Sierra Nevada, skiën op kunstsneeuw in tijden van waterschaarste?

door Else BeekmanElse Beekman
skiën op kunstsneeuw Sierra Nevada

De skiregio Sierra Nevada in het gelijknamige nationale park in de provincie Granada is al jarenlang een populaire bestemming voor wintersporters uit Zuid-Europa. De laatste decennia is de witte deken die deze bergtoppen ’s winters bedekt echter significant geslonken. Stijgende temperaturen en afname van neerslag leiden tot kortere wintersportseizoenen en minder betrouwbare neerslag. Het skioord zoekt steeds meer zijn toevlucht in kunstsneeuw.

De afname van sneeuw is bevestigd door het Observatorium voor Klimaatverandering van Sierra Nevada, in samenwerking met de Universiteit van Granada. Sinds 2010 yhoudt het Observatorium de sneeuwbedekking en het effect van het klimaat op de omgeving nauwlettend in de gaten. De conclusie is dat de sneeuwbedekking in het gebergte al veertig jaar afneemt. De sneeuw valt korter, de laag is dunner en de sneeuwgrens stijgt steeds hoger.

Om een regelmatig gebrek aan sneeuw in de wintermaanden te compenseren, heeft Cetursa, de uitbater van het skigebied, de afgelopen ongeveer 5 miljoen euro geïnvesteerd in nieuwe apparatuur om sneeuw te maken, zelfs bij ongunstige weersomstandigheden. Deze 364 sneeuwkanonnen hebben de mogelijkheid geboden om pistes te openen, zelfs in jaren met weinig natuurlijke sneeuw. Dit seizoen opende het skigebied met 12 kilometer aan pistes, terwijl dat in 2015 nog 70 kilometer was. De sneeuwkanonnen worden steeds intensiever gebruikt en dat leidt tot zorgen bij milieugroepen en lokale wetenschappers over het watergebruik. En laat water nou net een steeds schaarser goed worden in dit gedeelte van Spanje.

Meer water voor kunstmatige sneeuw

Onm de gevolgen van de afnemende sneeuwval te compenseren heeft de Andalusische regering plannen gepresenteerd om het watergebruik voor kunstmatige sneeuwproductie op te schroeven. De skiregio zou bijna twee keer zoveel water uit de rivier Monachil kunnen halen. Dat komt neer op 670.000 kubieke meter en hiermee zou de skiregio een groter aantal pistes open kunnen stellen, zelfs als de natuurlijke sneeuwval uitblijft. Deze aanvraag moet echter nog goedgekeurd worden door de Confederación Hidrográfica del Guadalquivir (CHG) en de leiding van het nationale park. Die hebben eerder zorgen geuit over de milieueffecten van de operatie. Ondanks de bezwaren heeft de president van de Junta, Juanma Moreno, opgeroepen tot samenwerking om het project te realiseren. Het wordt namelijk gezien als essentieel voor de toekomst van het skigebied en de lokale economie. De Andalusische overheid benadrukt dat het gebruik van water voor kunstsneeuw geen negatieve invloed heeft op het milieu, aangezien het water via het smeltproces weer in het ecosysteem terugkomt. Toch blijft er onenigheid over de duurzaamheid van deze praktijk.

Kritiek van ecologen en wetenschappers

Ecologen uiten hun zorgen over de ecologische gevolgen van de kunstmatige sneeuwproductie. Vorig jaar meldde milieugroep Ecologistas en Acción dat Cetursa, die de skigebieden beheert, buiten de toegestane tijdsvensters water had gebruikt voor sneeuwproductie. De CHG is momenteel een onderzoek gestart naar deze zaak. Daarnaast wijzen wetenschappers erop dat kunstsneeuw niet altijd de oplossing is voor de veranderende weersomstandigheden. De sneeuw smelt steeds sneller door de stijgende temperaturen in de winter. Op lange termijn trekt dit de effectiviteit van kunstmatige sneeuw in twijfel. Ecologen zien het als een misplaatst financieel risico, omdat de sneeuw steeds sneller verdwijnt en de investering daarmee niet duurzaam lijkt.

De economische waarde van Sierra Nevada

Ondanks de zorgen over de ecologische impact, heeft het skigebied Sierra Nevada een aanzienlijke economische impact op de regio Granada. Een gegeven dat ook recent weer werd benadrukt door de Andalusische president Juan Manuel Moreno. Uit een studie van de Universiteit van Granada blijkt dat de skiregio jaarlijks maar liefst 411 miljoen euro bijdraagt aan de lokale economie. Dit komt overeen met ongeveer 1,94% van het bruto binnenlands product (BNP) van de dienstensector in de provincie. De economische voordelen zijn breed verspreid over verschillende sectoren. Het grootste deel van de inkomsten, zo’n 54%, komt terecht in de nabije omgeving van Sierra Nevada. De stad Granada en haar omliggende regio ontvangen 20% van de economische opbrengsten, terwijl de rest verspreid wordt over de rest van Andalusië en Spanje. Bovendien biedt de skiregio werk aan ongeveer 8.592 seizoensgebonden arbeidskrachten, wat neerkomt op zo’n 4.515 fulltime banen in de provincie Granada.