Judith Goeree
Een olijfgaard net buiten Granada vormde dit weekend het toneel van een ongekend kunstproject. De Amerikaanse fotograaf Spencer Tunick bracht er bijna 2.000 vrijwilligers samen, die naakt en bedekt met olijfgroene verf voor hem poseerden. Het resultaat kreeg de titel Retrato Alhambra 1925. De installatie is een ode aan het honderdjarig bestaan van biermerk Cervezas Alhambra en markeert Tunicks eerste grootschalige interventie in Andalusië.
Hoe Tunicks naaktkunst in Granada begon
De aanleiding Tunicks kunstproject in Granada was het eeuwfeest van Cervezas Alhambra, de brouwerij die sinds 1925 onlosmakelijk verbonden is met de stad. Het merk zocht naar een unieke manier om dit jubileum te vieren en koos met dit grootse fotoproject voor een artistieke draai die erfgoed en hedendaagse kunst verbindt. Tunick, die al sinds 2010 droomde van een project in Granada, greep deze kans met beide handen aan.
Volgens Canal Sur ontstond de concrete inspiratie tijdens een busreis van Madrid naar Granada. Op 28 april viel in heel Spanje plots de stroom uit. Zonder technologie keek Tunick intenser naar zijn omgeving. De eindeloze olijfgaarden, met hun strakke symmetrie, deden hem denken aan een Mondriaan-compositie. Zo werd het zaadje geplant Retrato Alhambra 1925 (Portret Alhambra 1925).
Waarom olijfgroen bij Retrato Alhambra 1925?
Tunick werkte jarenlang aan een specifieke tint olijfgroen. Die zoektocht begon in 2010, toen hij probeerde een kleur te vinden die overeenkomt met het groen van de muren en tuinen van het Alhambra. Voor hem moest de tint zowel natuurlijk als symbolisch kloppen: een verwijzing naar de olijfboom, diep verankerd in de Andalusische cultuur, én naar de historische kleuren die in de Alhambra werden gebruikt. Groen staat bij Tunick ook voor leven, natuur en vernieuwing, maar hij noemt het in zijn project tegelijk “provocerend” omdat het de lichamen letterlijk uit hun dagelijkse context haalt en ze tot onderdeel van het landschap maakt.
Het Alhambra als inspiratiebron
Het Alhambra is een van de beroemdste monumenten van Spanje en sinds 1984 UNESCO-werelderfgoed. Het complex, gebouwd door de Nasridische dynastie, verenigt islamitische, christelijke en joodse invloeden in paleizen, vestingwerken en tuinen. De rijke decoratie maakte eeuwenlang gebruik van rood, blauw, groen en goud. Door juist het groen te kiezen, onderstreepte Tunick de dialoog tussen verleden en heden, traditie en hedendaagse expressie.
Spencer Tunick en zijn naaktkunst wereldwijd
Spencer Tunick (New York, 1967) geniet internationale bekendheid om zijn grootschalige naaktperformances in de openbare ruimte. Sinds de jaren negentig tekent hij voor grote projecten en fotografeerde hij duizenden lichamen in steden als Sydney, Montreal, Barcelona en Valencia. Zijn oeuvre beweegt zich op het grensvlak van performancekunst, fotografie en maatschappelijke reflectie. Tunick gebruikt het naakte lichaam als instrument om thema’s als kwetsbaarheid, collectiviteit en conventies te onderzoeken.
Internationale deelname aan naaktproject in Granada
Niet alleen Spanjaarden namen deel aan Spencer Tunicks kunstproject in Granada. Ook deelnemers uit onder meer het Verenigd Koninkrijk, Mexico en Argentinië meldden zich aan om, bedekt met olijfgroene verf, deel uit te maken van de installatie. De fotosessie vond plaats in de vroege ochtend en werd tot in detail afgestemd met lokale autoriteiten. Daarbij was er veel aandacht voor privacy, veiligheid en het naleven van de geldende regels. In Spanje is naaktfotografie in de openbare ruimte toegestaan, zolang het gaat om een artistieke uiting en niet om pornografisch materiaal.
Artistieke impact van Retrato Alhambra 1925
Voor de deelnemers was het een bijzondere ervaring om samen met duizenden anderen, naakt en geverfd, deel uitmaken van een groter kunstwerk. Voor Spencer Tunick was het een bijzondere manier om erfgoed, natuur en gemeenschap met elkaar te verbinden. Retrato Alhambra 1925 krijgt een plek in zijn internationale portfolio en zal mogelijk in musea te zien zijn.
Voor Cervezas Alhambra is het project een welbewuste combinatie van culturele sponsoring en merkversterking. Voor de stad Granada draagt het bij aan haar reputatie als ontmoetingsplek van kunst, geschiedenis en interculturele rijkdom. En Tunick zelf noemde de installatie een “explosie van leven”: een visueel eerbetoon aan de ziel van Andalusië.
Bronnen: EuropaPress, Canal Sur
San Miguel: Hoe een groot biermerk uit Spanje de wereld veroverde