Else Beekman
Zo betaalt iemand met een vermogen van 15 miljoen euro die in Andalusië woont geen belasting. Iemand met hetzelfde vermogen in de regio Valencia woont, betaalt ruim 400.000 euro. Dat blijkt uit een analyse van de verschillen van het Register van Fiscale Adviseurs (REAF). De focus lag daarbij op drie belastingen: vermogensbelasting, erf- en schenkbelasting en de tijdelijke solidariteitsbelasting voor grote vermogens.
Na de problemen van de uiteenlopende regelgeving te hebben geanalyseerd, stellen ze hervormingen voor om bepaalde burgers niet te benadelen ten opzichte van anderen.
Vermogensbelasting
Volgens de nationale norm belast de vermogensbelasting rijkdom, specifiek de waarde van de activa van individuen vanaf 700.000 euro. Echter, omdat dit is overgedragen aan de autonome gemeenschappen, kunnen zij de belastingvrije voet, het belastingtarief, aftrekposten en kortingen wijzigen.
REAF berekent, zoals genoemd in het hierboven aangehaalde voorbeeld, dat een belastingplichtige met een vermogen van 15 miljoen euro in 2023 geen belasting zou betalen in Andalusië, Extremadura en de Gemeenschap van Madrid (met een korting van 100%), terwijl hij in de Valenciaanse Gemeenschap 401.234 euro zou betalen. Deze situatie wordt enigszins verzacht door de toepassing van de solidariteitsbelasting op grote vermogens.
Galicië heeft ook een korting, maar van 50% op vermogen (waardoor 136.885 euro zou worden betaald). Bovendien hebben de regeringen van de Regio Murcia en Cantabrië ook aangekondigd dat zij de vermogensbelasting 100% zullen subsidiëren.
De economen van REAF geloven dat de overdracht van de regelgevende macht aan de gebieden in de vermogensbelasting en het gebruik dat hiervan is gemaakt, leiden tot zeer grote verschillen in de belasting van rijkdom tussen de gemeenschappen. “Het gaat er niet om fiscaal te concurreren naar beneden, maar om ervoor te zorgen dat de belastingen op zijn minst niet bestraffen dat bepaalde belastingplichtigen hier of daar kunnen wonen”, stellen ze.
Wat kan er worden veranderd in de vermogensbelasting om de ongelijke belasting van rijkdom door gemeenschappen te voorkomen?
REAF beveelt “de afschaffing van de vermogensbelasting (of in ieder geval voorkomen dat autonome belastingdiensten deze kunnen reguleren)” aan.
Lees ook: Valencia bij regio’s met de hoogste overdrachtsbelasting
Als men ervoor zou kiezen om de belasting te handhaven, zien ze enkele noodzakelijke veranderingen. Allereerst zou de belastbare grondslag en de belastingvrije voet in alle gebieden gestandaardiseerd moeten worden. Ook zou de belastbare grondslag en de belastingvrije voet in alle gebieden moeten worden gestandaardiseerd in alle gebieden. Tot slot zou de regelgevende macht van de autonome gemeenschappen met betrekking tot het tarief, aftrekposten en kortingen beperkt moeten worden, maar binnen bepaalde grenzen om grote verschillen te voorkomen.
Juist om deze ongelijkheden te elimineren, heeft de regering tijdelijk de solidariteitsbelasting op grote vermogens ingevoerd als aanvulling op de vermogensbelasting voor personen met meer dan drie miljoen euro, waardoor de kortingen van sommige gemeenschappen worden geëlimineerd. Het blijft nog te bezien of deze belasting definitief wordt of na 2024 verdwijnt.
Erfbelasting
Een andere belasting die rijkdom belast, is die op erfenissen en schenkingen. REAF benadrukt dat kinderen onder de 21 jaar vrijwel geen erfbelasting betalen in enige gemeenschap. En dat alleen als degene die erft de echtgenoot, afstammeling of voorouder is (ouder dan 21 jaar), “wordt er weinig betaald” in Andalusië, de Balearen, de Canarische Eilanden, Cantabrië, Castilië en León, Extremadura, de Gemeenschap van Madrid, de Regio Murcia, La Rioja, de Valenciaanse Gemeenschap, Baskenland en Navarra.
Schenkingsbelasting
In het geval van de schenkingsbelasting voor echtgenoten, afstammelingen en voorouders zijn de gemeenschappen die “de belastingplichtigen vrijwel vrijstellen van betaling”, volgens REAF, Andalusië, de Canarische Eilanden, Cantabrië, Castilië en León, de Gemeenschap van Madrid, de Regio Murcia, La Rioja en de Valenciaanse Gemeenschap.
Juist om niet in strijd te zijn met het beginsel van billijkheid of om inspanning en spaarzaamheid niet te bestraffen, pleiten de economen van REAF voor het hervormen van deze belastingen en “het vaststellen van twee belastingtarieven, een relatief laag tarief voor naaste verwanten en een hoger tarief voor meer verwijderde verwanten” op algemeen niveau.
“Het vaststellen van minimale en maximale marges waarbinnen de autonome gemeenschappen hun regelgevende capaciteit kunnen ontplooien”, voegen ze toe. Klik hier voor een overzichtelijke tabel van de verschillen in vermogensbelasting in de autonome gemeenschappen samengesteld door Newtral.
Lees ook: Spaanse advocaat dient klacht in bij EU tegen erfbelasting