Rajoy vroeg vrijdagochtend meteen om ‘rust en sereniteit’ en deed zowel tijdens een radiointerview voor Onda Cero en tijdens een persconferentie zijn best om economische stabiliteit uit te dragen. Volgens de premier is de Spaanse regering voorbereid om op deze situatie te reageren. Ook stelt hij dat het Spaanse financiële stelsel stabiel genoeg is om deze klap op te vangen. Hij benadrukte dat Britse expats in Spanje en Spaanse expats in het Verenigd Koninkrijk hun rechten behouden tot de echte Brexit een feit is. ‘Persoonlijk houd ik niet van een referendum. Het zou slechts onder exceptionele omstandigheden gebruikt moeten worden en ook strikt uitgevoerd omdat er altijd verdeling op fundamenteel niveau dreigt’, voegde hij nog toe.
Beurzen
Overal in de wereld kelderden de beurzen. De Ibex opende op vrijdag met de grootste daling in de geschiedenis van 13%. De Europese beurzen kelderden gemiddeld met 10%. De pond daalde tot het laagste niveau in 30 jaar tijd. Beleggers vluchten naar veiliger plekken zoals goud, dat 5% steeg. De Britse pond daalde 10% ten opzichte van de dollar. Dat is een grotere daling dan tijdens de financiële crisis. Ook de euro kreeg een flinke klap. Een van de grootste lidstaten is weg en dat brengt ernstige zorgen over eventuele volgers. Extreem-rechtse politici in Italië, Frankrijk en ook in Nederland willen ook op eigen kracht verder. Overal ter wereld komen de centrale banken in actie om stappen te nemen die de financiële stabiliteit zoveel mogelijk zullen waarborgen.
Reactie inzake Gibraltar
De waarnemend minister van Buitenlandse Zaken, José Manuel García Margallo zei in reactie op de uitslag van het Britse referendum dat ‘de Spaanse vlag op Gibraltar dichterbij is dan ooit’. Om daar aan toe te voegen dat hij niet blij is met het resultaat. Een Brexit betekent volgens hem dat Gibraltar nu ‘een derde land’ wordt. De discussie start dan over de co-soevereiniteit van Gibraltar. Spanje zal dan direct met VK moeten onderhandelen en niet meer met de Europese Unie ertussen. In Gibraltar stemde een grote meerderheid tegen een Brexit. Margallo gaf aan zich verder grote zorgen te maken over de Britse beslissing om ‘nee’ tegen Europa te zeggen. Er rijzen nu ernstige juridische twijfels over de Brexit-procedure. ‘Als het probleem is dat we niet genoeg Europa hebben gedaan, zullen we meer Europa moeten doen’. Op de vraag van de journalist of we dan niet teveel Europa deden antwoordde de minister: ‘nee, dat is niet het probleem. We zijn al te ver de weg van integratie ingelopen om nu nog terug te gaan’.
Expats
In heel Europa is de toekomstige situatie voor minstens 5 miljoen mensen onzeker. Het gaat om Europeanen die in het Verenigd Koninkrijk leven of Britten die in een van de andere 27 lidstaten wonen. Er zijn 1,2 miljoen Britse expats en 3,3 miljoen Europese expats vonden een nieuw leven in VK. Die Britse expats zitten voornamelijk in Ierland, Spanje, Frankrijk en Duitsland. In Spanje wonen 400.000 Britten. Dit zijn grotendeels gepensioneerden die zowel hun pensioen als hun zorg uit VK ontvangen. Hun situatie hangt voornamelijk af van de post-Brexit onderhandelingen. Deze zullen maximaal twee jaar tijd in beslag nemen, zo stelt het Verdrag van Lissabon. Tot de daadwerkelijke uittreding blijft de situatie voor expats onveranderd. Wat daarna gebeurt, hangt af van voor welk model van samenwerking wordt gekozen.
Invloed op Spaanse verkiezingen
Volgens politiek analisten kan de Brexit wel eens erg gunstig uitpakken voor Mariano Rajoy en zijn Partido Popular. Hij zal nu meer gezien worden als veilige optie, zo zegt Ivan Redondo, politiek adviseur in Madrid voor Bloomberg. De Brexit kan thuisblijvers toch alsnog motiveren om wel naar de stembus te gaan aanstaande zondag bij de landelijke verkiezingen. De laatste peiling die donderdag werd gepubliceerd door El Periodic d’Andorra blijkt dat de PP opnieuw als grootste partij uit de bus komt met 117 stemmen. Dit is minder dan de 123 van afgelopen december en het slechtste resultaat sinds de verkiezingen in 1989. Podemos en PSOE zullen beide rond de 85 zetels behalen, waarbij Podemos 23,6% van de stemmen krijgt en PSOE met 21,7% iets minder. Ciudadanos zou een stijging van 3 zetels doormaken tot een totaal van 43. Ook deze partij kan profiteren van een Brexit omdat dit de nieuwkomer is die als gematigd alternatief kan worden gezien voor het huidige rechts-conservatieve establishment.