Elize van Loon
Nederland bereidt zich voor op de NAVO-top die dinsdag 24 juni begint. NAVO-secretaris-generaal Mark Rutte gaf maandagmiddag in Den Haag een persconferentie. Hij stelde daar dat de NAVO geen uitzonderingen maakt. Spanje moet zijn defensie-uitgaven verhogen tot 3,5 procent van het bbp.
Volgens de NAVO is dit noodzakelijk om te voldoen aan de gedeelde militaire ambities binnen het bondgenootschap, meldde de Spaanse website EuropaPress maandagmiddag.
Spanje wijkt af van NAVO-doel
De Spaanse premier Pedro Sánchez stelde eerder dat een verhoging naar 5 procent onrealistisch is voor Spanje. Hij noemde 2,1 procent een haalbaarder doel. NAVO-leider Rutte maakte echter duidelijk dat er geen uitzonderingsregels gelden: elk land moet bijdragen aan de afgesproken doelen, zeker gezien de huidige geopolitieke spanningen in de wereld.
Flexibiliteit in het pad, niet in het einddoel
Hoewel de NAVO een collectief streefcijfer van 5 procent van het bbp tegen 2035 hanteert, krijgen landen wel de vrijheid om hun eigen tempo en route te bepalen. In het geval van Spanje betekent dit dat het land enige flexibiliteit heeft, maar uiteindelijk alsnog richting 3,5 procent zal moeten bewegen.
Evaluatie in 2029
In 2029 zal een gezamenlijke evaluatie plaatsvinden om te beoordelen in hoeverre NAVO-landen hun beloften nakomen. Tot die tijd zijn lidstaten verplicht voortgangsrapportages te leveren over hun investeringen en planning.
Huidige geopolitieke klimaat vraagt om verhoging
De aanleiding voor deze verhoogde militaire inzet komt voort uit internationale spanningen, de aanhoudende oorlog in Oekraïne en bredere zorgen over veiligheid aan de randen van Europa. De Verenigde Staten hebben vaker aangedrongen op een eerlijkere verdeling van defensielasten binnen de NAVO. Spanje gaf in 2024 slechts 1,28 procent van zijn bbp uit aan defensie – het laagste percentage van alle NAVO-lidstaten.
Collectieve veiligheid vraagt collectieve inzet
Rutte benadrukte dat collectieve veiligheid niet vrijblijvend is. “Iedere bondgenoot moet verantwoordelijkheid nemen,” aldus de secretaris-generaal.
De NAVO-top begint op dinsdag 24 juni en duurt tot en met donderdag 26 juni. Woensdag 25 juni vergaderen de wereldleiders van 10.30 uur tot 13.00 uur.