De provincie is naar verluidt bovendien de grootste producent van aardbeien ter wereld. Ook frambozen en bosbessen gedijen hier onder plastic overkappingen. 80% van de oogst wordt geëxporteerd en biedt de plaatselijke boeren een goed inkomen. Maar de miljoenenbusiness ligt steeds meer onder vuur. De Europese consumenten beginnen zich zorgen te maken over de duurzaamheid van de teelt van het fruit in deze provincie.
Nationaal Park droogt op
Een belangrijke aanleiding is het plan van de Andalusische regionale regering om 1.900 hectare illegale aardbeienvelden te legaliseren. Deze aardbeien worden gevoed uit bronnen die de afgelopen jaren het grondwaterpeil van het Spanse nationale park en UNESCO-werelderfgoed Coto Doñana voortdurend hebben verlaagd.
Droogte en illegale wateronttrekking zijn ramp voor Doñana
Het wetland aan de Atlantische kust van Zuid-Spanje speelt een belangrijke rol omdat het een toevluchtsoord is voor miljoenen trekvogels die hier vanuit Noord-Europa overwinteren. Het in 1969 opgerichte nationaal park wordt de laatste jaren niet alleen bedreigd door uitdroging door extreem weinig regen. De illegale aardbeienvelden en -putten (de milieuorganisatie WWF spreekt van meer dan duizend) in de directe omgeving versnellen dit proces aanzienlijk.
Geplande legalisatie van 1.900 hectare moet stoppen
Nu eisen 23 grote Europese voedingsbedrijven in een brief aan de Andalusische regionale president Juan Manuel Moreno dat de geplande legalisatie van 1.900 hectare wordt stopgezet. “We zijn bezorgd dat de voorgestelde wijziging niet alleen de duurzaamheid van onze toeleveringsketen in gevaar brengt, maar ook een bedreiging vormt voor Doñana”, aldus de gezamenlijke brief, die werd geïnitieerd en gepubliceerd door WWF.
Volledige terugtrekking van productie niet mogelijk
Naast de Zwitserse keten Migros ondertekenden ook discounters als Aldi en Lidl, evenals de voedselketen Edeka en het Britse Tesco de protestbrief. Volgens een woordvoerder van Migros, koopt het bedrijf al twintig jaar aardbeien van Doñana. “Een volledige terugtrekking uit de regio zou het probleem niet oplossen. Het zou in ons geval alleen onze langdurige lokale partners straffen. Deze partners implementeren consequent de vereiste normen van Migros.”
Bekijk ook: Europese supermarkten eisen verantwoorde landbouwproductie in Spanje
Ook de EC maakt zich zorgen
De Europese Commissie maakt zich nu ook zorgen over de ongecontroleerde onttrekking van water in en rond Doñana. Wel keurde de EC nog het laatste bestemmingsplan voor de teeltvelden rond Doñana uit 2014 goed. Op dat moment was 9.000 hectare goedgekeurd voor de bessenteelt. Maar daar zaten toen ook niet de betreffende 1.900 hectare bij.
Te weinig water in Doñana voor iedereen
De Spaanse regering is zich ook bewust van het probleem. “Er is gewoon niet genoeg water in de Doñana voor iedereen”, zei de Spaanse minister van Milieu, Teresa Ribera. Aardbeien uit Spanje hebben al heel lang een slechte reputatie. Ze worden bekritiseerd op sociale netwerken vanwege hun buitengewoon hoge waterverbruik van 300 liter per kilogram. Daarbij komen nog de precaire arbeidsomstandigheden voor de plukkers. Die werken tegen zeer lage uurlonen en wonen met velen tegelijk in oude panden of zelfs in krotten.
Boeren en lokale politici gealarmeerd
De boodschap van de machtige supermarktketens heeft boeren en lokale politici in Huelva gealarmeerd. Rocío del Mar Castellano is de burgemeester van Almonte. Dit is met 25.000 inwoners de grootste stad aan de rand van Doñana. Zij ging persoonlijk naar Sevilla om de regionale regering van gedachten te doen veranderen: “Het plan brengt onze boeren in gevaar en schaadt hen.” Het gaat erom zo snel mogelijk een balans te vinden tussen economische belangen en natuurbehoud, aldus de politica. Tweederde van Huelva’s aardbeientelers woont in Almonte. Zij vrezen nu voor hun toekomst als de contracten met klanten in Europa worden beëindigd.
“Aardbeienplan” op korte termijn goedgekeurd
De conservatieve regionale regering wil desondanks op korte termijn het zogenaamde “aardbeienplan” laten goedkeuren met steun van de rechts-liberale partij Ciudadanos en de ultrarechtse Vox. Het helpt ook niet dat al meer dan duizend wetenschappers een oproep hebben ondertekend om te stoppen met het beroven van Doñana van zijn water. Volgens de onderzoekers is de druk op het natuurpark zorgwekkend. Klimaatverandering en de omleiding van grondwater voor landbouw vormden de “perfecte storm”.
Moreno wil niet toegeven aan milieuactivisten
Deze oproep werd niet gehoord. In Andalusië moet voor het einde van het jaar een nieuw parlement worden gekozen en premier Moreno wil zich presenteren als een sterke man die niet zal toegeven aan milieuactivisten. De socialisten van Andalusië slaan ook geen goed figuur. Met het oog op de verkiezingen willen ze zich alleen onthouden van stemming, hoewel het hoofdkantoor in Madrid hen heeft gevraagd tegen te stemmen.