Else Beekman
De Canarische Eilanden zetten met een wetswijziging een grote stap in de regulering van vakantieverhuur. Het wetsvoorstel, genaamd de Wet op Duurzaam Toeristisch Gebruik van Woningen, moet ongecontroleerde vakantieverhuur en vastgoedprijsstijgingen aan banden leggen.
Op donderdag 6 februari heeft Jessica de León, de Canarische minister van Toerisme en Werkgelegenheid, het nieuwe wetsvoorstel overhandigd aan Astrid Pérez, voorzitter van het Canarische parlement. Met deze wet wil de regering paal en perk stellen aan speculatie in de woningmarkt.
Een van de belangrijkste maatregelen is dat nieuw gebouwde woningen pas na tien jaar mogen worden gebruikt voor toeristische verhuur. Dit voorkomt dat projectontwikkelaars woningen direct voor de vakantieverhuurmarkt bouwen, wat de reguliere woningmarkt verstoort en prijzen opdrijft. Een eigenaar moet dit aantonen met officiële documenten zoals een kadastrale registratie of een gemeentelijke verklaring.
Daarnaast wordt het verboden om volledige gebouwen op residentieel bestemde percelen om te vormen tot vakantieaccommodaties. Dit betekent een forse beperking op het fenomeen van de zogenaamde ‘valse hotels’, waarbij woongebouwen feitelijk als toeristenhotels worden geëxploiteerd. De overheid wil hiermee het woningaanbod voor lokale bewoners beschermen en de invloed van vastgoedbeleggers beperken.
Beperkingen op het aantal toeristische bedden
Naast de leeftijdsgrens van woningen introduceert de wet ook beperkingen op de omvang van vakantieverhuur in bestaande woongebouwen. In collectieve woongebouwen mogen maximaal tien bedden beschikbaar worden gesteld voor toeristische verhuur. Daarnaast wordt een verhouding van 1 op 10 ingesteld tussen toeristische en reguliere woningen. Dit voorkomt dat complete wooncomplexen in toeristenaccommodaties veranderen en beschermt de leefbaarheid van residentiële buurten.
Impact op de toeristische sector
De Canarische overheid hoopt met de nieuwe wet de wildgroei van ‘valse hotels’ en speculatieve vastgoedprojecten een halt toe te roepen en zo de woningmarkt op de eilanden weer toegankelijker te maken voor de lokale bevolking. Tegelijkertijd blijft er wel ruimte voor vakantieverhuur, maar binnen duidelijke kaders die de balans tussen toerisme en wonen moeten herstellen. De komende maanden zal het wetsvoorstel verder worden besproken in het parlement en mogelijk nog worden aangepast.
Context regionale huizenmarkt
Volgens de statistieken van taxatiebureau Tinsa steeg de prijs van zowel nieuwbouw- als bestaande woningen op de Canarische Eilanden in december 2024 met 11,5% ten opzichte van dezelfde maand een jaar eerder. Dit was de sterkste stijging in Spanje in één jaar tijd. De huizenprijzen liggen nu 7,6% boven de piek van 2007-2008, tijdens de vorige vastgoedbubbel. Tot oktober 2024 waren er op de Canarische Eilanden 47.976 vakantiewoningen geregistreerd, waarvan 41% op Tenerife.
De Canarische regering onderzoekt ook of een wetshervorming mogelijk is om aankopen door buitenlanders te beperken, naar het voorbeeld van Malta en Finland. In het derde kwartaal van 2024 kochten buitenlanders 27% van de verkochte woningen op de eilanden. Het nationaal gemiddelde in dit verband is 14,8%. In de provincie Santa Cruz de Tenerife was dit percentage zelfs 32,7%. De vraag is nog of een dergelijke maatregel niet in strijd is met het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (EU). Het zou namelijk de twee fundamentele vrijheden van het Verdrag beperken, zoals de vrijheid van vestiging en het vrije verkeer van kapitaal.