Na de traditionele groepsfoto begaven de voorzitters en premiers van de Alliantie zich naar de plenaire zaal, waar NAVO-leider Jens Stoltenberg plaats maakte voor Sánchez om zijn eerste woorden tot de staatshoofden te richten. Op dat moment werd opgemerkt dat de Spaanse vlag op de tafel voor de premier ondersteboven hing.
NAVO-woordvoerder Oana Lungescu verontschuldigde zich op het sociale netwerk Twitter tegenover het gastland en verzekerde zij dat de fout onmiddellijk is gecorrigeerd. De boodschap ging gepaard met een foto waarop Sánchez te zien is met de vlag in de juiste positie.
Niet de eerste keer
Het voorval doet denken aan wat er gebeurde tijdens het bezoek van Sánchez aan Rabat tijdens een diner met de koning van Marokko, Mohamed VI, toen de Spaanse vlag ook te zien was met het wapenschild op zijn kop. Dit werd later toegeschreven aan een onbedoelde protocolfout.
Oorlog
Sánchez stelt dat de NAVO-top die aanstaande woensdag in Madrid officieel van start is gegaan wordt gekenmerkt door de oorlog in Oekraïne. De top zal een ‘historisch keerpunt’ zijn als gevolg van de besluiten die de bondgenoten tijdens de twee dagen van de bijeenkomst zullen nemen.
Er zal ook een duidelijke boodschap komen voor Vladimir Poetin, die met zijn invasie in Oekraïne op 24 februari de regels van de huidige internationale orde heeft overtreden door de eerste confrontatie tussen twee conventionele legers sinds de Tweede Wereldoorlog uit te lokken. ‘De oorlog in Oekraïne is een aanval op een op regels gebaseerde internationale orde. De beginselen die de vrede tussen de naties waarborgen, zoals soevereiniteit en territoriale integriteit, zijn op dramatische wijze geschonden. Daarom zenden wij hier vandaag in Madrid samen een zeer krachtige, zeer duidelijke boodschap aan Poetin: jullie gaan niet winnen,’ aldus Sánchez, die het noodzakelijk acht om ‘de bondgenoten de juiste instrumenten te verschaffen om krachtig te kunnen reageren op de uitdagingen van onze tijd’.
Onzekere toekomst
Madrid moet de alliantie voorbereiden op de ‘onzekere’ toekomst. ‘We leven in turbulente tijden en we zullen de toekomst vastberaden tegemoet moeten treden en moeten reageren op nieuwe concurrenten en de nieuwe opkomst van anderen,’ verklaarde Sánchez aan de aanwezigen. ‘Ook moeten we de NAVO beter uitrusten om het hoofd te bieden aan de meest zorgwekkende veiligheidsdreiging voor Europa sinds de Tweede Wereldoorlog, en besluiten nemen over de ontwikkeling van nieuwe instrumenten om te kunnen innoveren,
Welke koers kiest de NAVO?
De bondgenoten zullen ook een antwoord moeten geven op de vraag: wat voor soort NAVO willen wij in de komende jaren om vrede en stabiliteit te waarborgen? Hun antwoord zal volgens Sánchez afhangen van de diagnose van de huidige geopolitieke context en van de prognoses over wat er in de nabije toekomst in het verschiet ligt.
‘Er is concurrentie tussen de grote mogendheden, wat niet nieuw is, maar wat kenmerkend is voor dit tijdperk is de verschuiving in het machtsevenwicht als gevolg van de relatieve neergang van sommige naties en de versterking van de invloed van andere. Dit leidt tot nieuwe fricties, maar wat ons zorgen baart is dat de aard van het evenwicht dat in de afgelopen zeven decennia is bereikt, in twijfel wordt getrokken’, aldus de premier.
Volgens hem kunnen we niet tolereren dat landen het systeem van internationale regels schenden, zoals volgens hem in Oekraïne is gebeurd. ‘De op normen en regels gebaseerde internationale orde zal zegevieren. Oekraïne en de vrede zullen zegevieren,’ waarschuwde hij.
Verandering in Europa
Ook herinnerde hij eraan dat het conflict in iets meer dan vier maanden een ‘drastische verandering’ in Europa heeft teweeggebracht: Zweden en Finland hebben afstand genomen van hun historische neutraliteit, Denemarken heeft zijn opt-out-clausule opgegeven en Duitsland heeft zijn traditionele besluit om te bezuinigen op de militaire uitgaven laten varen. Volgens Sánchez erkennen veel landen de noodzaak om de defensie-uitgaven te verhogen en zullen zij dit zo snel mogelijk doen. Het doel is vrede, stabiliteit, zekerheid en veiligheid, en om dit te bereiken moeten de bondgenoten samenwerken om over de nodige instrumenten te beschikken. ‘De oorlog in Oekraïne heeft ons geleerd dat niets vanzelfsprekend is en dat deze waarden moeten worden verdedigd’, aldus Sánchez.
Groen licht voor Zweden en Finland
Zweden en Finland beslisten vorige maand dat ze zich willen aansluiten bij de Navo, en wel zo snel mogelijk. Binnen de westerse militaire alliantie zijn ze veiliger dan met een neutrale opstelling erbuiten, denken ze sinds de Russische inval in Oekraïne. Maar ze stuitten onverwacht op verzet van Turkije. De drie landen hebben een gezamenlijk memorandum getekend waarin ze verklaren elkaars veiligheid te waarborgen. Dat ‘neemt de zorgen van Turkije weg ’, zegt secretaris-generaal Jens Stoltenberg van de NAVO. Volgens Sánchez maakt ook het feit dat Zweden en Finland hun traditionele neutraliteitspositie hebben opgegeven de Top van Madrid memorabel.