Judith Goeree
In juni 2025 start Spanje met een proef waarbij kunstmatige intelligentie (AI) wordt ingezet in de huisartsenpraktijk. Met deze pilot krijgt de huisarts als het ware een digitale assistent die helpt om administratieve taken te verminderen. Zo houden artsen meer tijd over voor persoonlijk contact met hun patiënten.
Het is voor veel patiënten een bron van ergernis: een huisarts die tijdens het consult vooral naar zijn beeldscherm kijkt en voortdurend gegevens invoert. Ook voor artsen zelf is dit een terugkerende frustratie. De hoge administratieve druk in de zorg gaat ten koste van de aandacht voor de patiënt. Daardoor komt het belang van een goed gesprek en echte betrokkenheid onder druk te staan. En dat terwijl juist het persoonlijke contact tussen arts en patiënt belangrijk is voor het leveren van goede zorg. Met behulp van kunstmatige intelligentie wil Spanje deze trend keren. De huisarts moet weer meer tijd en ruimte krijgen voor de patiënt.
Minder administratie, meer aandacht voor de patiënt
De pilot gaat van start in zeven autonome regio’s: Cantabrië, Baskenland, Catalonië, Murcia, Valencia, Castilla-La Mancha en Extremadura. Een AI-tool transcribeert tijdens consulten automatisch het gesprek tussen arts en patiënt. De toepassing, die medische termen herkent, stelt een gestructureerd verslag en een samenvatting op. Artsen hoeven daardoor minder tijd te besteden aan typen en administratie.
Patiënten bepalen zelf of ze de technologie willen gebruiken; zonder hun toestemming mag deze techniek niet worden gebruikt. Na het consult bekijkt de arts het conceptverslag, voert eventuele correcties door en voegt een diagnose en behandelplan toe. Zodra de arts akkoord geeft, wordt de originele geluidsopname verwijderd, en komt het definitieve verslag in het digitale patiëntendossier.
Met deze gratis Spaanse zorgpas krijg je medische hulp in het buitenland
Ervaring uit andere landen
In andere landen wordt dit soort technologie al met succes toegepast. Onder meer het Verenigd Koninkrijk, Zweden en Zwitserland maken al gebruik van AI-systemen die gesprekken tussen arts en patiënt automatisch omzetten in tekst. In de praktijk blijkt dat deze toepassingen artsen helpen om minder tijd aan administratie te besteden en zich meer te richten op het persoonlijke contact met de patiënt. De ervaringen uit het buitenland geven Spanje een goed uitgangspunt om te onderzoeken of een bredere invoering hier ook haalbaar en effectief is.
Zomerpilot met oog op landelijke invoering
De pilot wordt uitgevoerd in de maanden juni en juli van 2025. De test is onderdeel van het landelijke actieplan voor de eerstelijnszorg in Spanje (Plan de Acción de Atención Primaria). Voor het project is in totaal 223 miljoen euro beschikbaar, afkomstig uit Europese FEDER-fondsen en bijdragen van het Spaanse ministerie van Volksgezondheid.
Omdat de eerstelijnszorg in Spanje regionaal geregeld is, kunnen de autonome regio’s na afloop van de pilot zelf beslissen of zij met deze technologie verder willen. Als de proef succesvol blijkt, kunnen zij vanaf het najaar zelfstandig contracten afsluiten met leveranciers van de AI-toepassing. Het uiteindelijke doel is om de AI-oplossing vóór eind 2027 in het heel Spanje in te voeren.
Meer aandacht voor patiënten
Door de administratieve last te verlichten, wil Spanje de druk op de relatie tussen arts en patiënt verlagen. Met het gebruik van de nieuwe technologie kunnen artsen hun aandacht beter richten op het gesprek, zonder steeds naar het beeldscherm te kijken en een verslag te typen. Volgens het plan voor de eerstelijnszorg draagt AI daarmee bij aan kortere wachttijden, meer werkplezier voor zorgverleners en betere zorg voor patiënten.
Zo lang moet Spanjaard gemiddeld wachten voor afspraak met de huisarts