De milieuorganisatie concludeert in het rapport ‘Mar Menor, een slachtoffer van de Tajo-Segura-overdracht’ er zeker van te zijn dat de ‘voortdurende wateroverdrachten de intensieve landbouw hebben aangewakkerd en de besmetting en de dood hebben veroorzaakt van van het grootste zoutmeer van Europa‘.
Gegevens tonen volgens Greenpeace aan dat de overdracht dodelijk is geweest voor zowel het overdragende bekken als voor het ontvangende bekken. Er zou immers geen afvoer van vervuild water naar Mar Menor zijn zonder de overdracht van water uit het noorden naar het gebied. Zonder dat water waren er veel minder agrarische bedrijven rond Mar Menor geweest.
Ruim vier decennia geleden was de wateroverdracht van de rivier de Taag in het noorden van Spanje naar de rivier Segura die het landbouwgebied in de regio Murcia van water voorziet een goede oplossing.
Stoppen met afschuiven van verantwoordelijkheden
Greenpeace wil daar nu een einde aan zien. De organisatie pleit voor een nuloverdracht en een vermindering van industriële irrigatie in Murcia. Greenpeace stelt ook dat de situatie nog meer zou kunnen verslechteren als er niet direct wordt ingegrepen. Het is ‘ontoelaatbaar’ dat ‘na een aantal jaren massale afsterving van vissen, de laatste deze week’ en een teloorgang van de lagune de overheden die betrokken zijn bij het behoud van de Mar Menor ‘onderling ruzie blijven maken en geen maatregelen nemen’.
‘Het extra water uit het noorden bracht een exponentiële ontwikkeling met zich mee van intensieve en industriële geïrrigeerde landbouw, op basis van pesticiden en de daaruit voortvloeiende verontreiniging van het water die de dood heeft veroorzaakt van het grootste zoutmeer van Europa’.
5 ton dode vissen en schaaldieren
Sinds een paar weken is al meer dan 5 ton dode vissen en schaaldieren aangetroffen aan de oevers van de binnenzee. In 2019 tijdens een eerdere episode van vissterfte spoelde twee ton minder dode zeedieren aan.
Kraakhelder met florerende ecosystemen
Sommige gegevens die door Greenpeace in het rapport naar voren zijn gebracht, ‘laten duidelijk de omvang van het probleem zien’. In de jaren 70 was er al beginnende irrigatie in de omgeving van de Mar Menor, maar hiervoor werd alleen grondwater gebruikt dat typisch is voor het gebied. Zonder de toevoer van het water van de Taag-Segura-overdracht was het water in Mar Menor kraakhelder met florerende ecosystemen.
Aan het begin van de jaren tachtig begon de overdracht. Het geïrrigeerde landbouwareaal nam van 27 procent tot tot meer dan 50 procent. De bedrijven richten zich bijna volledig op granen en citrusvruchten. Tussen 1988 en 2009 nam de irrigatie opnieuw toe met bijna 60 procent.
Elk jaar komt ongeveer 100 kubieke hectometer water Mar Menor binnen vanaf verschillende routes (onder- en bovengronds) en wat binnenkomt bevat zeker 1.000 ton nitraten en 240 ton fosvaten.
Claim
Greenpeace wil dus af van de geïrrigeerde hectaren die het niet zonder de overdracht van de Taag kunnen stellen. Tevens moet intensieve en industriële irrigatie drastisch worden verminderd, er moeten controles op waterputten komen en ontziltingsinstallaties in handen van kleine boeren zodat ze deze kunnen gebruiken om de overdracht te vervangen. Ook moeten de hoeveelheid meststoffen en fytosanitaire producten in de landbouw verminderen. Landbouwbedrijven in Murcia zouden zich moeten richten op biologische landbouw en gewassen moeten telen die weinig water nodig hebben. Bovendien moet de waterdichtheid van mestvijfers en hun zuivering moet beter.