In de nacht van 31 oktober vieren Galiciërs traditiegetrouw Samaín. Dit feest heeft een oorsprong die verder terug in de tijd gaat dan Halloween en in verband wordt gebracht met de oude Kelten.
De term ‘Samaín’ is afgeleid van het Gaelische ‘Samhain’, wat ‘einde van de zomer’ betekent. Deze dag markeert voor Galiciërs het einde van de oogsttijd en het begin van de winter. Op die dag is de grens tussen de levende wereld en die van de doden het vaagst. Dat moment wordt gevierd met diverse rituelen die tot op heden voortleven.
Druïden, de spirituele leiders van de Keltische volkeren, organiseerden ceremonies in de bossen en rondom vuren. Kenmerkende gebruiken waren onder meer het appel duiken en het dragen van dierenvellen en maskers om geesten te misleiden. Ook werden schedels van vijanden met kaarsen gebruikt, evenals uitgeholde knollen met lichtjes om de doden de weg naar de levenden te wijzen.
Heidense oorsprong
De viering van 31 oktober en 1 november, tegenwoordig gekend als Halloween, heeft een eeuwenoude, heidense oorsprong die in de 19e eeuw door Ierse emigranten naar de Verenigde Staten werd gebracht en daar werd opgepikt en getransformeerd in het commerciële Halloweenfeest dat we nu kennen en waar ook Spanjaarden dol op zijn. Zo werden de knollen vervangen door pompoenen en ondergingen ook andere gebruiken forse veranderingen.
Hernieuwde interesse voor Samaín in Galicië
Recentelijk is de interesse voor Sanmaín opgeleefd in Galicië. Veel mensen willen het Amerikaanse en zeer commerciële Halloween tegegaan. De beweging begon meer dan 30 jaar geleden door Rafael López Loureiro. Hij begon met het onderzoeken en promoten van deze traditionele Galicische viering. Zijn inspanningen om de authentieke regionale tradities te herstellen en te bevorderen hebben aanzienlijk bijgedragen aan de bewustwording en waardering van Samaín als een cultureel erfgoed.
Samaín vandaag de dag is natuurlijk anders dan de oude Keltische tradities, maar sommige huidige gebruiken, zoals ’trick or treat’, hebben wel degelijk overeenkomsten met de oude riten. In sommige landelijke gebieden van Galicië blijft de traditie levend, vaak met een humoristische inslag en activiteiten die de dood ontdoen van zijn ernst.
Sanmaín-festiviteiten
In Galicië vinden rond Samaín allerlei festiviteiten plaats, zoals het uithollen en versieren van pompoenen en het aansteken van vuren om de doden de weg te wijzen. Zo is de stad Allariz in de provincie Ourense een populaire bestemming geworden voor het vieren van Halloween, met zijn straten versierd in een angstaanjagend thema. Naast de spookachtige sfeer zijn er activiteiten zoals de processie van de Santa Compaña en het Samaín-festival. Het evenement, genaamd ‘Allariz de Medo’, loopt al zeven jaar en vindt plaats van 27 oktober tot 1 november. Allariz ligt op slechts iets meer dan een uur rijden van Santiago, waardoor het een geweldige optie is voor een andere Halloween-ervaring met kinderen.
Ook op de volgende locaties vieren Galiciërs Samaín:
- Briz (Pontevedra): Feesten in de Finca de Briz met een ‘passage van de terreur’ en andere gratis activiteiten.
- Ferrol (A Coruña): Verschillende vieringen waaronder het ‘Quilómetro do Terror’ in de wijk Catabois.
- Cedeira (A Coruña): Films, spookachtige parades en meer in de tenten langs de Paseo da Mariña.
- A Coruña: Workshops en activiteiten, vooral gericht op kinderen, worden door de hele stad georganiseerd.
- Pontevedra: De Noite dos Calacús op de Plaza de la Ferraría en andere kinderactiviteiten.
- Ribadavia (Ourense): De Noite Meiga dit weekend, met muziek, terreurpaden en meer.
- Quiroga (Lugo): De Ruta do Terror – Qui Medo! met concerten en kostuumdansen.
- Catoira (Pontevedra): De XXIII Procesión de Caveiras op 31 oktober en een Magosto met geroosterde kastanjes.
Waar komt de naam Samaín vandaan?
De naam ‘Samaín’ is omhuld met historische mystiek. Sommigen geloven dat het woord zijn oorsprong vindt in ‘samani’, een oud Keltisch woord dat ‘vergadering’ betekent, terwijl anderen wijzen op een combinatie van de Keltische woorden voor ‘zomer’ en ‘einde’, resulterend in de betekenis ‘einde van de zomer’. Er zijn zelfs suggesties die een link leggen met het Latijnse ‘semen’ wat ‘zaad’ betekent, of het Franse ‘saumon’ voor ‘zalm’, een dier dat bij de Kelten symbool stond voor de cyclus van leven en dood.
Lees ook: Halloween en Allerzielen in Spanje: een versmelting van tradities