Uit een studie uitgevoerd in veertien zorginstellingen op Tenerife blijkt dat een op de tien gebruikers van deze verpleeghuizen antibioticaresistente superbacteriën bij zich draagt. Het gaat om een "opmerkelijk hoge" kolonisatiegraad van de zogenamde carbapenemase-producerende enterobacteriën. Die zijn multiresistetnt tegen antibiotica en hebben een groot overdrachtsvermogen.
ADVERTENTIE
Immuun voor meerdere medicijnen
Experts wijzen volgens El Diario op de toename van infecties binnen die gezondheidscomplexen die worden veroorzaakt door geëvolueerde bacteriën met een gewijzigd DNA tot het punt waarop ze schilden genereren die ze immuun maken voor meerdere medicijnen.
Chirurgische ingrepen, invasieve technieken of episoden van bacteriële besmetting bij schoonmaak- en hygiënetaken in ziekenhuizen kunnen de zogenaamde HAI's (Health Care Related Infections) veroorzaken, waardoor de verblijfsduur van patiënten in centra en het aantal sterfgevallen toenemen.
Bekijk ook: Spanje presenteert masterplan ter voorbereiding op toekomstige pandemieën
Ziekenhuizen vormen niet de enige omgeving die de wetenschappelijke gemeenschap zorgen baart. Specialisten van de dienst Microbiologie en Infectiebestrijding van het Universitaire ziekenhuis Canarias (HUC) hebben recent een studie gepubliceerd in het tijdschrift Antimicrobial Resistance and Infection Control. Hierin wordt de prevalentie van kolonisatie van multiresistente micro-organismen geanalyseerd onder alle gebruikers van veertien sociale gezondheidscentra in het noorden van het eiland Tenerife. Tien hiervan zijn openbaar.
Bijna 10 procent is drager
Van de tests die tussen oktober 2020 en mei 2021 bij in totaal 760 inwoners werden uitgevoerd, bleek dat bijna 10% (71) drager was van carbapenemase-producerende enterobacteriaceae, die de meeste zorgen baren op gezondheidsgebied.
"Opmerkelijk hoge mate van kolonisatie"
Dit is een "opmerkelijk hoge mate van kolonisatie", benadrukt een artikel van Manuel Callejón. Hij is arts in het ziekenhuiscomplex. Hij benadrukt dat de gebruikers zijn gekoloniseerd en niet geinfecteerd door deze multiresistente bacteriën.
“Een persoon zonder risicofactoren kan op de huid of slijmvliezen worden gekoloniseerd door een multiresistent micro-organisme zonder dat dit een risico voor zijn gezondheid vormt. Op het moment dat een persoon die gekoloniseerd is een ziekenhuis binnengaat en een invasieve procedure ondergaat, bijvoorbeeld het inbrengen van een katheter, urinekatheterisatie, mechanische beademing, dan kunnen de bacteriën de bloedbaan of een holte binnendringen en infecteren”, legt María Lecuona uit, hoofd van de dienst Microbiologie en Infectiebestrijding van het HUC en directeur van het onderzoeksproject.
Meeste zorgen over gastro-intestinale micro-organismen
De studie heeft zich gericht op enkele gastro-intestinale micro-organismen. Dat zijn degenen die "de meest zorgwekkende infecties in ziekenhuizen veroorzaken", zegt Lecuona. Deze bacteriën hebben een resistentiemechanisme ontwikkeld dat ze immuun maakt voor een groot aantal antibiotica.
Bovendien kunnen ze door mobiele genetische elementen worden overgedragen op andere bacteriefamilies. "Als men niet weet dat er een patiënt is die gekoloniseerd is door dit type micro-organisme, kan het in het ziekenhuis worden overgedragen via de handen, via de omgeving, als er geen schoonmaak of verfijnde preventiemiddelen zijn..."
Misbruik en ongepast gebruik van antibiotica
De WHO waarschuwt al jaren dat antimicrobiële resistentie een van de grootste wereldwijde bedreigingen voor de volksgezondheid vormt. Deze is grotendeels veroorzaakt door misbruik en ongepast gebruik van antibiotica. In een recente studie waarschuwt WHO voor resistentieniveaus tegen medicijnen tot 60% in bepaalde bacteriën. Bovendien voorspelt de instelling dat de infecties die om deze reden worden veroorzaakt in 2050 de oorzaak zullen zijn van 10 miljoen doden per jaar. Volgens een publicatie in het medische vakblad The Lanet was in de wereld in 2019 één op de acht sterfgevallen gerelateerd aan bacteriële infecties.
