De demografische crisis in Spanje wordt steeds duidelijker: met bijna zes huisdieren per kind onder de vier jaar, wordt het gebrek aan geboortes pijnlijk zichtbaar. In de afgelopen tien jaar is het aantal jonge kinderen in Spanje gedaald van 5% naar 3,7% van de bevolking.
Experts wijzen op het gebrek aan financiële steun voor gezinnen als oorzaak. Terwijl er miljarden worden uitgegeven aan pensioenen, blijven jonge gezinnen met lege handen staan, wat bijdraagt aan de dalende geboortecijfers. En niet alleen dat, Spanje is al het tweede land in de Europese Unie met het laagste aantal kinderen in de leeftijdsgroep onder de vier jaar. Alleen Italië heeft er minder, zoals blijkt uit het laatste Focus on Spanish Society-rapport, uitgegeven door Funcas op basis van gegevens van Eurostat.
Meer huisdieren, minder kinderen
De cijfers in de laatste volkstelling van het Spaanse Pet Identification Network (Reiac), uitgevoerd via de microchip van honden, katten en fretten, laten een opmerkelijke trend zien. In totaal zijn er in Spanje land 10 miljoen huisdieren geregistreerd: 9,2 miljoen honden, 1,22 miljoen katten en 51.127 fretten. Gezinnen lijken dus vaker voor een huisdier te kiezen dan voor kinderen. De redenen zijn duidelijk. Het onderhouden van een gezin met kinderen is duur. Het gebrek aan stabiele banen, betaalbare woningen en overheidssteun maakt het steeds moeilijker om kinderen op te voeden.
In sommige regio’s zijn de cijfers nog schrijnender: In geen enkele autonome gemeenschap in Spanje is het aantal kinderen onder de vier jaar groter dan het aantal huisdieren. Alleen in Cantabrië hebben kinderen tot tien jaar de overhand op huisdieren.
Laagste geboortecijfer
Tot nu toe zijn er dit jaar in Spanje 184.050 baby’s geboren. In heel 2023 was dat aantal 322.075, het laagste sinds de historische reeks van het Nationaal Instituut voor de Statistiek in 1941 begon. “We hebben een van de laagste vruchtbaarheidscijfers in Europa en de wereld’, zegt Miyar. Ze benadrukt dat het nu geen probleem is, maar dat we het al jaren voortslepen.
Oorzaken dalende geboortecijfers
De reden voor de dalende geboortecijfers is complex, maar een gebrek aan overheidshulp voor jonge gezinnen speelt een belangrijke rol. Zo zijn de uitgaven voor pensioenen hoger dan voor kinderbijslag, wat een uniek probleem is in Spanje. Volgens María Miyar van Funcas is ernstige materiële deprivatie groter in gezinnen met kinderen dan in gezinnen ouder dan 65 jaar, terwijl het in de meeste landen juist andersom is.
Werk- en economische omstandigheden
Een kwart van de vrouwen geeft aan dat ze vanwege werkomstandigheden geen kinderen kunnen krijgen, ondanks hun wens om moeder te worden. Bijna 20% wijst naar economische omstandigheden als oorzaak. Op de vraag wat de staat moet doen om het krijgen van kinderen te vergemakkelijken, vraagt slechts 10,6% om een economische uitkering. De meerderheid eist andere dingen. 23% van de ondervraagde vrouwen wil een verlenging van de geboorteverloven. In de afgelopen jaren is dit voor beide ouders opgelopen naar 16 weken en de overheid wil dit nu verhogen naar 20 weken. 10,7% vraagt om meer flexibiliteit in werkuren en 6,8% is van mening dat er meer betaalbare kleuterscholen nodig zijn voor kinderen van 0 tot 3 jaar oud.
Lees ook: Babynieuws uit Spanje: trendbreuk voor dalend geboortecijfer?