Een tsunami van ongekende omvang zal volgens wetenschappers binnen dertig jaar de Spaanse kust treffen. De Middellandse Zeekust, van Valencia tot aan Málaga en de Balearen, loopt een groot risico. Ook de Atlantische kust, met name Huelva en Cádiz, moet rekening houden met een mogelijke vloedgolf.
De waarschuwing komt uit een recent onderzoek gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift ‘Pure and Applied Geophysics‘. Het risico op een tsunami is volgens de onderzoekers voor 100 procent aanwezig in de komende drie decennia. De stijgende kans wordt in verband gebracht met de gevolgen van klimaatverandering. Het maritieme onderzoek van de Commissie voor de Oceanen van UNESCO benadrukt dat de activiteit in de tektonische breuklijnen, zoals de Averroes-breuk in de Alborán Zee, sterk is toegenomen. Dit maakt de kustlijn van Valencia tot Málaga bijzonder kwetsbaar.
Veroorzaakt door aardbevingen in de Averroes-breuklijn
Volgens een rapport van het CSIC (Spaanse Nationale Onderzoeksraad) zouden aardbevingen in de Averroes-breuklijn een tsunami kunnen veroorzaken met golven van zes meter hoog. Deze golven zouden de kust in slechts 21 tot 35 minuten bereiken. De kust van Huelva en Cádiz loopt eveneens risico, hoewel de golven hier waarschijnlijk lager zullen zijn. De kans op een tsunami van één meter hoog in de komende vijftig jaar is hier geschat op 10%. Daarnaast heeft eerder dit jaar ook de VN de tsunami-risico’s in kaart gebracht via het WorldRiskIndex-rapport. Daarin staat Spanje op de 56e plaats op de wereldranglijst van landen met het hoogste risico op natuurrampen.
Urgentie voor een waarschuwingssysteem
De Commissie voor de Oceanen doet een dringende oproep voor de ontwikkeling van een effectief waarschuwingssysteem. Tsunami’s, hoe klein ook, kunnen enorme schade aanrichten. Het verleden heeft geleerd dat zelfs kleinere golven verwoestend kunnen zijn. Sinds het jaar 365 na Christus heeft Spanje te maken gehad met zeven tsunami’s. De bekendste was de tsunami van 1755. Deze werd veroorzaakt door een aardbeving die ook Portugal, Marokko en delen van het Verenigd Koninkrijk trof.
Zelfs kleine golven kunnen dodelijke gevolgen hebben
Hoewel het risico op een tsunami in Spanje niet vergelijkbaar is met de verwoestende rampen zoals die in Japan in 2011, waarschuwen experts dat zelfs kleinere golven dodelijke gevolgen kunnen hebben. Zeker omdat 39 procent van de Spaanse bevolking aan de kust woont terwijl deze gebieden slechts 8,6 procent beslaan van het totale oppervlak. De autonome regio’s Catalonië, de Valenciaanse Gemeenschap en Andalusië herbergen samen 60% van de kustbevolking. De Spaanse overheid wordt dringend aangespoord om maatregelen te nemen en de kustbevolking voor te bereiden op mogelijke evacuaties.
Hier en daar nemen overheden wel maatregelen
De Junta de Andalusië heeft in 2023 een noodplan voor tsunami’s goedgekeurd. Daarmee zijn tien kustgemeenten in de provincie Granada verplicht om lokale actieplannen op te stellen om bewoners binnen 30-45 minuten in veiligheid te brengen. Het plan omvat evacuatiestrategieën en waarschuwingstechnologie, zoals luidsprekers en sms-alerts. De meest kwetsbare gebieden zijn vlak bij de kust, waaronder delen van Almuñécar, Salobreña en Motril. Het plan richt zich op preventie en zelfbescherming.