Oudste menselijke gezicht in West-Europa ontdekt in Atapuerca

Fossielen geven belangrijke informatie over onze voorouders

door Elize van LoonElize van Loon
Atapuerca

Bij de beroemde archeologische vindplaats Sima del Elefante in Atapuerca, Burgos, Spanje, hebben archeologen resten van het oudste bekende gezicht van een mensachtige (hominide) in West-Europa ontdekt.

De fossiele resten, die tussen de 1,1 en 1,4 miljoen jaar oud zijn, bieden nieuwe inzichten in de migraties naar Europa. Het tijdschrift ‘Nature’ kondigde deze ontdekking aan, meldt de Spaanse website CadenaSer.

De vondst van “Pink”

De fossielen behoren tot een hominide die tijdelijk de naam Homo aff. erectus heeft gekregen. Dit verwijst naar een soort die verwant lijkt aan de Homo erectus, maar nog niet definitief kan worden toegewezen.

De archeologen hebben de fossielen“Pink” genoemd, naar de muziekgroep Pink Floyd en hun album “The dark side of the moon”. Het is een verwijzing naar een “verborgen gezicht”. In dit geval is niet dat van de maan, maar van een van onze voorouders. Het is ook “pink”, de kleur roze in het Engels, met een verwijzing naar hoofdonderzoeker Rosa Huguet.

Vondst van betekenis

In 2022 vonden de onderzoekers een gedeeltelijke middengezicht van de mensachtige, bestaande uit een kaakbeen en een jukbeen. Deze lagen twee meter onder een eerdere vondst van een onderkaak uit 2007.

De fossielen zijn belangrijk omdat ze licht werpen op de vroege aanwezigheid van hominiden in West-Europa. De vondst van “Pink” laat zien dat er minstens twee verschillende soorten hominiden, Homo aff. erectus en later Homo antecessor, tegelijkertijd in Europa hebben geleefd.

Paleo-ecologische context

De vindplaats Sima del Elefante toont aan dat het landschap tijdens het vroege pleistoceen bestond uit een mix van bossen, vochtige weiden en seizoensgebonden waterbronnen. Hominiden in dit gebied gebruikten eenvoudige stenen werktuigen om dieren te verwerken. De vondst van snijsporen op dierenbotten bevestigt dat deze vroege Europeanen een diepgaand begrip hadden van de beschikbare dierlijke hulpbronnen.

Toekomstige onderzoeken en dromen van nieuw tijdperk

Marina Mosquera, directeur van IPHES-CERCA, is een van de hoofdonderzoekers van het Atapuerca-project. “Deze vindplaats is cruciaal voor het begrijpen van onze oorsprong en deze nieuwe vondst versterkt de positie van Atapuerca als wereldleider in het onderzoek naar menselijke evolutie,” benadrukt zij. José María Bermúdez de Castro, mededirecteur van het Atapuerca-project en mede-onderzoeker, droomt ervan dat “deze vondst een nieuw tijdperk inluidt voor het Atapuerca-project. Het project geeft nieuwe inzichten in de migratiegolven die de menselijke geschiedenis hebben gevormd. Dit zal helpen om het ontstaan en de dynamiek van vroege menselijke nederzettingen in Europa te begrijpen.”