Eén druif per klokslag, – en dan bij voorkeur de klokslagen van de belangrijkste klok van het land op de Puerta del Sol in Madrid, te zien op de Spaanse tv – voordat het vuurwerk losbarst. Wie het voor elkaar krijgt om de druiven met een slok Cava op tijd door te slikken gaat een gelukkig jaar tegemoet; elke druif staat voor een maand geluk.
Waar komt de traditie vandaan?
De gewoonte om in de laatste seconden van het oudejaar twaalf druiven weg te spoelen met een glas bubbels, lijkt al te stammen uit de laatste jaren van de 19e eeuw, toen rijke families in Madrid hiermee begonnen; op 29 december 1898 bevatte de krant ‘El Imparcial’ de eerste advertentie waarin de ‘geluksdruiven’ werden gepromoot.
In het jaar 1909 was de druivenoogst in Spanje zo groot, dat deze deels vernietigd zou moeten worden. Om dit te voorkomen besloten Spaanse boeren de druiven te verdelen en de druif voortaan als symbool voor een goede oogst te beschouwen. Inmiddels is het eten van de druiven op oudejaarsavond traditie in heel Spanje.
5 miljoen kilo witte druiven
De winkels zijn goed voorbereid; 5 miljoen kilo witte druiven, voornamelijk uit de regio’s Murcia en Alicante, liggen klaar voor oudejaarsavond. Steeds meer Spanjaarden kiezen voor pitloze druiven, zowel vers als uit blik, op siroop. Ook de traditionele druivensoort, de aledo, met pit en zeer dunne schil, is nog steeds populair.
Na kerst start de verkoop
In Spanje begint het kopen van de geluksdruiven na kerst; in gesloten verpakking kunnen de druiven zo’n tien of twaalf dagen in de koelkast worden bewaard, verklaart Joaquín Gómez, voorzitter van de vereniging van producenten-exporteurs van fruit en andere landbouwproducten (Apoexpa), Gómez is ook de vertegenwoordiger van de telers van pitloze druiven in Murcia.
Goed jaar voor de druif
Door de gunstige weersomstandigheden dit jaar hebben de telers in Murcia 150.000 ton druiven van hoge kwaliteit geproduceerd, 3.000 ton of wel 3 miljoen kilo hiervan is bestemd voor oudejaarsavond.
Ook in Alicante was het klimaat ‘zeer gunstig’ voor zowel het volume als de kwaliteit van de druivenproductie. De druiven met de beschermde oorsprongsbenaming (Denominación de Origen Protegida) Vinalopó worden er geteeld in de gemeenten Novelda, Monforte del Cid, Aspe, Agost, Hondón de las Nieves, Hondón de los Frailes en La Romana.
Van de in totaal 40 miljoen kilo druiven die de Regulerende Raad van Vinalopó in 2020 heeft goedgekeurd, zijn er volgens voorzitter José Bernabéu twee miljoen – van het laatrijpende druivenras aledo – bestemd voor oudejaarsavond.
Steeds meer gemak
Volgens Gómez was het ‘vijf of zes jaar geleden moeilijk om pitloze druiven te vinden’. Hij benadrukt dat ‘er alleen witte druiven worden gegeten bij het afscheid van het oude jaar’. Inmiddels zijn de druiven zowel vers als bewerkt (pitloos en zonder schil) in verschillende verpakkingen te koop, speciaal ontworpen voor de laatste dag van het jaar.
De belangrijkste bedrijven die druiven in blik verwerken bevinden zich ook in Murcia. Het voordeel van bewerkte druiven is dat ze langer kunnen worden bewaard, zodat ‘last-minute drukte’ om de druiven nog te kopen niet nodig is. Bovendien zijn bewerkte druiven al zo ingeburgerd dat ze in de schappen van bijna alle supermarkten en hypermarkten te vinden zijn.
Stabiele verkoop verwacht
De verwachting is dat de verkoop dit jaar, ondanks de pandemie, stabiel zal zijn in vergelijking met voorgaande jaren. Ook al zijn er minder grootschalige familiebijeenkomsten, weinig huishoudens zullen deze deze traditie overslaan.