aangekondigd dat er mogelijk complexere protesten volgen, zoals het stil leggen van luchthavens.
Oproep tot deelname
De organisatoren hebben sinds zaterdagavond hun slogan ” Verander de koers, stel grenzen aan het toerisme” geprojecteerd op enkele emblematische gebouwen. Daaronder Hotel Melià Palma Bay, het Congrespaleis, de Baluard la Seu en de Consolat de Mar. Onder de slogang staat waar mensen kunnen samenkomen vanaf 19 uur op zondagavond. In Palma is dat bijvoorbeeld in het Parc de Ses Estacions.
‘Geen toeristen lastigvallen’
Eerder riep Antoni Costa, woordvoerder van de regering van de Balearen, de mensen al op om vooral toeristen niet lastig te vallen tijdens de manifestatie. Dat gebeurde namelijk wel tijdens een soortgelijk protest in Barcelona enkele weken geleden. Toeristen die aan het eten waren op terrassen werden met waterpistolen natgespoten en op andere plekken werden terrassen afgezet met rood-wit lint.