En dit percentage kan gaan toenemen door klimaatverandering en de vaker voorkomende stortregens.
De passage van de DANA over het schiereiland dit weekend heeft de schade die veroorzaakt kan worden door overstromingen, waarbij tot nu toe drie mensen om het leven zijn gekomen, weer in het nieuws gebracht. Tot de gebieden die het zwaarst getroffen zijn door de storm behoren Toledo, Madrid, Castellón en het zuiden van Tarragona.
Het aantal gebouwen in Spanje dat gevaar loopt door overstromingen en stijgende zeeën omvat zeker 370.415 gebouwen, volgens onderzoek uitgevoerd door elDiario.es. Daarbij is gebruik gemaakt van gegevens van het Kadaster en het Nationaal Systeem voor Overstromingskartering.
Het systeem met kaart, dat het mogelijk maakt om de overstromingsgevoelige enclaves straat voor straat en zelfs huis voor huis te raadplegen, analyseert voor het eerst de situatie van de meer dan 12 miljoen eigendommen in Spanje. En het laat zien hoe hele dorpen binnen de perimeter van mogelijke overstromingen liggen, evenals kilometers en kilometers aan nieuwe woonwijken die bedreigd worden door kustoverstromingen.
Murcia springt eruit in het door overstromingen geteisterde Spanje. Het is de stad met de meeste huizen die gevaar lopen volgens berekeningen van elDiario.es, die uitgaan van de gemiddelde of incidentele kans op overstromingen. Het gaat om 60.775 woningen, 28,6% van het totale aantal woningen in de stad. En de krantenarchieven bevestigen dit: volgens de beschikbare historische gegevens heeft Murcia in de afgelopen honderd jaar minstens zestig periodes van ernstige overstromingen meegemaakt en is het de gemeente met de meeste van dit soort periodes die in de officiële registers zijn opgenomen.
Valladolid, Palma, Girona en Cartagena zijn de andere grote steden met meer dan 15.000 huizen gebouwd in overstromingsgebieden. En in relatieve termen valt een twintigtal steden op, zoals La Algaba, in Sevilla, Deltebre, in Tarragona, of Santoña, in Cantabrië. Deze hebben meer dan 70% van hun straten in overstromingsgevoelige gebieden. Het absolute record wordt gedeeld door San Miguel del Pino – in Valladolid, aan de oever van de Duero – en Alfara del Patriarca – in Valencia, aan de oever van de Carraixet -, beide met 100% van hun inwoners in een risicogebied. In Spanje zijn er in totaal 200 plaatsen met één op de vijf eigendommen in deze situatie.
Per autonome regio wordt de ranglijst aangevoerd door de regio Murcia (17% van de getroffen woningen), gevolgd door Cantabrië (10%), Asturië (9%) en de Balearen (8%).
Bouwen in de buurt van rivieren
‘In Spanje wordt er veel gebouwd in de buurt van rivieren,’ zegt Ernest Bladé, professor aan de School of Civil Engineering van de Universitat Politècnica de Catalunya (UPC) en directeur van het Flumen Instituut. De gebieden die grenzen aan rivierbeddingen, zijn meestal erg aantrekkelijk voor stedelijke ontwikkeling, legt Bladé uit. Ze zijn vlak en daarom is het makkelijker om er communicatie-infrastructuur aan te leggen. ‘Het probleem is dat we overstromingen vergeten omdat ze van oudsher weinig voorkomen en dat er jarenlang is gebouwd zonder rekening te houden met overstromingen’, legt hij uit.
In Alcanar, aan de kust van Tarragona, weten ze dat maar al te goed. Nadat er zondag 218 liter per vierkante meter was gevallen, stonden huizen en bedrijven voor de derde keer in vijf jaar onder water. ‘In het verleden werd stedenbouw verkeerd gepland, met gebouwen in het midden van ravijnen en waterlopen,’ klaagde de burgemeester van de stad, Joan Roig, nadat het Llop-ravijn volliep en overstroomde. Zoveel stortregens zijn rampzalig voor de financiële situatie, aldus de burgemeester.