Else Beekman
Een nieuw bouwproject in de wijk El Puntal in Murcia zorgt voor stevige discussies. Ecologistas en Acción waarschuwen dat het plan een overstromingsgebied bedreigt en de veiligheid in gevaar brengt. Sinds de dramatische overstromingen in Valencia van 29 oktober vorig jaar liggen dit soort plannen extra gevoelig en onder de loep van milieuorganisaties.
De milieuorganisatie heeft formeel bezwaar ingediend en roept de gemeente op het project niet goed te keuren. Het ‘Plan Parcial ZP-Pn4-2’ voorziet in kantoren, winkels en andere voorzieningen op een terrein dat als ‘zona de flujo preferente’ (voorkeursstroomgebied) is aangemerkt. Volgens de Ecologistas en Accón is het risico op zware overstromingen eens in de 500 jaar reëel, zeker ook gezien de recente overstromingen in de regio Murcia in november 2024 en maart 2025.
Noodweer Murcia: een dode, gesloten scholen en geactiveerde noodplannen
“Het is onverantwoord om hier te bouwen,” stelt een woordvoerder van Ecologistas en Acción. “Door klimaatverandering neemt de kans op extreme regenbuien alleen maar toe.”
Groene zone dreigt te verdwijnen
Het plan zou ook een belangrijke groene route aantasten. Deze is sinds 2001 beschermd in het gemeentelijk plan (PGMO), maar de ontwikkelaar wil de verbinding vervangen door een stoep en een fietspad. De milieubeschermers benadrukken dat dit in strijd is met het nog niet goedgekeurde speciale plan voor groene routes. “Een groene zone is veel meer dan een strook asfalt,” benadrukken zij. “Het is een plek voor biodiversiteit en ontspanning.”
Argumenten van de gemeente
De gemeente Murcia stelt op basis van overstromingsrisicoanalyses dat het project volledig aan de technische eisen voldoet. Volgens hen ligt het terrein niet in het meest risicovolle deel van het stroomgebied en zijn er maatregelen gepland om het water te beheersen. Ook wijzen zij op de economische kansen, zoals extra werkgelegenheid en nieuwe voorzieningen. Volgens de gemeente is ook de recente goedgekeurde nieuwe wet op ruimtelijke ordening (Decreto-Ley 1/2025) noodzakelijk voor stedelijke groei. Die maakt het namelijk eenvoudiger om uitzonderingen op bestaande regels te vragen. En dat is weer een doorn in het oog van de milieuactivisten.
Waarom bouwt Spanje huizen in overstromingsgevoelige, gevaarlijke gebieden?
Oproep tot stopzetting
Tegenstanders vinden namelijk dat juist die versoepeling van regels het probleem verergert. Zij wijzen erop dat het bestemmingsplan volgens hen onvoldoende is aangepast aan de recente overstromingen en nieuwe informatie over klimaatextremen. Ecologistas en Acción vraagt de gemeente het plan stop te zetten. “We kunnen niet blijven bouwen ten koste van kwetsbare natuurgebieden en de veiligheid van inwoners,” besluiten zij.
Ruim miljoen mensen wonen in risicogebieden
In Spanje zouden meer dan een miljoen mensen in dit verband in middelmatige tot hoge risicogebieden wonen Het gaat om gebieden van Murcia tot Barcelona, Valencia en Valladolid. De oorzaak van dit probleem kgaat terug tot de jaren ‘60, toen men zonder veel beperkingen mocht bouwen, zelfs in rivierengebieden en andere risicovolle locaties.
Deskundigen pleiten daarom voor strengere wetgeving. Ze willen dat gemeenten worden verplicht om verouderde ruimtelijke ordeningsplannen te actualiseren. Ook moet men deze aanpassen aan de huidige klimatologische omstandigheden met steeds meer extreme weersfenomenen.
“Het probleem is dat Spanje sinds de jaren 60 tot aan de invoering van de wet in 2008 heel veel heeft gebouwd. Dat was een periode waarin er nog geen overstromingsrisicokaarten of restricties waren”, zegt Jorge Olcina, hoogleraar Geografische Analyse en deskundige op het gebied van Ruimtelijke Ordening.
Burgers kunnen op de website van het ministerie voor Ecologische Transitie zelf controleren of hun woning in een risicogebied ligt.
Bouwen in overstromingsgebieden: duizenden Spaanse gemeenten omzeilen wetgeving