Else Beekman
Veel ouders willen hun kind financieel helpen bij het kopen van een huis of tijdens de studie in Spanje. Maar wist je dat zo’n goedbedoeld gebaar je kind zomaar een fikse boete kan opleveren? De Spaanse Belastingdienst beschouwt geldoverschrijvingen zonder officiële afspraken namelijk als mogelijke ‘verborgen schenking’ en treedt er streng tegen op.
Het komt vaak voor dat ouders hun kinderen financieel steunen, bijvoorbeeld bij de aankoop van een woning of om te helpen met studiekosten, schulden of andere uitgaven. Maar volgens belastingadviseur Manuel Requena kan zo’n goedbedoelde actie onverwacht fiscale gevolgen hebben. “Als je alleen een bankoverschrijving doet en verder niets regelt, kan Hacienda dat aanmerken als schenking”, zegt hij in een video op sociale media. In dat geval kunnen de boetes aanzienlijk zijn, bovenop het verschuldigde schenkingsrecht en rente. Hoe hoog die boete precies uitvalt, hangt af van meerdere factoren.
De Spaanse Belastingdienst houdt geldstromen tussen familieleden scherp in de gaten. Volgens de Spaanse wet moet elke schenking, hoe klein ook, vanaf de eerste euro worden aangegeven. Vanaf dat je kind meerderjarig is, dient hij/zij zelf die aangifte in te dienen. Dat is een nationale verplichting, ongeacht de hoogte van de belasting of zelfs vrijstellingen die gelden op schenkingen en die onder de bevoegdheden van de regio’s vallen. De wet op staatsniveau kent namelijk geen vrijstellingsdrempel. In praktijk gelden er echter per autonome regio ruime vrijstellingen of bonificaties, vooral bij schenkingen tussen ouders en kinderen.
Waar let de Belastingdienst op?
Hoewel de wet geen minimum stelt voor belastbare schenkingen, is de fiscus vooral alert op opvallende geldstromen. Enkele risicosignalen zijn:
- Inkomsten van meer dan €3.000 in contanten
- Stortingen in biljetten van €500
- Regelmatige of terugkerende overboekingen van een ouder naar een kind
- Bankoverschrijvingen van meer dan €6.000
- Transacties van €10.000 of meer, die standaard worden gemeld
Deze bedragen zijn geen vaste fiscale drempels voor schenkbelasting, maar worden door banken en de fiscus vaak als signaal gezien voor verder onderzoek.
Wanneer is er sprake van een schenking?
Er bestaat een duidelijk fiscaal verschil tussen een schenking en een lening. Een schenking is geld dat zonder terugbetalingsverplichting wordt gegeven. In dat geval moet de begunstigde schenkbelasting betalen via model 651. De hoogte van deze belasting verschilt per regio; er zijn vaak kortingen of vrijstellingen bij schenkingen tussen ouders en kinderen.
Vermogensbelasting en erfbelasting zeer ongelijk verdeeld in Spanje
Een lening houdt in dat het geld wordt terugbetaald, eventueel met rente. Het is dan raadzaam de transactie schriftelijk vast te leggen via een contract en aan te geven bij de fiscus via model 600. Zelfs als er geen rente wordt gerekend, kan het ontbreken van documentatie ertoe leiden dat de fiscus het alsnog als schenking aanmerkt.
Checklist: Schenking of lening?
- Wordt het geld terugbetaald? → Lening → Gebruik model 600
- Wordt het niet terugbetaald? → Schenking → Gebruik model 651
- Minderjarig kind als ontvanger? → Ouder of voogd vult het model in
- Gaat het om een bedrag > €6.000? → Fiscus kijkt extra mee
- Gaat het om aankoop woning of studie? → Let op regionale regels en vrijstellingen
Geld voor studerende kinderen: opletten geblazen
Ook geld voor studerende kinderen valt formeel onder de schenkbelasting. De wet kent geen minimumdrempel, dus ook steun voor studie kan fiscaal relevant zijn. De Belastingdienst heeft vooral aandacht voor grotere of opvallende geldstromen, zoals overboekingen boven de €6.000 of terugkerende transacties zonder duidelijke terugbetalingsafspraken. Dit betekent niet dat kleinere bedragen altijd gevolgen hebben, maar het risico is er wel.
Richtlijnen voor ouders en studerende kinderen:
- Maak onderscheid tussen lening en schenking. Lening? Stel een contract op en gebruik model 600.
- Schenking? Leg het schriftelijk vast, laat eventueel een akte opstellen en doe tijdig aangifte via model 651.
- Controleer welke vrijstellingen of bonificaties gelden in de regio van het kind.
- Ook maandelijkse bedragen kunnen als schenking worden aangemerkt als er geen terugbetalingsafspraak is.
Wie is verantwoordelijk voor aangifte en betaling?
In Spanje is het altijd de ontvanger van de schenking (het kind) die verplicht is om aangifte te doen en belasting te betalen. Zelfs als het kind geen inkomsten heeft of nog minderjarig is, geldt deze verplichting. In dat geval moeten de ouders of voogd de aangifte namens het kind doen. Hetzelfde geldt bij een lening: ook dan vult het kind (of ouder namens het kind) model 600 in.
De gever (ouder) hoeft geen belasting te betalen over het bedrag, maar speelt wel een rol bij het correct vastleggen en melden van de overdracht. Laat je dit na, dan kunnen alsnog boetes volgen.
Zo voorkom je problemen met de Hacienda
Wie een schenking wil doen, moet dit officieel vastleggen en de aangifte binnen 30 dagen indienen. In regio’s zoals de Comunidad Valenciana kan dit fiscale voordelen opleveren. Daar geldt bijvoorbeeld een vrijstelling voor schenkingen tot €100.000 tussen ouders en kinderen, mits alles netjes is gedocumenteerd.
Andere regio’s zoals Madrid, Murcia, Andalusië, de Balearen en Galicië hanteren stevige kortingen tot wel 99% voor schenkingen tussen ouders en kinderen. In veel gevallen hoeft dan vrijwel niets te worden betaald , mits alles correct wordt aangegeven.
Requena waarschuwt: “Een simpele overschrijving zonder notariële akte en aangifte kan je achteraf duizenden euro’s kosten. Een notariële akte kost een paar honderd euro, maar bespaart je veel ellende.”
Wie nalaat een schenking te melden en wordt betrapt, kan bovendien bovenop het schenkingsrecht een boete én een heffing in de inkomstenbelasting krijgen. De OCU (Organización de Consumidores y Usuarios) wijst erop dat dan het volledige bedrag wordt gezien als “onverklaarbaar vermogen” en kan worden belast tegen het hoogste marginale tarief van de IRPF, tot wel 56%, plus een mogelijke sanctie.
Regels verschillen per regio
Let op: elke autonome regio in Spanje hanteert eigen tarieven, vrijstellingen en bonificaties voor schenkingen. In Andalusië of Valencia kun je profiteren van flinke belastingvoordelen bij schenkingen tussen ouders en kinderen. Informeer altijd bij een lokaal belastingadviseur (een ‘gestoría’) of kijk op de website van de regionale belastingdienst.
Deze Spaanse regio’s schaffen Erf- en Schenkbelasting af