In ziekenhuizen wordt inmiddels gewerkt met multidisciplinaire teams om de consumptie van antibiotica te beheersen en zo de verspreiding van resistente micro-organismen te voorkomen. Deze programma's zijn echter nog niet wijdverbreid in sociale gezondheidscentra en verpleeghuizen.
De specialisten van de dienst Microbiologie HUC benadrukken dat geen van de veertien woningen in het onderzoek een specifiek actieprotocol had om de overdracht van multiresistente bacteriën op anti-infectiemiddelen te monitoren en te voorkomen.
Nationaal Plan Antibioticaresistentie (PRAN)
De ministeries van Volksgezondheid, Landbouw, Visserij en Voedselvoorziening en Ecologische Transitie en Demografische Uitdaging publiceerden in september het derde Nationaal Plan Antibioticaresistentie (PRAN). Hierin wordt gewezen op dat in 2019 een werkgroep werd opgerichtof specifiek om de optimalisatie van antibiotica in sociale zorgcentra aan te pakken. De Covid-19-pandemie kwam en de activiteit werd onderbroken.
De komende twee jaar moet volgens het plan een "kaderdocument" ontwikkeld worden met een analyse van de situatie van sociale gezondheidscentra, een blok gewijd aan de preventie van infecties en een ander aan de implementatie van programma's om het gebruik te optimaliseren van antibiotica.
“Belangrijke reservoirs”
De HUC-microbiologen benadrukken in het recente onderzoek dat de toename van de levensverwachting en de daaruit voortvloeiende vergrijzing van de bevolking verpleeghuizen tot een "essentieel" onderdeel van het gezondheidssysteem hebben gemaakt. De resultaten van de studie bevestigen de "hoge prevalentie" van kolonisatie van resistente micro-organismen in sociale gezondheidscentra in het noorden van Tenerife. Daarom concluderen ze dat deze omgevingen "belangrijke reservoirs" vormen van superbugs en een risicofactor voor de overdracht ervan en uiteindelijk voor de volksgezondheid.
In deze verpleeghuizen worden mensen met chronische ziekten, mensen met en handicap en ouderen verzorgd. Veel van hen hebben meerdere pathologieën. Deze mensen vormen daarom een risicopopulatie en zijn vatbaar voor het ondergaan van een kolonisatiescreening op multiresistente bacteriën op het moment van ziekenhuisopname om "positieve gevallen te kunnen opsporen, isoleren en behandelen".
“Het is absoluut onmogelijk om alle patiënten die binnenkomen te screenen, we moeten ons richten op de meest kwetsbaren, daar zullen de meeste besmettingen plaatsvinden”, voegt de directeur van het onderzoeksproject toe.
Overdracht binnen deze woonomgevingen kan te wijten zijn aan factoren zoals het gebruik van "antibiotica onder hoge druk, permanent leven in een besloten omgeving of moeilijkheid bij het diagnosticeren van atypisch infecties", evenals verslechtering van de algemene cognitieve functies van gebruikers.
Gestandaardiseerd protocol en alternatieven
De specialisten benadrukken de noodzaak om een gestandaardiseerd protocol op te stellen tussen ziekenhuizen voor acute zorg en sociale gezondheidscentra om deze dragerpatiënten te behandelen, en om antimicrobiële toedieningsprogramma's en preventieve infectiebeheersingsmaatregelen in woningen te implementeren.
Vroegtijdige opsporing van gekoloniseerde patiënten nodig
“Wat de wetenschappelijke gemeenschap vreest, is dat de therapeutische middelen opraken als de bacteriële resistentie blijft toenemen. De inspanningen moeten gericht zijn op het genereren van nieuwe moleculen en het vroegtijdig opsporen van gekoloniseerde patiënten om kruisoverdracht te verminderen en de behandelingen te gebruiken die we, hoewel schaars, nog steeds hebben”, concludeert de directeur van het onderzoeksproject.
