Het waterniveau van de Spaanse stuwmeren zit op iets meer dan 50 procent van de capaciteit. De verschillen tussen de regio’s in Spanje groot. Zo is de capaciteit in Murcia slechts 21 procent, terwijl de waterreserves in Asturië voor 82 procent zijn gevuld. Althans dat zeggen de officiële cijfers van embalses.net. De werkelijkheid blijkt anders.
De stuwmeren, die cruciaal zijn voor de watervoorziening van het land, blijken nu een verontrustend geheim onder hun wateroppervlak te verbergen. Recente onderzoeken suggereren dat de werkelijke watercapaciteit van deze stuwmeren aanzienlijk lager kan zijn dan officieel wordt gerapporteerd. Het verschil kan mogelijk van 10 tot 15 procent oplopen.
Waarom verminderde capaciteit?
Manuel Lombardero, een geoloog en lid van het beroepscollege van geologen (ICOG), zei in een interview met de krant ABC dat de werkelijke waterniveaus aanzienlijk minder kunnen zijn door de ophoping van sedimenten op de bodem van de stuwmeren. Hierdoor kunnen de reservoirs minder water opslaan dan wordt vermeld in de officiële cijfers. Lombardero benadrukt dat dit probleem ernstige implicaties kan hebben voor een land als Spanje, waar water al zo schaars is.
Oorzaken
Veel van de Spaanse stuwmeren dateren uit het midden van de vorige eeuw. Sinds hun bouw zijn ze blootgesteld aan natuurlijke sedimentatieprocessen. Dit probleem is niet uniek voor Spanje, maar is wereldwijd een uitdaging. Duminda Perera, co-auteur van een studie van de Universiteit van de Verenigde Naties, benadrukt dat sedimentatie een “langzaam en stil probleem” is. Vaak blijft dat onopgemerkt, maar kan op lange termijn leiden tot een significante afname van de wateropslagcapaciteit. Perera zegt dat men wereldwijd schat dat de capaciteit van stuwmeren met 13% tot 19% afneemt door sedimentatie.
Geen systematisch onderzoek in Spanje
De exacte impact van sedimentophoping op de Spaanse stuwmeren is nog niet systematisch onderzocht. Toch wijzen experts erop dat deze kwestie steeds urgenter wordt. Het ontbreken van een uitgebreid onderzoek naar de 1.200 stuwmeren in het land maakt het moeilijk om de omvang van het probleem volledig te begrijpen en aan te pakken.
Stuwmeren in Spanje
In Spanje zijn er momenteel meer dan 375 stuwmeren verspreid over bijna alle provincies. Deze stuwmeren, variërend in grootte, voorzien zowel de bevolking als de landbouwsector van water. Verder worden ze vaak gebruikt voor de opwekking van hydro-elektrische energie. Naast deze 375 stuwmeren heeft het ministerie van Ecologische Transitie gegevens van nog eens 570 waterreserves, hoewel deze niet wekelijks worden gemonitord. Volgens het inventaris van dammen en stuwmeren zijn er in Spanje 673 stuwmeren in staatsbezit en 2.515 waterreserves die eigendom zijn van gemeenten, provincies en zelfs particuliere eigenaren.