Afgelopen september publiceerde het agrarisch arbeidsbureau GEA zo’n 10.000 vacatures voor het plukken van aardbeien, bosbessen en kruisbessen. Volgens het arbeidsbemiddelingsbureau zijn er slechts 600 contracten getekend met dagloners die aan het werk gaan om fruit te plukken. Dit is opmerkelijk te noemen aangezien de werkloosheid in Huelva voor deze periode (oktober/november) met 4 procent is toegenomen. Alleen al in Huelva is er sprake van 9.200 werklozen in de landbouwsector.
Vroeger was het anders
Dertig jaar geleden gingen dagloners uit Andalusië elk seizoen naar het aardbeienveld om de aardbeien en andere vruchten te plukken. Ook kwam er elk seizoen versterking uit andere provincies buiten Huelva om de grote vraag aan werknemers op te vangen. Later maakte de lokale beroepsbevolking plaats voor werknemers uit onder andere Polen, Marokko en Roemenië.
Op dit moment kunnen de openstaande vacatures bij lange na niet worden gevuld. Zakenlieden en agrarische organisaties vrezen dat door dit enorme tekort aan aardbeienplukkers een groot deel van de oogst blijft liggen en daarmee verloren gaat. Ondanks het inschakelen van het arbeidsbureau en het uitzetten van een groot aantal vacatures, kwam er weinig respons.
Terugkerende problematiek
Deze situatie is echter niet nieuw. Vorig aardbeienseizoen werden er ook bijna 12.000 extra vacatures uitgezet en werden er slechts 800 gevuld met lokale werkloze arbeiders. Ondanks dat het totaal benodigde aantal werknemers niet voldoende is, komen er jaarlijks toch 60.000 mensen via dezelfde arbeidsbureaus terug voor dit werk. Dat maakt de loyaliteit binnen deze sector groot. Ondanks deze 60.000 mensen die elk jaar weer terugkomen, heeft de regering in Spanje een regeling getroffen waarbij 19.000 seizoenarbeiders uit Marokko in Huelva aan de slag mogen. Van de 10.000 extra handen die nog nodig zijn om al het werk te klaren zijn er tot nu toe slechts 600 gevonden.
Vakbonden, werknemersorganisaties en arbeidsbureau deden samen onderzoek naar de oorzaak van de uitblijvende respons op deze vacatures. Dit is – mede door het aantal werklozen in de provincie – een aparte gewaarwording. Werknemersvakbond Comisiones Obreras (CCOO) is van mening dat de vacatures niet aantrekkelijk genoeg zouden zijn. De geïnteresseerden krijgen een kortlopend contract voor slechts vijf maanden werk.
Hoewel dit vooraf bekend is, vindt de organisatie ook dat de collectieve arbeidsovereenkomst nogal tekort schiet op een aantal vlakken: “Een deel van het bedrijfsleven houdt zich namelijk niet aan de afspraken in de overeenkomst als het gaat om rechten van de werknemer, salaris en werkdagen. Ze betalen veel minder loon dan afgesproken of laten de mensen meer of langere dagen maken en betalen dit vervolgens niet uit in extra salaris.” aldus CCOO. Volgens de geldende overeenkomst ligt het dagloon tussen de 42,02 euro en 43,81 euro voor het plukken en verzamelen van het fruit en voor andere taken.
Dreigen met ontslag
Ook zijn er enkele gevallen bekend van illegale praktijken. De organisatie meldt dat het een aantal keer is voorgekomen dat werknemers met ontslag is gedreigd toen zij ziekteverlof opnamen. Al met al is de werknemersorganisatie van mening dat als de arbeidsovereenkomst wordt nageleefd het een stuk aantrekkelijker zou zijn om te gaan werken op de aardbeienplantages van Huelva. Tot slot denkt de organisatie dat als er vanuit gemeentes en andere plekken waar mensen naar werk zoeken meer aandacht komt voor deze vacatures, het vervullen ervan een stuk sneller zou gaan.
Niet acceptabel
De voorzitter van bedrijven uit Huelva, José Luis García Palacios, vindt het niet acceptabel dat we in het buitenland op zoek moeten gaan naar werknemers terwijl er voldoende potentiële werknemers in eigen land beschikbaar zijn. “Het is jammer dat er geen actieve stimulans is.” Na deze uitspraak gaf hij aan dat hij bij de nieuwe regionale regering zal pleiten voor nieuwe regels voor landbouwsubsidies.